شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟

شاخص کل بورس چیست؟انواع شاخص های بورس

آموزش ویدئویی تحلیل شاخص کل بورس شروع سال ۱۴۰۰ (با تدریس دکتر محمد بحرینی)

شاخص کل بورس یک عدد برای مشخص کردن روند کلی بازار بورس می باشد. در این مقاله، سایت بحر تحلیل شاخص کل بورس و برخی از شاخص های بورس را معرفی کرده است. همچنین ویدئو آموزشی رایگان، ویژه شما بزرگواران قرار داده است. پیشنهاد میدهیم حتماً این فایل آموزشی را مشاهده نمایید.

مطالبی که در این مقاله می آموزیم:

1- منظور از شاخص کل بورس چیست؟

2- انواع شاخص های بورس

4- شاخص قیمت (وزنی _ ارزشی) یا TEDPIX

5- شاخص آزاد شناور (TEFIX)

6- شاخص بازار اول و دوم

منظور از شاخص کل بورس چیست؟

شاخص کل بورس، یک معیار برای مشخص کردن روند کلی صعودی و یا نزولی بودن بازار بورس می باشد. درواقع شاخص کل بورس بیانگر میانگین بازدهی بورس است.

تحلیل گران بورس باید توجه داشته باشند افزایش شاخص کل بورس، نشان‌دهنده سودآوری همه شرکت‌ها در بورس نیست.

ممکن است سهام برخی از شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق و بهادار ، حتی در زمانی که شاخص کل بورس رشد قابل توجهی دارد، با افت قیمت شدید مواجه باشند.

در شرایطی نیز پیش می آید شاخص کل بورس با کاهش مواجه میشود. در این شرایط با وجود افت شاخص کل بورس، سهام بعضی شرکتها رو به رشد است.

در هر دو حالت وظیفه همیشگی شما بعنوان یک سرمایه گذار این است که با تحلیل درست و بهنگام، سهام شرکت های رو به رشد را در سبد سهام خود قرار دهید. آن وقت سرمایه شما، فارغ از شرایط حاکم بر کلیت بازار بورس، رشد خواهد داشت.

دوره جامع ثروت و تکنیکال یک دوره مناسب برای شماست. پیشنهاد می کنیم اگر میخواهید در بازارهای مالی سرمایه گذاری کنید در ابتدا حتماً از سایت بحر تحلیل دوره آموزش تحلیل تکنیکال را دانلود و از این دوره فوق العاده عالی استفاده کنید.

انواع شاخص های بورس

در بورس انواع شاخص های مختلفی وجود دارد که هر کدام از این شاخص ها وضعیت بازار بورس را از جنبه های خاصی به ما نشان می دهند. محاسبه هر کدام از شاخص‌های بورس از طریق فرمول متفاوتی انجام میشود. بنابراین برای تحلیل هر شاخص باید کارکرد آن شاخص را یاد بگیریم.

در بین فعالان بازار بورس چند شاخص نسبت به کل شاخص های بورس از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. سایت بحر تحلیل در ادامه برخی از این شاخص‌ها را به شما معرفی میکند:

2- شاخص قیمت (وزنی _ ارزشی)

3- شاخص کل (هم وزن)

4- شاخص قیمت (هم وزن)

5- شاخص آزاد شناور

6- شاخص بازار اول و دوم

شاخص کل

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، شاخص کل بورس یک عدد جهت تعیین بازدهی کلی بازار بورس می باشد. جالب است بدانید شرکت‌های بزرگتر (شرکت‌هایی با سرمایه بالاتر و ارزش بازار بیشتر)، تأثیر بیشتری بر صعود و یا نزول شاخص کل بورس دارند.

در تصاویر زیر تاثیر نمادهای بزرگ بازار و نمادهای پرتراکنش بر شاخص بورس را مشاهده می‌کنید.

شاخص قیمت (وزنی _ ارزشی) یا TEDPIX

یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس، شاخص قیمت است. شاخص قیمت، روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار را مشخص میکند. به طور مثال اگر شاخص قیمت بورس در یک سال، ۲۵ درصد رشد داشته باشد به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس در طول یک سال گذشته به طور متوسط ۲۵ درصد رشد داشته است.

شاخص قیمت نسبت به شاخص کل بورس یک تفاوت عمده دارد. در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی محاسبه میشود. اما در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در فرمول شاخص کل مورد محاسبه قرار می گیرد.

