الگوهای شمعی چند کندلی

آشنایی با نمودار های شمعی
نمودار های شمعی یا کندل استیک (Candlestick) برای اولین بار در قرن هفدهم میلادی توسط معامله گران برنج در ژاپن ابداع شد. این روش نموداری بعدا توسط استیو نیسون (Steve Nison) گردآوری و بازنگری شد و در دهه نود میلادی در قالب کتابی منتشر شد.
ساختار کندل های ژاپنی
کندل های ژاپنی نشانگر چهار داده قیمتی هستند: بالاترین قیمت کندل، پایین ترین قیمت، قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن. کندل های قیمتی یا صعودی هستند، یا نزولی و یا خنثی. اگر قیمت باز شدن کندل در زیر قیمت بسته شدن قرار داشته باشد، کندل قیمتی صعودی است. اگر قیمت باز شدن در بالای قیمت بسته شدن قرار داشته باشد، کندل قیمتی نزولی است. اگر قیمت باز شدن و بسته شدن یکسان باشد (یا فاصله ناچیزی از یکدیگر داشته باشند)، کندل قیمتی خنثی است، که نشانگر برابری قدرت خریداران و فروشندگان است.
نمودار های شمعی در بازار ارز خارجی کاربرد بسیار فراوانی دارند. به کمک کندل های قیمتی، به راحتی می توان فشار های خرید و فروش بازار را تشخیص داد. یک نگاه گذرا به کندل های قیمتی می تواند اطلاعات بسیار مفیدی از قدرت خریداران و فروشندگان نشان دهد و به آسانی تعیین کند که بازار دست فروشندگان است یا خریداران. ویژگی های خاص این نوع نمودار به معامله گران کمک می کند تا از بازگشت روند و یا ادامه آن اطلاع یابند.
علاوه بر این، قیمت های باز و بسته شدن کندل ها در نمودار های بلند مدت (مثل روزانه یا هفتگی) معمولا به عنوان حمایت و مقاومت برای معاملات بین روزی استفاده می شود. قیمت باز و بسته شدن کندل های ژاپنی و اوج و کف های ایجاد شده توسط این کندل ها، برای ارزیابی شکست های بازار کاربرد دارند. طول کندل ها هم نشان گر رفتار بازار است. کندل های صعودی بلند، حکایت از اشتیاق بالای خریداران دارد. کندل های نزولی بلند هم نشان می دهد که فروشندگان دلیلی پیدا کرده اند تا ارز را به فروش برسانند. کندل های کوتاه هم نشانگر شک و تردید در بازار هستند. یعنی سرمایه گذاران در رابطه با روند بازار شک و تردید دارند. این عامل می تواند اولین نشانه ای از بازگشت بازار باشد.
کندل بلند و کوتاه
دنباله های پایینی و بالایی کندل های ژاپنی نشانگر کف و اوج قیمتی هستند، که برای بررسی و مطالعه رفتار بازار استفاده می شوند. اگر دنباله بالایی کندلی بلند باشد، به این معنی است که خریداران قیمت را بالا برده اند، اما این فروشندگان بودند که در نهایت بازار را در دست گرفته اند و قیمت را پایین آورده اند. در مقابل، اگر دنباله پایینی کندل بلند باشد، به این معنی است که فروشندگان در پایین آوردن قیمت تمام سعی خود را کرده اند، اما سرانجام این خریداران بودند که بازار را در دست گرفته اند.
دنباله کندل های قیمتی
کندل های ژاپنی، الگو های بسیار متنوعی دارند: الگو های تک کندلی ، دو کندلی و چند کندلی.
این الگو های کندلی برای معاملات بلند مدت و بین روزی بسیار مفید هستند. منظور از الگو های تک کندلی، الگوهایی هستند که تنها شامل یک کندل ژاپنی می شوند. این الگو ها می توانند نشانگر ادامه روند و یا برگشت روند باشند. الگو های دو کندلی هم برای تشخیص بازگشت یا ادامه روند مناسب هستند. تنها تفاوت الگوهای دوتایی در این است، که کندل اول برای تعیین بازگشت یا ادامه روند به کار می رود و کندل دوم، این سیگنال بازگشتی یا ادامه روند را تایید یا نقض می کند. یعنی با استفاده از کندل دوم تشخیص می دهیم که بازگشت یا ادامه روندی که کندل اول نشان داده، صحت دارد یا خیر. الگوهای چند کندلی کمی پیچیده تر هستند. الگو های چند کندلی معمولا شامل سه کندل قیمتی می شوند. از این الگو بیشتر در معاملات بلند مدت استفاده می شود. الگو های چند کندلی نسبت به سایر الگو ها کمتر در بازار مشاهده می شوند، اما از قطعیت بالایی برخوردارند.
بایستی گفت که نباید تنها بر اساس الگو های کندلی اقدام به معامله کرد. بلکه بایستی از این الگو ها به عنوان ابزاری موثر در جهت درک رفتار بازار و افزایش احتمال موفقیت معاملات استفاده شود.
