نمودار ها و تایم فریم در تحلیل تکنیکال

با توجه به استراتژی که برای معاملات در نظر می گیریم و این که چه نوع تایم فریمی نیاز داریم (تایم فریم یک ساعته ، یکروزه یا یک نمودار ها و تایم فریم در تحلیل تکنیکال هفته ) نمودار میله ای می تواند نشان دهنده تغییرات قیمتی در دوره زمانی مورد نیاز ما باشد.

آشنایی با تحلیل تکنیکال-قسمت اول

این نوع تحلیل در تلاش نیست تا ارزش ذاتی اوراق بهادار را بدست آورد بلکه سعی دارد از نمودارها و سایر ابزارها برای تشخیص الگوها استفاده کند و پیشنهاداتی برای آینده ارائه دهد. چه شما به تحلیل تکنیکال باور داشته باشید یا نداشته باشید، از آن استفاده کنید یا نکنید، تکنیک‌های سرمایه‌گذاری کمی وجود دارند که حداقل نیم‌نگاهی به تحلیل تکنیکال نداشته باشند..

تحلیل تکنیکال یکی از روش‌های تحلیل بازارهای مالی (در کنار تحلیل بنیادی و تحلیل رفتاری) است.

معمولا افراد برای تحلیل سهام یک شرکت یا قیمت یک کالا به نمودار قیمتی آن مراجعه می‌کنند. تحلیل تکنیکال روشی است که همه‌ی اصول آن بر طبق قیمت آن سهام یا کالا می‌باشد و آنچه از رفتار قیمت برداشت می‌شود و کلیه ابزاری که با استفاده از آن روی قیمت بتوان حرکت‌های آینده سهامی یا قیمت کالایی را پیش‌بینی کرد را گویند.در واقع تحلیل تکنیکال روشی برای ارزیابی اوراق بهادار با استفاده از نمودارها و داده‌هایی مانند قیمت و حجم معاملات است. تحلیل تکنیکال دانشی تجربی است که به تدریج در طی دویست سال گذشته تکامل‌یافته است و افراد بسیاری در رشد و هدایت آن نقش داشته‌اند. اگرچه مشاهدات تجربی، روانشناسی و تحلیل رفتار طبیعی انسان‌ها در ساختار این علم نقش پیداکرده است، اما استدلال و منطق هم در بستر آن جریان دارد. در واقع تحلیل تکنیکال به نوعی کاربرد ریاضیات و مهندسی در نمودار قیمت زمان می باشد.

در این سری مقاله تحلیل تکنیکال سعی شده که از ابتدا تحلیل تکنیکال معرفی شده و سپس به مرور برخی روش های تحلیل تکنیکال و فلسفه آنها آموزش داده شود.

معمولا مبدا تحلیل تکنیکال به نظریه داو میرسد ولی برخی افراد مانند جوزف وگا نیز با بررسی روند بازارها در هلد پیش از داو اقدام میکردند. در آن سوی جهان در ژاپن هم نمودار های شمعی به معامله گران کمک میکرد تا روند ها را بررسی کنند اما همه چیز در تحلیل تکنیکال از نظریه داو شروع شد.

“چارلز داو روزنامه‌نگاری آمریکایی بود که در نوامبر ۱۸۵۱ در شهر استرلینک کانک تیکات به دنیا آمد. در سن ۲۹ سالگی به شهر نیویورک رفت و بسترهای لازم برای ورود او به بازارهای سرمایه فراهم شد. «چارلز داو» جایگاه بزرگی در تاریخ مسائل مالی از آن خود کرده است و او را بیشتر به عنوان یک روزنامه‌نگار و کارآفرین می‌شناسند. وی پایه‌گذار نشریه معروف «وال‌استریت ژورنال» است که همه نشریات دیگر براساس معیارهای آن ارزیابی می‌شود. همچنین «شاخص صنعتی داو جونز» نیز توسط وی ایجاد گردیده است.

نظریه های داو درباره تحلیل تکنیکال باعث پایه ریزی تحلیل تکنیکال در بازار مالی شد

این سه اصل او عبارتند از:

• بازار همه‌چیز را منعکس می‌کند (همه‌چیز در قیمت لحاظ شده است)
• قیمت‌ها براساس روندها حرکت می‌کنند ( تغییرات قیمت تصادفی نیست)
• تاریخ تکرار می‌شود (واکنشی تکراری به محرک‌های مشابه در بازار نشان داده می‌شوند)

در تحلیل تکنیکال ما معمولا با دو گروه تحلیل گر مواجه هستیم:

تحلیل گرانی که قیمت را بر اساس اندیکاتور ها (مانند RSI,MACD,CCI,ADX,ICHIMOKUو…..) تحلیل میکنند و معامله گرانی که بر اساس قیمت تحلیل خود را انجام میدهند.