البته وزن شرکت‌ها بر شاخص قیمت مثل شاخص کل تأثیرگذار است. یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد و سرمایه آن بیشتر باشد، تأثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

در بازار بورس سهام شرکت ها توسط دو دسته افراد حقیقی و حقوقی خرید و فروش می شود. افراد حقوقی اصولاً نسبت به افراد حقیقی با سرمایه بیشتری در بورس خرید یا فروش می کنند. به همین دلیل هم از لحاظ ارزشی و هم تعداد، دارای سهام بیشتری نسبت به افراد حقیقی هستند. در نتیجه آن‌ها تاثیر بیشتری در تغییرات بازار یک سهم دارند. با توجه به این موضوع، به تعداد سهامی که در بازار سرمایه، در اختیار سهامداران حقیقی است و مرتباً در بازار خرید و فروش می‌شود، سهام آزاد شناور گفته می‌شود. ارزش میانگین این سهام به عنوان شاخص سهام آزاد شناور به کار گرفته می‌شود.

شاخص بازار اول و دوم

شرکت های عضو بورس به دو گروه عمده بازار اول و بازار دوم تقسیم می شوند. برای تفکیک شرکت‌های بورسی چندین معیار در نظر گرفته می شود. ۴ مورد از معیارهای تفکیک شرکتها:

2- تعداد سهامداران

3- وضعیت سودآوری

4- تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش می‌شود

شرکتی‌هایی که از لحاظ معیارهای گفته شده در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکتها، قرار داشته باشند، در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم قرار می‌گیرند.

در این بین اگر شاخص کل برای بازار اول محاسبه شود، شاخص بازار اول و در صورتی که شاخص در بازار دوم محاسبه شاخص کل شرکت‌های عضو در بازار دوم بدست می‌آید. اگر شاخص کل بازار دوم سرعت افزایش بیشتری داشته باشد، نشان می‌دهد که رشد در بازار دوم به نسبت بازار اول بهتر است و بازده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک، جذابیت بیشتری دارد.

شاخص صنعت

در بازار بورس می‌توان شرکت‌ها را بر اساس ماهیت فعالیتشان دسته‌بندی کرد. شرکت‌های تولیدی و خدماتی دو دسته اصلی شرکت‌های بورسی هستند. جالب است بدانید بیش از ۶۰ درصد شرکت‌های فعال در بورس را شرکت‌های تولیدی تشکیل داده اند. این شرکتها در زمره شاخص صنعت محاسبه می شوند.

شیوه محاسبه شاخص صنعت مشابه شاخص کل قیمت محاسبه میگردد. تفاوت شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ آن‌ها با یکدیگر، در تعداد شرکت‌های حاضر در آن دسته می باشد.

اصطلاحات رایج بازار سرمایه

بورس چیست؟
برای شناخت و فهمیدن این موضوع که واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از “بازار” و تعریف آن شروع کنیم. در یک تعریف ساده، می توان گفت که
بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد
ساده تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است
این شرایط می تواند مکان خاصی یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت باشد
در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی، دارایی های واقعی و دارایی های مالی، مورد معامله قرار می گیرند

فواید سرمایه گذاری در بورس:
کسب سود
حمایت و شفافیت قانونی
حفظ سرمایه در مقابل تورم
سهولت نقد شوندگی
عدم وجود محدودیت برای میزان سرمایه‌گذاری

مفاهیم اولیه بورس:
سهام
اوراق بهادار انواع مختلفی دارد که یک نوع آن “سهام” است. سهام عادی یک نوع دارایی مالی است که نشان‌دهنده سهم مالکیت صاحب آن از یک شرکت است. برای توضیح بیشتر فرض کنید یک شرکت را به 10 سهم تقسیم کرده‌ایم. اگر شما 2 سهم این شرکت را در اختیار داشته باشید به این معنی است که شما مالک یک پنجم این شرکت هستید و در واقع یک پنجم سود یا زیان شرکت به شما تعلق خواهد گرفت .

شرکت‌های بورسی
سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را شرکت‌های بورسی میگویند .

گروه‌های بورسی
شرکت های بورسی را بنابر زمینه فعالیت آنها در گروه هایی مربوط به همان صنعت دسته بندی میکنند. برای مثال گروه دارویی، خودرویی، پتروشیمی، شیمیایی، بانکی، پالایشگاهی و غیره .

نماد بورسی
در تمامی بورس‌های جهان برای اینکه راحت‌تر بشود اسم هر شرکت را نام برد یک نماد به آن اختصاص می‌دهند. نماد بورسی یک شرکت بورسی معمولا عبارت است از حرف اول گروه بورسی مربوط به آن که نشان دهنده ی صنعتی می باشد که آن شرکت در آن قرار دارد و در ادامه قسمتی از نام شرکت .