معرفی ۱۶ الگوی شمعی برای تریدرها
الگوی شمعی یا کندل استیک (candlestick) برای پیشبینی روند حرکت قیمت استفاده میشود. در این مقاله ۱۶ مورد از رایج ترین نمودارهای شمعی و نحوه استفاده از آنها را بررسی میکنیم.
نمودار شمعی چیست؟
نمودار شمعی یک روش برای نشان دادن روند حرکت قیمت داراییها است. نمودارهای شمعی یکی از محبوب ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند که تریدرها را قادر میسازد تا اطلاعات مربوط به قیمت را به سرعت و فقط از طریق چند نوار قیمت تفسیر کنند.
در این مقاله نمودارهای روزانه را بررسی میکنیم که در آن هر شمع بیانگر جزئیات معاملات یک است. این نمودار سه ویژگی اصلی دارد:
- بدنه: بازه زمانی بین باز و بسته شدن نمودار است.
- سایه (shadow): قسمتی از کندل که بیرون از محدوده قیمتهای باز و بسته شدن قرار دارد.
- رنگ: جهت حرکت بازار را نشان میدهد؛ بدنه سبز (یا سفید) نشان دهنده افزایش قیمت است، در حالی که بدنه قرمز (یا سیاه) کاهش قیمت را نشان میدهد.
با گذشت زمان، نمودارهای شمعی، الگوهایی ایجاد میکنند که تریدر میتواند با استفاده از آنها سطح حمایت و مقاومت را تشخیص دهد. الگوهای شمعی بسیار زیادی وجود دارند که نشان دهنده یک فرصت در بازار است. برخی از آنها فشار خرید و فروش را تشخیص میدهند و بعضی از نمودارها، الگوهای ادامه یا بلاتکلیفی بازار را شناسایی میکنند.
شش الگوی نمودار شمعی صعودی
الگوهای صعودی ممکن است پس از روند نزولی بازار شکل بگیرند و نشانگر چرخش حرکت قیمتها باشند. آنها اندیکاتوری برای تریدرها هستند که با استفاده از آن میتوانند کسب سود در بلند مدت را تشخیص دهند.
الگوی Hammer
نمودار شمعی چکش (Hammer) از یک بدنه کوتاه با یک سایه در بالا و پایین تشکیل شده است و در پایین روند نزولی دیده میشود.
نمودار شمعی چکش نشان میدهد که اگرچه فشارهای فروش در طول روز وجود داشته است، اما در نهایت فشار خرید بر آن غلبه میکند. رنگ بدنه میتواند متفاوت باشد. چکش سبز نشانگر وجود بازار گاوها (Bull Market) است.
الگوی Inverse hammer
یک الگوی صعودی دیگر چکش معکوس (Inverse hammer) است. تنها تفاوت آن با چکش این است که سایه بالا، بلند و سایه پایین کوتاه است.
طبق این الگو فشار خرید و فروش به قدری نبوده تا باعث کاهش قیمت شود. چکش معکوس نشان میدهد که خریداران به زودی کنترل بازار را در دست خواهند گرفت.
الگوی Bullish engulfing
الگوی پوشای صعودی (Bullish engulfing) از دو شمع تشکیل شده است. شمع اول یک بدنه قرمز کوتاه است و از سوی شمع سبز احاطه میشود.
الگوی Piercing line
الگوی نفوذگر (Piercing line) الگوی دو چوب است که شامل یک شمع قرمز بلند و به دنبال آن یک شمع سبز بلند است.
این الگو نشان دهنده فشار شدید خرید است؛ زیرا قیمت به بالاترین حد از متوسط قیمت روز گذشته میرسد.
الگوی Morning star
الگوی ستاره صبحگاهی (Morning star) نشانه امید در روند نزولی بازار است.
این یک الگوی سه چوب از یک شمع با بدنه کوتاه بین یک قرمز بلند و یک سبز بلند تشکیل شده است. “ستاره” با بدنه های بلندتر هیچ تطابقی نخواهد داشت؛ زیرا بین بازار در باز و بسته شدن فاصله وجود دارد.
این الگو نشان میدهد اجرای بازار گاو نر در آستانه است.
الگوی Three white soldiers
الگوی Three white soldiers (سه سرباز سفید) طی سه روز اتفاق میافتد که شامل شمعهای سبز (یا سفید) بلند متوالی با سایههای کوچک است.
این الگوی نمودار شمعی یک سیگنال صعودی بسیار قوی است که پس از روند نزولی اتفاق میافتد و یک فشار ثابت برای خرید را نشان میدهد.
شش الگوی نمودار شمعی نزولی
الگوهای نمودار شمعی نزولی معمولاً پس از روند صعودی شکل میگیرند و سطح مقاومت را نشان میدهند. بدبینی شدید نسبت به قیمت بازار اغلب باعث میشود تا تریدرها موقعیتهای طولانی خود را ببندند و موقعیت کوتاهی را برای استفاده از افت قیمت باز کنند.