پایه و اساس تمام تحلیل ها نمودار قیمت ـ زمان می باشد. این نمودار برای نمایش اطلاعات قیمت سهام به کار میرود و به وسیله نرم‌افزارها نمایش داده می‌شود.

نمودار های قیمت زمان معمولا سه نوع زیر هستند:

نمودار خطی

مانند نمودار بالا که شاخص دلار آمریکا را در تایم یک ساعته نمایش میدهد. این نمودار براساس تایم فریم یا چارچوب زمانی خود رسم میشود.

مثلا در تایم فریم یک ساعته هرکجا که قیمت در انتهای بازه زمانی معامله شد به یک نقطه تبدیل میشود و از رسم نقطه ها به هم نمودار خطی پدید می آید.

نمودار میله ای (بارچارت)

نمودار میله ای از ساختار زیر تشکیل شده است:

نمودار شمعی

این نوع نمودار ها در تحلیل تکنیکال رواج و استفاده زیادی دارد. نمودار شمعی دارای دو قسمت اصلی است، یکی بدنه و دیگری سایه‌های بالا و پایین. سایه پایین شمع نشانگر پایین‌ترین قیمتی است که سهم به آن رسیده و سایه بالا نیز بالاترین قیمتی که سهم به آن رسیده را نمایش می‌دهد.

در مقالات بعدی سعی میشود که با تحلیل تکنیکال و چگونگی انجام آن بیشتر آشنا شویم.

چگونه تایم فریم اصلی را انتخاب کنیم؟

تحلیل چندزمانی یا مولتی تایم فریم، فرآیند بررسی روند قیمتی یک جفت ارز، کالا، سهام یا سایر دارایی ها در چند تایم فریم مختلف به منظور بررسی بهتر جریان حرکتی قیمت و تایید بهتر نقاط ورود و خروج است.

همانطور که می دانید روند قیمتی در قالب تایم فریم های مختلفی امکان بررسی شدن دارند. مثلا تایم فریم 1 ساعته، 4 ساعته، روزانه، هفتگی و …. این به این معناست که معامله گران مختلف می توانند نسبت به این مساله که یک دارایی چطور معامله می شود نظرات متفاوتی داشته باشند و تمام این نظرات هم می تواند کاملا صحیح باشد!

گاهی با نگاه به نمودار 4 ساعته، معاملات پیچیده می شوند، مثلا یک سیگنال فروش می بینید، سپس نمودار یک ساعته را چک می کنید و میبینید که قیمت ها رفته رفته افزایش می یابند. در این شرایط باید چه کنیم؟ کارمان را با تایم فریم 4 ساعته دنبال کنیم و سیگنال را بگیریم و دیگر تایم فریم ها را رها کنیم؟ شایدم باید شیر یا خط بیاندازیم که آیا باید براساس تایم فریم 4 ساعته بفروشیم یا براساس تایم فریم 1 ساعته بخریم؟

حال این سوال مطرح میشود که کدام تایم فریم را به عنوان تایم فریم اصلی انتخاب کنیم؟

از جمله دلایلی که معامله گران نوپا آنطور که باید و شاید کار نمی کنند آن است که در تایم فریم های نادرستی نسبت به شخصیتشان معامله می کنند. معامله گران جدید می خواهند سریع پولدار شوند. به همین دلیل کارشان را بای تایم فریم های کوتاه مدت مثل یک دقیقه ای یا پنج دقیقه ای آغاز می کنند. در نهایت معامله نومیدشان می کند چرا که این تایم فریم با شخصیتشان سازگاری ندارد.

برخی از معامل گران با معامله در نمودار های ساعته احساس بهتری دارند. این تایم فریم طولانی تر است اما آنقدر هم طولانی نیست. سیگنالهای معاملاتی در آن ها کمتر است اما خیلی هم کم نیست. معامله در این تایم فریم زمان بیشتری برای تحلیل بازار به شما می دهد و همزمان کار با عجله پیش نمی رود.