شاخص کل
عددی است که با فرمول های خاصی محاسبه میشود و نشان دهنده ی بازدهی و روند بازار است و تغییر آن به منفی یا مثبت نشان دهنده ی تغییر مثبت یا منفی کل ارزش بازار است .

عرضه اولیه
وقتی سهام یک شرکت برای اولین بار قرار است در بورس عرضه شود، بعد از مشخص شدن قیمت گشایش، در یک روز معین برای اولین بار تحت نام عرضه اولیه در بازار به فروش میرسد

ارکان بازار سرمایه ایران عبارتند از:
شورای عالی بازار سرمایه
سازمان بورس و اوراق بهادار
شرکت بورس اوراق بهادار تهران
شرکت فرابورس ایران
شرکت بورس کالای ایران
شرکت بورس انرژی ایران

فرابورس ایران:
بر اساس بند ۸ از ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، بازار خارج از بورس، بازاری در قالب شبکۀ ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره عنوان‌شده است. باهدف ایفای نقش بازار خارج از بورس، شرکت فرابورس ایران در تاریخ ۲۲ آبان ۸۷ به ثبت رسید و در مهرماه ۸۸ به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد

فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس اما با شرایط پذیرش و معامله ساده‌تر ایجاد شد، تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد

مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. از سویی بسیاری از شرکت ها تمایل دارند هر چه سریعتر به بازار وارد شوند که از این رو به دلیل قوانین آسانتر فرابورس ، از این مسیر به بازار سرمایه وارد می شوند

لذا رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند

وبسایت tsetmc

بدون شک یکی از پرکاربردترین سایت‌های سهامداران و کاربران بورسی، سایت TSETMC (Tehran Securities Exchange Technology Management Co) یا مدیریت فناوری بورس تهران است. شاید بد نباشد قبل از توضیح، معرفی و آموزش سایت TSETMC شمای کلی از این شرکت و خدمات آن ارائه دهیم. “شرکت مدیریت فناوری بورس تهران” به عنوان یکی از شرکت‌های مجموعه‌ی سازمان بورس و اوراق بهادار برای ارائه‌ خدمات به چرخه‌ی کامل “معاملات الکترونیکی” ابزارهای مالی به ارکان بازار سرمایه فعالیت می‌کند. این شرکت باهدف بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان بازار سرمایه و بهبود پیوسته‌ی فعالیت‌ها و فرایندهای خود، سامانه‌ی مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد ISO9001-2008 را برگزیده است. اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر فرآیند و هدف این سایت را توضیح دهیم می‌توانیم بگوییم که معاملات سهامداران بازار، در این پنل نمایش داده می‌شود و شما می‌توانید به سادگی فرآیند معاملات را از ابتدا تا انتهای زمان معاملات مشاهده نمایید .
وقتی شما آدرس سایت TSETMC را در نوارابزار وارد و به سایت متصل می‌شوید، نمای کلی از اطلاعات سایت را در صفحه “خانه” مشاهده می‌کنید. در این صفحه، شما اطلاعات کلی بازار بورس و فرابورس شامل اطلاعات شاخص‌ها، نمادهای پربیننده و نمادهای موثر بر شاخص‌های بورس و فرابورس را مشاهده می‌کنید. اگر وقت چندانی برای بررسی سایت TSETMC ندارید و صرفاً می‌خواهید نمای کلی بازار را ببینید، با مشاهده تغییرات شاخص و ارزش بازار و نمادهای موثر در صفحه خانه به این اطلاعات دست می‌یابید

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه چیست؟
سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به اختصار سمات نامیده می‌شود
طبق بند هفت ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات بر عهده این شرکت قرار گرفته است. این شرکت از طریق افزایش کارایی پایاپای و تسویه معاملات و کاهش هزینه های معاملاتی، کاهش ریسک جعل، سرقت و مفقودی اوراق بهادار نقش شایانی را در کارآمدی اوراق بهادار ایفا می کند
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به دنبال تفکر تضمین امنیت و کارآمدی بازار اوراق بهادار ایران از طریق توسعه و بهینه سازی ساز و کار تسویه معاملات اوراق بهادار با تمرکز بر افزایش کارایی، کاهش ریسک و کاهش هزینه های پایاپای و تسویه وجوه معاملات با رعایت قوانین و مقررات جاری کشور جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده است