الگوی Hanging الگوهای شمعی چند کندلی الگوهای شمعی چند کندلی man
الگوی نمودار شمعی Hanging man (مرد آویزان) معادل نزولی یک الگوی چکشی است. به همان شکل است اما در انتهای روند صعودی شکل میگیرد.
این الگو نشان میدهد که در طی روز فروش خوبی در بازار وجود داشته است و خریداران قادر به افزایش مجدد قیمت هستند. فروش بزرگ اغلب به عنوان نشانه ای از کنترل بازار گاوها در بازار تلقی میشود.
الگوی Shooting star
الگوی ستاره دنباله دار (Shooting star) همانند چکش معکوس است، اما در یک روند صعودی شکل میگیرد و دارای یک بدنه کوچک پایین و یک سایه بالایی بلند است.
الگوی Bearish engulfing
الگوی پوشای نزولی (Bearish engulfing) در پایان روند صعودی اتفاق میافتد. شمع اول بدنهای کوچک و سبز رنگ دارد که توسط شمع بلند قرمز بعدی احاطه شده است.
این الگو نشانگر اوج یا کند شدن حرکت قیمت است و نشانهای از روند نزولی قریب الوقوع در بازار است. .
الگوی Evening star
ستاره عصرگاهی (Evening star) یک الگوی سه شمعی است که معادل ستاره صبحگاهی است. این الگو از یک نمودار شمع کوتاه که بین یک نمودار شمع سبز بلند و یک شمع قرمز بزرگ قرار دارد.
این نمودار شمعی نشان دهنده برگشت روند صعودی است.
الگوی Three black crows
الگوی سه کلاغ سیاه (Three black crows) شامل سه شمع قرمز بلند متوالی با سایههای کوتاه است و گاهی سایهای وجود ندارد. هر کندل با قیمت مشابه روز قبل افتتاح میشود، اما فشارهای فروش با هر بار بسته شدن، قیمت را پایین میآورند.
تریدرها، این الگو را به عنوان آغاز روند نزولی تعبیر میکنند؛ زیرا فروشندگان در طی سه روز متوالی از خریداران پیشی گرفتهاند.
الگوی Dark cloud cover
الگوی شمعی پوشش ابر سیاه (Dark cloud cover) نشان دهنده یک وارونگی نزولی است.
ابر سیاه نسبت به روز گذشته خوش بین است. این شمعدان شامل دو شمع است: شمعی قرمز که بالای بدنه سبز قبلی باز میشود و در زیر نقطه میانی آن بسته میشود.
این الگو نشان میدهد که بازار در دست خرسها (Bear Market) است که در طی آن قیمت کاهش مییابد. اگر سایههای شمع کوتاه باشد، نشان میدهد که روند نزولی تعیین کننده روند بازار و قیمت بوده است.
نمودارهای شمعی ادامه دهنده (continuation candlestick)
اگر الگوی نمودار شمعی تغییری در جهت بازار نشان ندهد، به عنوان الگوی شمعی ادامه دهنده شناخته میشود. این الگوها میتواند به تریدرها کمک کند تا زمانی که بلاتکلیفی در بازار وجود دارد یا حرکت خنثی است، یک دوره ساکن در بازار را شناسایی کنند.
الگوی Doji
هنگامی که باز و بسته شدن یک بازار تقریباً در یک نقطه از قیمت باشد، کندل شبیه یک علامت ضربدر یا بهعلاوه است در این صورت به آن نمودار شمعی دوجی (Doji) میگویند.
الگوی Doji یک کشمکش بین خریداران و فروشندگان است که منجر به سود خالص هیچ یک از طرفین نمیشود. این الگو به تنهایی یک سیگنال خنثی است، اما میتوان آن را در الگوهای معکوس مانند ستاره صبحگاهی و ستاره عصرگاهی نزولی مشاهده کرد.
الگوی Spinning top
الگوی اسپینینگ تاپ (Spinning top) دارای بدنه کوتاهی است که بین سایههایی با طول برابر قرار دارد. این الگو نشان دهنده بلاتکلیفی در بازار است و در نتیجه تغییر معنی داری در قیمت ایجاد نمیکند، گاوها قیمت را بالاتر میبرند، در حالی که خرس ها دوباره آن را پایین میآورند.
اسپینینگ تاپ اغلب به عنوان یک دوره ثابت یا استراحت، به دنبال یک روند صعودی یا نزولی تفسیر میشود.
این الگو به خودی خود یک سیگنال نسبتاً خوش خیم است، اما میتوان آنها را به عنوان نشانهای از اتفاقات بعدی تفسیر کرد؛ زیرا این الگو بیانگر این است که بازار از شرایط فعلی خارج میشود.
Falling three methods
از الگوی سه گانه نزولی (Falling three methods) برای پیش بینی ادامه روند فعلی، چه نزولی و چه صعودی، استفاده میشود.