از سوی دیگر دوستی هم هست که هیچگاه و به هیچ وجه در تایم فریم زمانی 1 ساعته معامله نمی کند. این مسیر برای او بسیار کند است و احتمالا فکر می کند نمی تواند تا پیش از ورود به معامله دوام بیاورد و فسیل می شود. بنابراین معامله در نمودار 10 دقیقه ای را ترجیح می دهد. او در این نمودار هم برای تصمیم گیری بر مبنای پلن معاملاتیش زمان کافی دارد. (البته نه خیلی زیاد)

با این توضیحات حالا احتمالا می پرسید پس چه تایم فریمی مناسب شماست؟ خب دوست من اگر توجه کرده باشید این بستگی به شخصیت شما دارد. دقیقا به این بستگی داره که فرد صبوری هستید یا عجول آیا اگر روزانه ده ها معامله انجام ندهید دلمرده می شوید یا به باز نگه داشتم معاملات بلند مدتی علاقه دارید یا حتی فراتر برویم الزامات شغلی دارید و نمی توانید مرتب پشت چارت نمودار ها و تایم فریم در تحلیل تکنیکال باشید، همه اینها در انتخاب تایم فریم شما نقش دارند.

شما به عنوان یک معامله گرلازم است بدانید که باید با تایم فریمی معامله کنید که با آن احساس راحتی می کنید. وقتی در جریان یک معامله هستید همیشه نوعی احساس خرسندی یا حس نومیدی دارید چرا که پای پول واقعی مطرح است و این طبیعی است. زمانی که نمودار ها و تایم فریم در تحلیل تکنیکال معامله گری را آغاز می کردیم نمی توانستیم به یک تایم فریم پایبند بمانیم. کار را با نمودار 15 دقیقه آغاز می کردیم، سپس به نمودار 5 دقیقه می رفتیم، سپس نمودار یکساعته، چهارساعته و روزانه را انتخاب می کردیم.

این برای تمام معامله گران تازه کار طبیعی است. تا آن زمان که ناحیه آسایشتان را بیابید و متوجه شوید که چرا پیشنهاد می کنیم با استفاده از تایم فریم های مختلف معامله دمو کنید تا ببینید کدام تایم فریم با شخصیتتان سازگارتر است.

بخش سوم آموزش تحلیل تکنیکال؛ مقیاس نمودار و حجم معاملات

نمودارهای قیمتی شامل محور افقی زمان و محور عمودی قیمت‌ هستند. تاریخچه قیمتی نمایش داده شده در این نمودارها به صورت خام و بدون تغییر است. مقیاس استفاده شده در نمودارهای خطی بصورت پیش‌فرض خطی است.

برای اینکه خطی بودن نمودار را بهتر متوجه شوید، فاصله بین ۱۰۰ تا ۱,۰۰۰ دلار (۹۰۰ دلار) در نمودار خطی ۱۰ برابر فاصله بین ۱۰ تا ۱۰۰ دلار (۹۰ دلار) نمایش داده‌ می‌شود اما این قضیه در نمودارهای لگاریتمی (نام دقیق‌تر این نمودارها نیمه لگاریتمی است چراکه تنها یک محور آن به‌صورت لگاریتمی نمایش داده می‌شود اما به خاطر یک اشتباه رایج لگاریتمی خوانده می‌شوند) به صورت دیگری است. برای درک بهتر این موضوع به نمودار زیر نگاه کنید:

در این نمودار تغییرات بین کمترین قیمت (۵۷۰ دلار) و بیشترین قیمت (۱۹,۸۹۱ دلار) در مقیاس خطی نمایش داده شده و با توجه به اختلاف قیمتی زیاد بین این دو قیمت، نمایش تغییرات در قیمت‌های زیر ۱,۰۰۰ دلار با نمودار خطی بسیار مشکل است.

اما با استفاده از نمودارهای لگاریتمی و تغییر مقیاس محور عمودی از خطی به لگاریتمی می‌توان این تغییرات را واضح‌تر از قبل مشاهده کرد. در نمودارهای لگاریتمی از درصد تغییر بین قیمت‌ها به جای تغییرات قیمت استفاده می‌شود؛ به این معنا که فاصله بین قیمت‌های ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار با فاصله قیمت‌های ۵ تا ۱۰ دلار برابر است، چرا که در هر دو مورد قیمت دوبرابر شده است. در یک نمودار لگاریتمی استاندارد، اعداد ۰.۱ , ۱ , ۱۰ , ۱۰۰ , ۱۰۰۰ , ۱۰,۰۰۰ و … نمایش داده می‌شوند. واضح است که با قائل شدن فاصله مساوی بین اعداد ۱ و ۱۰ و اعداد ۱۰۰۰ و ۱۰,۰۰۰ تغییرات کوچکتر نیز قابل مشاهده خواهند بود.