افتتاح و نگهداری حساب وجوه و اوراق بهادار بازارهای خارج از بورس، بورس‌های اوراق بهادار و کالایی متعلق به سهامداران ، کارگزاران، سایر نهادهای مالی و اشخاص حقیقی و حقوقی
درج، کدگذاری، نگهداری، تسویه و پایاپای معاملات کالاها، اوراق بهادار و سایر ابزارهای مالی
سپرده‌گذاری و امانت‌پذیری انواع اوراق بهادار در سامانه عملیاتی شرکت
سپرده نمودن اوراق بهادار وثیقه شده نزد هر شخص حقیقی یا حقوقی ذینفع و ایجاد تسهیلات لازم برای اشخاص ذینفع جهت کنترل سپرده‌ها به منظور اطمینان بخشی از عملکرد شرکت و فک رهن اوراق‌ مذکور به درخواست ذینفع وثیقه
قرض دهی، قرض‌گیری و هرگونه مبادله اوراق بهادار به عنوان واسطه
تهیه و ارائه گزارش‌های مورد نیازکارگزاران و مشتریان
به کارگیری شیوه‌های مناسب و ابزارها و روشهای الکترونیکی در تسویه وجوه و پایاپای اوراق بهادار
انجام خدمات تسویه وجوه، پایاپای، سپرده گذاری و امانت پذیری اوراق بهادار خارجی
ارائه خدمات تخصصی به بورس های اوراق بهادار، بازارهای خارج از بورس، بورس های کالایی، ناشران اوراق بهادار، کارگزاران و سایر فعالان بازار اوراق بهادار
انجام کلیه عملیات و معاملات مجاز مالی، خدماتی، مشاوره‌ای و تجاری مربوط به بورس های اوراق بهادار، بورسهای کالایی و بازارهای خارج ازبورس
همکاری با بورسهای منطقه ای و جهانی و نهادهای مرتبط با آنها
دریافت هر مبلغ وام، تحصیل هرگونه دارایی منقول یا غیر منقول، حقوق یا امتیاز و انجام هرگونه معامله از قبیل خرید، فروش، اجاره و رهن و … که در راستای موضوع فعالیت شرکت لازم یا مفید باشد
ایجاد و اداره صندوق تضمین تسویه
پذیرش انبارها، نظارت برفعالیت آنها و انجام عملیات مربوط به انبارها که در جهت تسهیل داد و ستد معاملات در بورس‌های کالایی انجام می‌شود
اجرای سایر وظایفی که مطابق قانون و مقررات بعهده شرکت گذاشته شده یا می‌شود
انجام اقدامات شرکتی برای شرکتهای سهامی عام از جمله :
ثبت و نگهداری اسامی و سوابق مالکین اوراق بهادار و ارائه کلیه خدمات مرتبط با آن به ناشرین اوراق بهادار
تهیه و ارائه اطلاعات مورد نیاز
برگزاری مجامع شرکتهای پذیرفته شده در بورس و بازارخارج از بورس وانجام کلیه امور مربوط به آن
دریافت اطلاعات مربوط به تشکیل مجامع و اعلام آن به اشخاص ذینفع
دریافت اطلاعات مربوط به تقسیم سود و انجام اقدامات و ایجاد تسهیلات لازم جهت توزیع آن
دریافت اطلاعات مربوط به حق تقدم خرید سهام و انتشار و ارسال آن جهت سهامداران

چگونگی سرمایه گذاری در بورس
به چند روش می‌توان در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرد؟
روش مستقیم: در این روش سرمایه‌گذار با اتکا بر دانش، تخصص و تحلیل خود اقدام به سرمایه‌گذاری و ورود به بازار می‌کند. مسئولیت سود یا زیان حاصل از سرمایه‌گذاری به‌طور مستقیم بر عهده شخص سرمایه‌گذار است. سرمایه‌گذارانی که در این روش با سرمایه‌گذاری می‌پردازند، در یک طبقه‌بندی بر اساس مدت زمانی که تمایل به نگهداری سرمایه خود دارند به ۴ دسته تقسیم می‌شوند :

سهامی خاص را خریداری می‌کنند و بعد از ۳ یا ۴ ماه آن را می‌فروشند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران کوتاه مدت می‌گویند .
سهام خاصی را خریداری می‌کنند و به مدت یک سال آن را نگه می‌دارند سپس برای فروش تصمیم می‌گیرند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران میان مدت می‌گویند .
سهام خاصی را با قصد نگهداری بیش از یک سال خریداری می‌کنند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران بلند مدت می‌گویند .
سهام خاصی را خریداری می‌کنند و بعد از شناسایی سود اندکی در یک هفته یا دو هفته، آن را می‌فروشند و اقدام به خرید سهام جدید یا همان سهم با قیمت جدید(پایین‌تر) می‌کنند. به آن‌ها نوسانگیر می‌گویند .