الگوی سه گانه نزولی از یک بدنه قرمز بلند تشکیل شده است که به دنبال آن سه بدنه کوچک سبز و یک بدنه قرمز دیگر وجود دارد. شمعهای سبز همه در محدوده بدنههای نزولی وجود دارد. این الگو به تریدرها نشان میدهد که گاوها قدرت کافی برای معکوس کردن روند را ندارند.
Rising three methods
عکس الگوی سه گانه نزولی نمودار شمعی “الگو سه گانه صعودی” است.
این الگو شامل سه بدنه قرمز کوتاه که توسط دو بدنه سبز بلند احاطه شده است. این الگو به تریدرها نشان میدهد که با وجود برخی فشارهای فروش، خریداران کنترل بازار را حفظ میکنند.
سعی کردیم چند مورد از الگوی نمودار شمعی که در تحلیل تکنیکال استفاده میشود بیان کنیم. مهم است، قبل از شروع معامله، با اصول الگوهای نمودار شمعی و نحوه استفاده از آنها آشنا شوید.
آشنایی با نمودار های شمعی
نمودار های شمعی یا کندل استیک (Candlestick) برای اولین بار در قرن هفدهم میلادی توسط الگوهای شمعی چند کندلی معامله گران برنج در ژاپن ابداع شد. این روش نموداری بعدا توسط استیو نیسون (Steve Nison) گردآوری و بازنگری شد و در دهه نود میلادی در قالب کتابی منتشر شد.
کندل های ژاپنی نشانگر چهار داده قیمتی هستند: بالاترین قیمت کندل، پایین ترین قیمت، قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن. کندل های قیمتی یا صعودی هستند، یا نزولی و یا خنثی. اگر قیمت باز شدن کندل در زیر قیمت بسته شدن قرار داشته باشد، کندل قیمتی صعودی است. اگر قیمت باز شدن در بالای قیمت بسته شدن قرار داشته باشد، کندل قیمتی نزولی است. اگر قیمت باز شدن و بسته شدن یکسان باشد (یا فاصله ناچیزی از یکدیگر داشته باشند)، کندل قیمتی خنثی است، که نشانگر برابری قدرت خریداران و فروشندگان است.
نمودار های شمعی در بازار ارز خارجی کاربرد بسیار فراوانی دارند. به کمک کندل های قیمتی، به راحتی می توان فشار های خرید و فروش بازار را تشخیص داد. یک نگاه گذرا به کندل های قیمتی می تواند اطلاعات بسیار مفیدی از قدرت خریداران و فروشندگان نشان دهد و به آسانی تعیین کند که بازار دست فروشندگان است یا خریداران. ویژگی های خاص این نوع نمودار به معامله گران کمک می کند تا از بازگشت روند و الگوهای شمعی چند کندلی یا ادامه آن اطلاع یابند.
علاوه بر این، قیمت های باز و بسته شدن کندل ها در نمودار های بلند مدت (مثل روزانه یا هفتگی) معمولا به عنوان حمایت و مقاومت برای معاملات بین روزی استفاده می شود. قیمت باز و بسته شدن کندل های ژاپنی و اوج و کف های ایجاد شده توسط این کندل ها، برای ارزیابی شکست های بازار کاربرد دارند. طول کندل ها هم نشان گر رفتار بازار است. کندل های صعودی بلند، حکایت از اشتیاق بالای خریداران دارد. کندل های نزولی بلند هم نشان می دهد که فروشندگان دلیلی پیدا کرده اند تا ارز را به فروش برسانند. کندل های کوتاه هم نشانگر شک و تردید در بازار هستند. یعنی سرمایه گذاران در رابطه با روند بازار شک و تردید دارند. این عامل می تواند اولین نشانه ای از بازگشت بازار باشد.
دنباله های پایینی و بالایی کندل های ژاپنی نشانگر کف و اوج قیمتی هستند، که برای بررسی و مطالعه رفتار بازار استفاده می شوند. اگر دنباله بالایی کندلی بلند باشد، به این معنی است که خریداران قیمت را بالا برده اند، اما این فروشندگان بودند که در نهایت بازار را در دست گرفته اند و قیمت را پایین آورده اند. در مقابل، اگر دنباله پایینی کندل بلند باشد، به این معنی است که فروشندگان در پایین آوردن قیمت تمام سعی خود را کرده اند، اما سرانجام این خریداران بودند که بازار را در دست گرفته اند.