حجم معاملات

حجم معاملات در واقع تعداد سهام یا ارزهای دیجیتال معامله شده را نشان می‌دهد که آن را می‌توان از قسمت Indicators یا با فشردن دکمه / در تریدینگ‌ویو به نمودار اضافه کرد. هر چقدر حجم معاملات در یک تایم‌فریم بیشتر باشد، طول میله‌ای که حجم را نشان می‌دهد نیز بیشتر خواهد بود. خط نارنجی که بر روی شکل نشان داده شده است، در واقع میانگین متحرک حجم معاملات در یک بازه زمانی (معمولا ۲۰روزه) را نشان می‌دهد. با مفهوم میانگین متحرک در بخش‌های بعدی بیشتر آشنا خواهید شد.

حجم معاملات و قیمت دو پارامتری هستند که همه تحلیل‌های تکنیکال و سیستم‌های معاملاتی بر اساس این دو به وجود آمده‌اند. رنگ میله‌هایی که حجم معاملات را در هر تایم‌فریم نشان می‌دهند با توجه به اینکه آن کندل به‌صورت نزولی بسته شده یا صعودی، به رنگ قرمز یا سبز خواهد بود. یکی از کاربردهای حجم معاملات، تایید شکست‌های مقاومتی (Breakout) و حمایتی (Breakdown) است که درصورت مشاهده حجم بالای معاملات در جهت روند موردنظر این تایید صورت می‌گیرد.

تحلیل تکنیکال در بازار سهام؛ نمودار شمعی و تایم فریم زمانی

تحلیلگران اهمیت بسیار زیادی برای نقطه ابتدایی و پایانی قائل هستند. زیرا این دو نقطه نماد هیجان انگیزترین زمان های یک روز کاری هستند. به قول یک ضرب المثل ژاپنی ” اولین ساعت صبح، سکان تمام روز است.” بنابراین می توان گفت که قیمت ابتدایی، سکان و راهنمای تمام دوره های معاملاتی است. قیمت ابتدایی، نخستین راهنما برای تعیین جهت روز است.

در مطلب جلسه قبل، در مورد انواع نمودارهای قیمت صحبت کردیم. همان طور که گفته شد مهمترین نوع نمودار جهت تحلیل قیمت های سهام و تحلیل تکنیکال، نمودارهای شمعی است. این نوع نمودار که اولین بار توسط ژاپنی ها مورد استفاده قرار گرفت، مهم ترین نوع نمودار جهت تحلیل قیمت های سهام و تحلیل تکنیکال می باشد. برای ژاپنی ها، مهم ترین قسمت یک شمع، بدنه اصلی است. سایه ها به عنوان یک فاکتور در نوسانات قیمت لحاظ می شوند. اگر بدنه اصلی شمع کوچک باشد، بیانگر این است که جنگ شدیدی بین خریدار و فروشنده ( عرضه و تقاضا) در جریان است.

به این گونه شمع ها فرفره گفته می شود. این نوع شمع ها در روندها ماهیتی خنثی و بی اثر دارند ولی در بخشی از الگوهای رفتاری قیمت اهمیت به سزایی دارند که بعدها به آن اشاره خواهد شد. رنگ فرفره ها زیاد مهم نیست و همچنین اندازه سایه ها نیز اهمیت چندانی ندارند.

برای شکل گیری یک فرفره کافی است که بدنه اصلی آن کوچک باشد. در صورتی که این بدنه کوچک هم وجود نداشته باشد به این نوع شمع، دوجی می گویند. یک دوجی هنگامی که قیمت ابتدایی و انتهایی در یک دوره زمانی با هم برابر باشند شکل می گیرد. در شمع های دوجی نیز طول سایه می تواند اندازه های متفاوتی داشته باشد. اهمیت شمع دوجی بسیار زیاد است، بدین صورت که بعدها به صورت مفصل راجب این نوع شمع ها بحث خواهد شد.