روش غیر مستقیم: در این روش بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر یک موسسه مالی به‌عنوان واسط عمل می‌کند. سرمایه‌گذار وجوه خود را در اختیار این موسسات مالی قرار می‌دهد و آن‌ها با بکار‌گیری تخصص، دانش و تبحر تحلیلی و مالی و همچنین تجربه خود در بازار سرمایه فرایند سرمایه‌گذاری را به نیابت از سرمایه‌گذار انجام می‌دهند. به سرمایه‌گذاران غیر حرفه‌ای و با درجه ریسک‌پذیری پایین که فرصت و تجربه کافی برای فعالیت مستقیم در بازار بورس را ندارند توصیه می‌شود یکی از انواع روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم را برای فعالیت خود در بازار سرمایه انتخاب نمایند. برای مثال صندوق‌های سرمایه‌گذاری که یکی از روش‌های این نوع سرمایه‌گذاری است با ایفای نقش واسطه‌گری مالی، سرمایه‌گذاری افراد غیر حرفه‌ای را از حالت مستقیم به حالت غیر مستقیم تبدیل می‌کند و مزایایی از جمله ریسک پایین‌تر و سود مناسب‌تر را برای سرمایه‌گذاران به دنبال دارد

شاخص بورس چیست ؟

در معنای معمول ، شاخص معیاری است که بر اساس آن می توان چیزی را مشخص کرد. در بازار بورس، شاخص، معیاری است که می توان از طریق ان وضعیت گذشته و حال یک سهم را تجزیه و تحلیل کرد و برای پیش بینی روند آینده از آن استفاده کرد. بنابراین با توجه به اهمیت شاخص ها برای سرمایه گذاران، نوسانات شاخص ها نیز بسیار مهم می باشند. شاخص های بورس انواع مختلفی دارند که هر کدام اطلاعات خاصی را ارائه می دهند بنابراین برای پیش بینی وضعیت اینده ی هر سهم باید هر شاخص را به دقت مورد بررسی قرار داد.

یکی از مهمترین شاخص ها، شاخص کل است که به شاخص قیمت و بازده نقدی نیز معروف است و سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای بورسی را بیان می کند. در واقع شاخص کل میانگین بازدهی سرمایه گذاری را نشان می دهد. افزایش شاخص کل همیشه به این معنا نیست که سهام شرکت های بورسی سوددهی دارند و همچنین کاهش شاخص نیز به معنی شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ ضرر دهی نیست. شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی بورس است و گاهی برخلاف رشد بالای شاخص کل در بورس، برخی سهام ها با نزول قیمت و افت ارزش مواجه می شوند و باعث ضرر سهامداران می شود .

گاهی هم شاخص کل کاهش می یابد و سرمایه گذارانی که سهام باارزشی را خریداری کرده اند سود بالایی به دست می آورند. بنابراین نباید برای سرمایه گذاری صرفا به رشد یا افت شاخص کل توجه کرد و بدون بررسی ارزش ذاتی سهام اقدام به سرمایه گذاری کرد. حتی در شرایطی که شاخص کل رشد مداوم دارد نیز بایستی در سرمایه گذاری دقت عمل داشت. نکته ی دیگری که در مورد شاخص کل باید در نظر داشت ارتباط شاخص کل و سبد سهام است. به یاد داشته باشید که یکی از اصول بسیار مهم در سرمایه گذاری بورسی تشکیل سبد متنوع از سهام است.

هرچقدر سهام متنوع تری داشته باشید بازدهی سرمایه گذاری به متوسط بازدهی کل بورس که به وسیله ی شاخص کل نشان داده می شود نزدیک تر است. یعنی اگر سرمایه گذاری بتواند سهام سبد خود را با تمامی سهام حاضر در بورس منطبق نماید بازدهی به نوسانات کل بورس نیز نزدیک تر است. به یاد داشته باشید که اطلاعات مربوط به شاخص های بورس در www.irbourse.com نمایش داده می شود. اجازه بدهید داستانی واقعی را برایتان بازگو کنیم که بین سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳ اتفاق افتاده است. جوانی که در دهه ی سوم زندگی اش بود به بورس علاقمند شد و با وجودی که هیچ گونه اطلاعات و دانشی در مورد بورس نداشت در تالار بورس با شخصی آشنا شد که بسیار با تجربه و حرفه ای بود و بسیاری افراد سوالاتشان را از وی میپرسیدند.