این الگو های کندلی برای معاملات بلند مدت و بین روزی بسیار مفید هستند. منظور از الگو های تک کندلی، الگوهایی هستند که تنها شامل یک کندل ژاپنی می شوند. این الگو ها می توانند نشانگر ادامه روند و یا برگشت روند باشند. الگو های دو کندلی هم برای تشخیص بازگشت یا ادامه روند مناسب هستند. تنها تفاوت الگوهای دوتایی در این است، که کندل اول برای تعیین بازگشت یا ادامه روند به کار می رود و کندل دوم، این سیگنال بازگشتی یا ادامه روند را تایید یا نقض می کند. یعنی با استفاده از کندل دوم تشخیص می دهیم که بازگشت یا ادامه روندی که کندل اول نشان داده، صحت دارد یا خیر. الگوهای چند کندلی کمی پیچیده تر هستند. الگو های چند کندلی معمولا شامل سه کندل قیمتی می شوند. از این الگو بیشتر در معاملات بلند مدت استفاده می شود. الگو های چند کندلی نسبت به سایر الگو ها کمتر در بازار مشاهده می شوند، اما از قطعیت بالایی برخوردارند.
بایستی گفت که نباید تنها بر اساس الگو های کندلی اقدام به معامله کرد. بلکه بایستی از این الگو ها به عنوان ابزاری موثر در جهت درک رفتار بازار و افزایش احتمال موفقیت معاملات استفاده شود.
کاربرد الگوهای کندل استیک ( شمعی – ژاپنی ) در تحلیل تکنیکال
مقدمه ای از الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال
درین استراتژی با الگوی اینگالف صعودی و نزولی و روش خرید و فروش با آن آشنا میشویم . همینطور الگوی چکش را بررسی می کنیم . در واقع با آشنایی بهتر الگوهای کندل استیک , میتوانیم پوزیشنخویش را مشخص نماییم . این الگوها , پیشرو حرکات بزرگ قیمتی است .
الگوی اینگالف افزایشی ( Bullish )
این استراتژی چیست؟
الگوی اینگالف وقتی تشکیل میگردد که بدنه قیمتی کندل , یک یا این که چند کندل ماقبل خویش را در بر گیرد . کندل اینگالفی که کندلهای بیشتری را در برگیرد اقتدار بیشتری برای ادامه پروسه وجود دارد . دوجور الگوی اینگالف داریم : صعودی و نزولی ( Bullish and bearish ) .
الگوی اینگالف صعودی ( Bullish ) سیگنال روند افزایشی رو به جلو را اعلام می نماید و بالعکس آن , الگوی اینگالف نزولی یا ( bearish ) سیگنال فرآیند روبه پایین رو به تحت را اعلام میکند .
در نمودار بالا دور کندلهای اینگالف صعودی دایره سبز رنگی کشیده شده که منجر به افزایش قیمت بعد آن میشود.
چگونه با این الگو معامله کنیم؟
الگوی اینگالف صعودی (bullish) پیشرویی در حرکت بزرگ به سمت بالا است. زمانی که شکل کندل اینگالف را مشاهده کردید، بایستی منتظر کندل بعدی بمانید و سپس پوزیشن خود را آغاز کنید.
حد ضرر یا (SL) خود را پایین کندل اینگالف قرار دهید.
الگوی اینگالف نزولی یا (bearish)
الگوی اینگالف نزولی (bearish) چیست؟
این الگو سیگنال کاهش قیمت را اعلام میکند. در نمودار بالا دور کندلهای اینگالف نزولی دایره قرمز رنگی کشیده شده که منجر به کاهش قیمت بعد از آن میشود. مجددا کندل اینگالفی که کندلهای بیشتری را در برگیرد قدرت بیشتری برای ادامه روند ( یعنی روند نزولی) وجود دارد.
چگونه با این الگو معامله کنیم؟
به همان روش الگوی صعودی (Bullish) فقط در جهت عکس (نزولی) عمل میکنیم. الگوی اینگالف نزولی (bearish) پیشرو در کاهش شدید قیمت است. زمانی شکل کندل اینگالف را مشاهده کردید، بایستی منتظر کندل بعدی بمانید و سپس پوزیشن خود را آغاز کنید. حد ضرر یا (SL) خود را بالای کندل اینگالف قرار دهید.
الگوی سایه بلند (Long shadow pattern)
الگوی سایه بلند چیست؟
سایه بلند به طول خطی است که به قیمت پایانی (Close) کندل اشاره میکند که حداکثر یا حداقل قیمت را نشان میدهد. سایه باید حداقل دو برابر طول واقعی کندل باشد. این سایهها تمایل به برگشت دارند و نیز تمایل به حرکت با قیمتهای بزرگ دارند.
چگونه با این الگو معامله کنیم؟
با بقیه الگوهای کندل استیک، منتظر کندل با سایه بلند میمانیم تا قیمت بسته شود و سپس با قیمت آغازین کندل بعدی، معامله خود را شروع میکنیم. حد ضرر یا (SL) خود را در بالاترین یا پایینترین سایه کندل قرار میدهیم و روند را دنبال میکنیم.
الگوی چکش (Hammer patterns)
الگوی چکش یا همر ( Hammer ) چیست؟
کندل چکش وقتی تشکیل می گردد که سایه پایینی بلند و سایه بالایی کوتاه و بدنه حداکثر یک دوم سایه پایینی باشد ( رنگ بدنه تفاوت ندارد ) .