جوان به این شخص روز به روز نزدیکتر میشد و ارتباط انها محکم تر میشد به طوری که هرچه فرد با تجربه میگفت جوان آن را انجام میداد. چه سهمی را بخرم چه موقع بخرم کی بفروشم و سوالاتی از این دست. شرایط بورس در سال ۹۲ بسیار عالی بود به طوری که شاخص بورس در آن سال به حدود ۹۰ هزار رسید. اواسط سال ۹۲ جوان به توصیه ی فرد با تجربه تمام پولش را در سهام قند لرستان سرمایه گذاری کرد و با این امید که این سهام آینده خوبی دارد هر سهم را به ارزش ۴۱۰۰ خریده و به امید اینکه به ۸۰۰۰ برسد به فروش خواهد رساند. اما قیمت سهام قند لرستان در کمتر از یک ماه به ۵۷۰۰ رسید و این رشد باعث شد جوان با خیالی اسوده باز هم به توصیه های فرد باتجربه ادامه دهد.

پس از گذشت یک زمان مشخص ناگهان قیمت سهام قند لرستان شروع به نوسانات زیاد داشتن کرد و با تغییرات سیاسی که به وجود آمد قیمت این سهام به ۴۵۰۰ رسید و دائم بین ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ در نوسان بود. در اواسط دی ماه نوسانات شاخص کل که ۹۰۰۰۰ بود تغییر جهت داده و تا دو سال این نوسانات ادامه داشت و تا حدود ۶۰۰۰۰ نیز افت کرد. در اواسط اسفند ماه با تحلیل های تکنیکالی که انجام شد مشخص شد این نوسانات حرکت نزولی خواهد داشت و احتمال ریزش بسیار زیاد خواهد بود و باید از این بازار خارج شد.

اما فرد با تجربه همچنان به احتمالات خود تکیه کرده و اصرار داشت نباید این سهم فروخته شود. سرانجام در سال ۹۳ که اوضاع بورس بسیار بد شده بود قیمت سهم قند لرستان به ۱۵۰۰ رسید و جوان مجبور شد با ضرر فراوان سهم خود را بفروشد و حدود ۶۰ درصد از سرمایه خود را از دست بدهد.دلیل این ضرر اعتماد بیش از حد و عدم توجه به دیگر شاخص های بازار و همچنین متنوع نبودن سبد سهام این جوان بوده است و از همه مهمتر اتکا به تنها یک نفر و برباد رفتن سرمایه را منجر شد. فراموش نکنید که هرگز به یک جنبه از نشانه ها اتکا نکرده و اطلاعات خود را تا جایی که می توانید بالا ببرید و با مبالغ کم شروع کنید.

جزئیات خبر

در بازار بورس ایران شاخص های مختلفی وجود دارد که دو مورد از مورد توجه ترین شاخص ها، شاخص کل و شاخص هم وزن می باشد. در مقالات قبلی درباره شاخص کل و اهمیت آن توضیح دادیم و حال در این مطلب قصد داریم به بررسی شاخص هم وزن در بورس، اهمیت آن و تفاوت های شاخص کل و شاخص هم وزن بپردازیم و نحوه محاسبه شاخص هم وزن را بیان کنیم.

شاخص هم وزن به زبان ساده

شاخص هم وزن یکی از انواع شاخص بورس می باشد که در این شاخص تمامی شرکت های پذیرفته شده در بورس بطور برابر در محاسبه شاخص سهیم هستند یعنی تمامی شرکت های حاضر در بازار بورس به یک میزان در صعود و نزول این شاخص تاثیرگذار هستند.

به دلیل تاثیرگذاری شرکت های بزرگ در شاخص کل باید روی شاخص هم وزن بیشتر تمرکز کرد زیرا در اکثر مواقع بازیگر سهم یا حقوقی های بزرگ به راحتی با عرضه و تقاضا میتوانند روند بازار را تحت تاثیر قرار دهند و از این راه جوهای روانی سنگینی ایجاد کند.

بازار این روزها نیز به خوبی نشان دهنده این موضوع می باشد و متاسفانه با ایجاد جو روانی و گاها مثبت کردن یک سری سهام شاخص ساز نوید بازگشت بازار را می دهند اما واقعیت این است که باید کلیت بازار رو به بهبود شود؛ بنابراین بازگشت شاخص هم وزن بیشتر میتواند به بهبود جو بازار کمک کند.

ویژگی های شاخص هم‌وزن

از جمله مهم ترین ویژگی های شاخص هم‌وزن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• شاخص هم‌وزن در بورس بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت‌ها است نه بر اساس سرمایه بیشتر.
• شاخص هم وزن برخلاف شاخص کل بورس میزان مثبت و منفی بورس را نمایش میدهد.
• در محاسبه شاخص هم‌وزن به همه شرکت‌ها وزن برابری میدهند در نتیجه اگر شاخص هم‌وزن مثبت شود یعنی اینکه تعداد بیشتری از شرکت‌ها در بورس مثبت می باشند.
• در شاخص هم وزن از هر صنعت به نسبت تعداد شرکت‌های آن صنعت تأثیر میگیرد اما شاخص موزون به ارزش آن توجه میکند مثلا اگر در یک صنعت فقط یک شرکت وجود داشته باشد اما تعداد سهام منتشره آن بزرگ باشد در مقایسه با صنعتی با تعداد شرکت‌های بیشتر اما وزن پایین‌تر، تأثیر بیشتری روی شاخص خواهد گذاشت.
• همچنین به دلیل اینکه شاخص هم‌وزن نوسان کمتری دارد، دارای ریسک کمتری نسبت به شاخص‌های ارزشی است.
• شاخص‌های هم‌وزن به غیر از افزایش قدرت تحلیل و تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاران، در صندوق‌های شاخصی باعث کاهش ریسک، سادگی و شفافیت می‌شود.

تفاوت شاخص هم وزن با شاخص کل بورس

تفاوت عمده شاخص کل و شاخص هم وزن در وزن شرکت های محاسبه شده در شاخص است به این صورت که شاخص کل میان سهام های بزرگ و کوچک تمایز قائل می شود ولی شاخص هم وزن، وزن یکسان برای همه شرکت ها در نظر میگیرد و نحوه محاسبه شاخص هم وزن در بورس به این صورت است که میانگین بازدهی شرکت‌ها را با ضریب یکسان محاسبه میکند و آن‌ها را در نمودار نشان می‌دهد.

برای مثال در محاسبه شاخص کل سهام ذوب آهن که ارزش بازار بیشتری دارد و شرکت بزرگتری از قشیر است تاثیری بیشتری هم نسبت به قشیر روی شاخص کل دارد. اما در محاسبه شاخص هم وزن، وزن و تاثیر هر دو شرکت باهم برابر است. مبنای شاخص هم‌وزن ۱۰۰۰۰ واحد می باشد و از اول فروردین ۱۳۹۳ معرفی شده است.

حالا اگر شاخص کل مثبت باشد ولی شاخص هم وزن بورس منفی باشد یعنی شاخص سازها یا همان شرکت های بزرگ که تاثیر زیادی روی شاخص کل دارند مثبت هستند ولی اکثر سهم ها منفی هستند.

پس اگر بخواهیم بفهمیم که بیشتر نمادها در یک روز مثبت هستند یا منفی باید ببینیم شاخص هم وزن در بورس مثبت است یا منفی. در روزهایی که شاخص کل مثبت است ولی اکثر سهام بازار منفی هستند، شاخص هم‌وزن منفی شود زیرا وضعیت اکثریت سهام بازار است که در شاخص هم‌وزن منعکس می‌شود.

اگر میخواهید بدانید که شاخص هم وزن کجاست بهتر است نگاهی به سایت tsetmc.com بیاندازید و مقدار رشد و یا ریزش شاخص هم وزن را در آن جا ببینید. وقتی شاخص هم وزن مثبت باشد به این معنی است که شرکت های کوچک نیز مورد توجه قرار گرفته و با سوددهی همراه شده اند و این نشانه خوبی برای بازار سرمایه است.

شاخص بورس چیست؟ آشنایی با انواع شاخص ها در بورس

شاخص بورس به زبان ساده یک معیار است برای سنجیدن وضعیت عمومی بازار که در این مقاله قصد داریم ضمن آشنایی با مفهوم شاخص شما را با انواع آن بیشتر آشنا کنیم،همراه داتیس نتورک باشید.

اگر به بازار بورس علاقه مند باشید و اخبار و رسانه ها را دنبال کرده باشید حتما شنیده اید که گفته می شود شاخص بورس رشد کرد یا شاخص بورس رکورد زد یا افت کرد و …

شاخص بورس چیست؟

به زبان ساده شاخص یک معیار است برای سنجیدن وضعیت عمومی بازار.

شاخص کل از بررسی تعداد مشخصی سهم (سهم‌های شاخص‌ساز) تشکیل می‌شود.

طبیعی است که در این شاخص ارزش تمام شرکت‌ها برابر نیست و وزن شرکت‌ها در شاخص کل متفاوت است.

فرض کنید شاخص کل در ابتدای یک سال 1000 واحد باشد. در پایان سال شاخص به 1250 واحد می‌رسد. یعنی اگر کسی تمام سهم‌های شاخص را خریده بود در پایان سال 25% سود می‌کرد.

البته ممکن است تمام سهم‌ها به طور مساوی 25 درصد رشد نکرده باشند، اما میانگین وزن‌دار رشد آن‌ها 25 درصد باشد.

برای نمونه وقتی می‌گوییم شاخص امروز 360 واحد افت داشت، یعنی به‌طور میانگین قیمت سهم‌های شاخص‌ساز %0.42- تغییر کرده است. این در حالی است که برخی از سهم‌ها رشد و برخی دیگر سقوط داشتند.