این الگوهای شمعی چند کندلی کندل تصمیم به تغییر جهت قیمت دارد و سیگنال قدرتمند را برای معاملهگر صادر مینماید .
چهطور با این الگو داد و ستد کنیم؟
به عبارتی ترفند مشابه را دارد . درانتظار میمانیم تا کندل چکش خرید بسته شود و خرید و فروش خویش را با کندل بعدی آغاز میکنیم . بعد حد زیان یا ( SL ) را در بالاترین یا پایینترین کندل چکش قرارمی دهیم و فرایند را دنبال میکنیم .
الگوهای شمعی چند کندلی
باید بدانیم هیچ سیستم معامله گری وجود ندارد که فقط معاملات سودده تولید کند. تصمیمات اکثر معامله گران در بازار حاصل چند فاکتور اساسی است که شامل تجربیات شخصی، احساسات و توانایی فرد در تحلیل جریان گستردهای از اطلاعات است. این اطلاعات شامل دادههای تحلیل بنیادی ، تحلیل تکنیکال ، اخبار و … هستند.
تحلیل تکنیکال برای معامله گران یکی از ابزارهای ارزشمند محسوب میگردد و نمودارهای کندل استیک – Candlestick یا شمعی ژاپنی یکی از منحصربهفردترین و دقیقترین روشهای این نوع از تحلیل است، به گونهای که میتوان گفت درک نمودارهای کندل استیک برای هر معامله گر ضروری است.
عامل اصلی حرکات قیمتی سهام احساسات و افکار معامله گران بازار است و نمودارهای شمعی ژاپنی میتوانند به راحتی تصویری ساده از احساسات بازار و در مجموع تمامی معامله گران را در الگوهای شمعی چند کندلی اختیار ما قرار دهند. از دیگر مزایای این نوع از تحلیل تکنیکال ، قابلیت بالا در تفسیر حرکات قیمتی سهام است. در واقع چیزی که سبب محبوبیت این نوع از نمودارها گشته ارائه اطلاعات جامع در عین سادگی است.
علم کندل استیک تنها یک روش تحلیلی جهت تشخیص الگو نیست بلکه این علم تعامل میان خریداران و فروشندگان را به روشنی نشان میدهد. تمام اطلاعات مورد نیاز جهت رسم نمودارهای کندل استیک شامل ۴ قیمت باز شدن، بسته شدن، بالاترین و پایینترین (open-close-high- low) است.
علم کندل استیک احتمالاً یکی از قدیمیترین اشکال تحلیل تکنیکال است و قدمت آن به اوایل قرن ۱۷ میلادی برمیگردد. زمانی که مانهیسا هما، تاجر ثروتمند ژاپنی، این روش را جهت تحلیل معاملات برنج ابداع کرد. در برخی منابع از مانهیسا هما با عنوان پدر علم کندل استیک یاد میشود. جالب است بدانید که او در سال ۱۷۵۵ کتابی را با عنوان ” The Fountain of Gold: The Three Monkey Record of Money ” نوشته است که احتمالاً اولین کتاب معامله گری تاریخ است. این یعنی تقریباً پیش از آنکه کشور کنونی ایالاتمتحده آمریکا وجود داشته باشد ژاپنیها در معاملات خود ازین علم بهره میبردهاند. متأسفانه معادل فارسی برای کتاب وجود ندارد.
مانهیسا هما در قالب این عنوان بیان میکند که یک معامله گر برای دستیابی به چشمه طلا باید از سه چیز دوری کند:
- شیطان را نبین (محو تماشای روند صعودی یا نزولی در بازار نشو) چرا که تغییر روند بازار جریانی همیشگی دارد . شاید دلیل تأکید بیشتر تکنیکهای کندل استیک بر روی الگوهای بازگشتی در مقایسه با الگوهای ادامهدهنده نیز همین باشد.
- به شیطان گوش نده (به اخبار گوش نده و با تکیه بر اخبار معامله نکن)
- با شیطان صحبت نکن (پس از تحلیل در مورد معاملاتی که قصد اجرایشان را داری با دیگران صحبت نکن)( استیو نیسون، ۱۹۹۴)
در دسامبر سال ۱۹۸۹ استیو نیسون آمریکایی برای اولین بار علم نمودارهای شمعی ژاپنی را تحت عنوان مقالهای به جهان معرفی کرد.
بدنه کندل شمعی ژاپنی
در هر کندل، حد فاصل میان قیمت باز شدن و بسته شدن سهم را بدنه کندل مینامیم. ارتفاع بدنه اختلاف میان قیمت باز شدن و بسته شدن خواهد بود. بهصورت استاندارد اگر قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن کمتر باشد، بدنه توپر و نزولی و در صورتیکه قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت باز شدن سهم باشد بدنه توخالی یا صعودی خواهیم داشت.