شاخص‌های بورس در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی و حتی با کمک روش‌های نموداری روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد.

بنابراین طبیعتا با توجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند،

نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.

شاخص‌های بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه‌ خاصی نشان می‌دهد.

چرا شاخص کل تغییر می‌کند؟

شاخص کل نشان‌دهنده رفتار عمومی تمام فعال‌های بازار است.

اگر سرمایه‌گذاران به بازار سهام اقبال نشان بدهند، سمت خریدار کمی سنگین‌تر از سمت فروشنده می‌شود.

این عدم تعادل شاخص را به سمت بالا هدایت می‌کند.

اما خروج سرمایه‌ها از بازار می‌تواند شاخص را به سمت پایین بکشد. در مجموع شاخص کل نشان می‌دهد که سرمایه‌دارها چقدر به بازار سرمایه امید بسته‌اند.

حالا فرض کنید که قیمت هیچ سهمی تغییر نکند. آیا باز هم ممکن است شاخص بورس شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ تغییر کند؟ بله!

با تغییر در مقدار سود شرکت‌ها. البته در واقعیت هرگز این اتفاق رخ نمی‌دهد.

چرا که تغییر در سود هر سهم قطعا بر روی قیمت سهام تاثیر خواهد گذاشت.

شاخص قیمت ‌ها

همان طور که گفتیم در شاخص کل، هم قیمت سهم‌ها و هم سود سهم تاثیر دارند. اما یک ملاک دیگر وجود دارد که به کمک آن می‌شود فقط تغییرات قیمت را دنبال کرد. به این شاخص شاخص قیمت‌ها می‌گویند.

اگر شاخص قیمت‌ها 1 درصد رشد کند، یعنی میانگین قیمت‌های هر برگه سهم به‌طور میانگین 1 درصد رشد داشته است.

برای کسانی که می‌خواهند از خریدوفروش سهم در کوتاه‌مدت سود بگیرند، شاخص قیمت‌ها از شاخص کل مهم‌تر است.

شاخص هم ‌وزن بورس

همان طور که گفتیم سهم شرکت‌های بزرگ در شاخص کل بیشتر از سهم شرکت‌های کوچک است. به این دلیل اگر سهم چند شرکت بزرگ رشد کند اما دیگر سهم‌ها رشد چشمگیری نداشته باشند، ممکن است شاخص کل بالا برود.

برای همین ممکن است شاخص کل ما را فریب بدهد. مثلا زمانی که با سقوط شرکت‌های بزرگ، شاخص کاهش پیدا می‌کند، هرچند اوضاع عمومی بازار مثبت و خوب بوده است.

دست‌کاری این شاخص کار دشواری است و نمی‌شود با حمایت از چند سهم آن‌ شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ را تغییر داد.

برای همین بررسی کردن شاخص هم‌وزن خالی از لطف نیست. در این شاخص تمامی شرکت‌ها وزن مساوی دارند.

به خاطر وزن مساوی تمام نمادها، دست‌کاری این شاخص کار دشواری است و نمی‌شود با حمایت از چند سهم آن‌ را تغییر داد. به همین دلیل عده‌ای از تحلیلگرها برای بررسی حال عمومی بازار، شاخص هم‌وزن را ملاکی مناسب‌تر می‌دانند.

شاخص های دیگر بورس

به غیر از شاخص کل، شاخص قیمت و شاخص هم‌وزن چند شاخص دیگر هم وجود دارد که با مطالعه آن‌ها می‌شود به وضعیت عمومی بازار پی برد. در نظر گرفتن تمام این عوامل به درک درستی از حال بازار منجر می‌شود.

شاخص 30 شرکت بزرگ‌تر

این شاخص فقط نشان‌دهنده 30 شرکت بزرگ‌تر است. یعنی شرکت‌هایی که بیشترین ارزش بازار (تعداد سهم ضرب در قیمت سهم) را دارند.

شاخص 50 شرکت فعال‌تر

شاخص 50 شرکت فعال‌تر شاخصی است که از 50 شرکت با بیشترین حجم معاملات ساخته می‌شود. این 50 شرکت، شرکت‌هایی با بیشترین ضریب نقدشوندگی هستند. چرا که بیش از دیگر سهم‌ها خریدوفروش می‌شوند.

در این شاخص شرکت‌هایی با نقد شوندگی پایین‌تر حضور ندارند. ممکن است شاخص کل پایین بیاید، اما اوضاع بازار خوب باشد. شاخص 50 شرکت فعال‌تر می‌تواند این عامل را به نمایش می‌گذارد.