سایه کندل شمعی ژاپنی
هر کندل میتواند شامل خطوطی در بالا یا پایین بدنه نیز باشد که سایه یا shadow نامیده میشود. این خطوط نشاندهنده بالاترین و پایینترین قیمتی است که در طول روز مورد معامله قرارگرفتهاند. در تحلیل کندل استیک این سایهها نشاندهنده هیجانات بازار است.
سایه بالایی: بالاترین قیمت
سایه پایینی پایینترین قیمت
هر کندل بسته به شکل خود نام خاصی دارد و در نتیجه تحلیل و تفسیر متفاوتی نیز خواهد داشت. بلندی و کوتاهی بدنه، داشتن یا نداشتن سایهها و یا بلندی و کوتاهی آنها، هرکدام اطلاعات خاصی را از بازار به ما منتقل میکند. با استفاده از تفسیر و تحلیل کندل امروز میتوان کندل فردای بازار را پیشبینی کرد.
شاید با داستان پرنده افسانهای ققنوس آشنایی داشته باشید. این پرنده در انتهای عمر خود در تلی از خاشاک میسوزد و از خاکسترش ققنوس تازهای حیات مییابد. در مورد کندلها نیز میتوان گفت کندل امروز از خاکستر کندل روز قبل ایجاد میگردد و به همین دلیل در علم کندل استیک هر کندل میتواند سناریوی محتمل خاصی را برای فردای بازار پیشبینی کند. الگوهای کندل استیک از یک یا چند کندل ( نهایتاً ۵ یا ۶ کندل) تشکیل میشوند.
این الگوها به دو دسته بازگشتی و ادامهدهنده تقسیم میشوند در این سری مقالات به بررسی و معرفی سایر الگوهای کندل استیک میپردازیم.
الگوهای بازگشتی کندل استیک
۱- الگوی تک کندلی Belt hold نزولی
این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل میشود. در این الگو قیمت آغازین با گپ (شکاف) رو به بالا باز میشود، در ادامه شاهد هیچ سایه بالایی نیستیم قیمت از نقطه آغاز رو به پایین حرکت کرده و بدنه نسبتاً بزرگی را ایجاد میکند. در تحلیل علم کندل استیک اگر سایه و بدنه این الگو فاصله گپ (شکاف) را پُر نماید میتواند نشانگر آغاز روند نزولی باشد .
۲- الگوی تک کندلی Belt hold صعودی
این الگو در روند نزولی تشکیل میشود. در این الگو قیمت آغازین با گپ (شکاف) رو به پایین باز میشود ،در ادامه شاهد هیچ سایه پایینی نیستیم. قیمت از نقطه آغاز رو به بالا حرکت کرده و بدنه نسبتاً بزرگی را ایجاد میکند. اگر سایه و بدنه این الگو، فاصله گپ (شکاف) را پُر نماید میتواند نشانگر آغاز روند صعودی باشد.
۳- الگوی دو کندلی Matching High
این الگو در انتهای روند صعودی و از دو کندل تشکیل میگردد، بدین صورت که کندل روز اول یک کندل صعودی بلند است، کندل روز دوم نیز یک کندل صعودی بلند یا نیمه بلند (فول بادی، نیمه فول بادی) خواهد بود. اما قیمت بسته شدن کندل روز دوم تقریباً برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول است. نکته آخر این که دو کندل فاقد سایه بالایی بوده و یا سایه بالایی کوچکی خواهند داشت. در تحلیل و تفسیر علوم کندل استیک این الگو میتواند نشاندهنده تشکیل یک پیووت سقف و آغاز روند نزولی باشد.
۴- الگوی دو کندلی Matching low
این الگو در انتهای روند نزولی و از دو کندل تشکیل میگردد. دقیقاً برعکس الگوی قبلی کندل روز اول یک کندل نزولی بلند، کندل روز دوم نیز کندل نزولی بلند یا نیمه بلند (فول بادی یا نیمه فول بادی) و قیمت بسته شدن کندل روز دوم تقریباً برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول است. دو کندل فاقد سایه پایینی یا دارای سایه پایینی کوچک خواهند بود. تشکیل الگو بیانگر ایجاد پیووت کف و آغاز روند صعودی خواهد بود.
۵- الگوی دو کندلی هارامی متقاطع ( مادر و بچه متقاطع) نزولی
اساس تشکیل این الگوی مادر و بچه یک کندل با بدنه بلند و کندل دوم با بدنه کوچکتر است. الگوی هارامی متقاطع در مقایسه با هارامی معمولی اعتبار بیشتری دارد؛ چراکه کندل دوم در هارامی متقاطع یک کندل دوجی است. درحالیکه در هارامی معمولی کندلی با بدنه کوچکتر است.
هرچه میزان شک و تردید بازار در کندل دوم بیشتر باشد احتمال برگشت بازار و اعتبار الگو نیز بیشتر میشود. همانطور که میدانیم کندل دوجی نشاندهنده تردید و دودلی بازار است. الگوی هارامی متقاطع نزولی در انتهای روند صعودی تشکیل میشود و میتواند نشاندهنده برگشت بازار و آغاز روند نزولی باشد.
۶- الگوی دو کندلی هارامی متقاطع (مادر و بچه متقاطع) صعودی
این الگو در انتهای روند صعودی تشکیل میشود. کندل اول بدنه بلند یا فول بادی و کندل دوم یک کندل دوجی خواهد بود که در دل کندل اول جای میگیرد. به طور کلی در الگوی هارامی بدنه کندل اول همرنگ روند پیشین بازار خواهد بود. یعنی در روند صعودی بدنه کندل اول توخالی و در روند نزولی ، توپر خواهد بود.
۷- الگوی دو کندلی MEETING LINES نزولی
به طور کلی الگوی MEETING LINES زمانی تشکیل میشود که کندلهایی با دو رنگ متفاوت و قیمت بسته شدن یکسان در کنار هم ایجاد میشوند. کندل اول بیانگر روند قبلی سهم و کندل دوم بیانگر احتمال تغییر روند است. در برخی از منابع این الگو به خطوط ضد حمله نیز معروف است. در نوع نزولی آن روز اول با یک کندل توخالی بلند برخورد میکنیم، در ابتدای روز دوم شاهد افزایش تقاضا خواهیم بود به گونهای که نقطه باز شدن سهم در قیمتهای بالاتر است اما در ادامه با افزایش عرضه قیمت بسته شدن در محدوده قیمت بسته شدن روز قبل قرار میگیرد.
۸- الگوی دو کندلی MEETING LINES صعودی
در این الگو با شرایطی عکس الگوی قبل مواجهیم. پس در روز اول با یک کندل توپر بلند برخورد میکنیم. در حالیکه روز دوم اگرچه در ابتدا با افزایش عرضه مواجه میشویم اما در ادامه شاهد افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت خواهیم بود. به گونهای که قیمت بسته شدن کندل روز دوم برابر با قیمت بسته شدن کندل روز اول خواهد بود. این دو الگو میتوانند نشاندهنده تغییر روند قیمتی سهم باشند اما نکته مهم اینجاست که هر دو نیازمند کندل تائید میباشند.
۹- الگوی سه کندلی سه سرباز سفید
این الگو که در روند نزولی شکل میگیرد، از مجموعهای از کندلهای تو خالی بلند تشکیلشده است. اگر قیمت باز شدن هر کندل در میانه بدنه کندل قبلی باشد بهتر است. این حرکت صعودی پلهای بیانگر اتمام روند نزولی و آغاز روند صعودی خواهد بود.
۱۰- الگوی سه کندلی سه کلاغ سیاه
این الگو دقیقاً برعکس الگوی سه سرباز سفید در روند صعودی شکل میگیرد و از سه کندل تو پر بلند تشکیل میشود. اگر قیمت باز شدن هر کندل در میانه بدنه کندل قبلی باشد بهتر است. وقوع این الگو از منظر هلم کندل استیک، پیامی واضح مبنی بر تغییر روند صعودی قیمت میباشد. (ال-موریس،۲۰۰۶)
طی دو دهه گذشته نمودارهای کندل استیک محبوبیت زیادی را در میان سرمایه گذاران و معامله گران کسب کردهاند. این نوع از تحلیل جهت پیشبینی روند قیمتی تنها در چند روز آینده سهم مناسب است. این در حالی است که سایر روشهای تحلیل تکنیکال میتوانند رفتار قیمتی سهم را در هفتهها یا ماههای آتی پیشبینی کنند.
در حقیقت میتوان گفت ارزش تحلیل الگوهای شمعی ژاپنی در ترکیب با سایر روشهای تحلیلی آشکار میشود و نمیتوان تنها با اکتفا به این نوع از تحلیل به معامله گری پرداخت. در استفاده از الگوهای کندل استیک توجه به این نکته ضروری است که الگوهای کندلی تنها در روندهای مشخصی از اهمیت برخوردارند؛ بنابراین پیش از بررسی آنها باید روند حرکات قیمتی سهم را تعیین کنیم. پس از آن با بررسی الگوهای کندل استیک میتوانیم رفتار معامله گران را با نزدیک شدن به نقاط حمایتی یا مقاومتی چارت تحلیل و تفسیر کرده و از این طریق رفتار آنها را در روزهای آتی پیشبینی نماییم.
نتیجهگیری
در حقیقت میتوان گفت که با استفاده از سایر روشهای تحلیل تکنیکال میتوان نقاط و نواحی مهم و حیاتی را بر روی چارت مشخص کرد و سپس با استفاده از علم کندل استیک نگرش و احساس بازار نسبت به این نواحی آشکار میشود.
میتوان گفت علم کندل استیک برای افرادی که تنها با دید سرمایهگذاری بلندمدت وارد بازار سهام میشوند کاربرد زیادی ندارد. این نوع از تحلیل تکنیکال ابزاری جهت معامله گری و تعیین دقیق نقاط ورود یا خروج در آن میباشد