تحلیلگران اهمیت بسیار زیادی برای نقطه ابتدایی و پایانی قائل هستند. زیرا این دو نقطه نماد هیجان انگیزترین زمان های یک روز کاری هستند. به قول یک ضرب المثل ژاپنی ” اولین ساعت صبح، سکان تمام روز است.” بنابراین می توان گفت که قیمت ابتدایی، سکان و راهنمای تمام دوره های معاملاتی است. قیمت ابتدایی، نخستین راهنما برای تعیین جهت روز است.

قیمت محوری دیگر، قیمت پایانی است. برای بسیاری از تحلیل گران قیمت پایانی محوری و اساسی است. بدین جهات که آن ها برای تائید اعتبار الگو تا دریافت قیمت پایانی منتظر می مانند.

چارچوب زمانی یا TIME FRAME

چارچوب زمانی یعنی مدت زمانی که طول می کشد تا یک کندل استیک تشکیل شود. این چارچوب های زمانی عبارتند از ۵ MIN، ۱۰ MIN، ۱۵ MIN، ، ۳۰ MIN، ۱ HR، ۴ HR، DAILY، WEEKLY، MONTHLY. در بازار ایران از تمامی تایم فریم ها می توان جهت معامله گری استفاده کرد ولی از آن جا که در بازار ایران در مقایسه با بازار فارکس میزان نقدشوندگی کم است، پیشنهاد می شود از تایم فریم روزانه استفاده کرد. از تایم فریم هفتگی هم می توان جهت پیش بینی افق آینده استفاده کرد. تایم فریم هفتگی تنها جهت تائیدیه گرفتن از تحلیل روزانه کابرد دارد.

انواع نمودارها در تحلیل تکنیکال

برطبق نظریه داو جونز تحلیل تکنیکال برسه اصل استواراست.

1- همه چیز در بازار براساس قیمت است

2- الگوهای مشخصی در بازاروجود دارند

3- تاریخ تکرارمی شود

تحلیلگران تکنیکال با استفاده از علم روانشناسی جامعه و بازار والگو های شکل گرفته ی تکراری بر روی نمودارها حرکات جاری بازار را بررسی و حرکات بعدی بازار را پیش بینی می کنند.

تحلیلگران برای ورود به معاملات خرید و فروش ، نمودارهای مختلف را بررسی وبا توجه به شرایط بازار،فرصت های معاملاتی با سود فراوان را بدست می آورند.

همه افرادی که از تحلیل تکنیکال برای بررسی بازارهای مالی استفاده می‌کنند، هر ساعت یا هر روز، قیمت‌ها را بررسی و نمودار این تغییرات را ترسیم می‌کنند ، و با استفاده از این نمودارها وضعیت بازار را در بازه های زمانی مختلف پیش بینی ، و تصمیات مالی را اجرا می کنند.

پرکاربرد ترین نمودارهایی که در تحلیل تکنیکال استفاده می شود بر سه نوع است.

1- نمودارهای خطی (Line Chart)

2- نمودارهای میله‌ای(Bar Chart)

3- نمودارهای شمعی (Candlestick Chart)

نمودار( OHLC)

مخفف OPEN HIGH LOW CLOSE به معنای شروع معامله ، بالاترین قیمت ، پایین ترین قیمت و قیمت بسته شده .

این نمودارها نوسان قیمت را در قالب یک میله و یا شمع در یک دوره خاص نشان می دهند.

اصطلاح دوره زمانی (THME FRAIM)

تایم‌ فریم به معنی یک دوره زمانی معین است که در زمان مشخصی شروع و پایان می‌یابد

تایم فریم را می شود کوچکترین بخش نمودار در نظر گرفت که اطلاعاتی مانند : شروع معامله ، بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت و در نهایت قیمت بسته شده را در اختیار تحلیل گر قرارمی دهد.

نمودار خطی (Line Chart)

ابتدایی ترین وساده ترین نمودارها در تحلیل تکنیکال « نمودارهای خطی »هستند که فقط قیمت نهایی معاملات را در هر تایم فریم ثبت می کنند.

نمودارهای خطی از دو محور تشکیل شده اند . معمولا محور افقی را «زمان »که با “x” و محور عمودی را «قیمت » که با “y”نشان می دهند .

مثلا” یک نمودار خطی در تایم فریم یکروزه ، درهر روز فقط یک نقطه بر روی نمودار نشان می د هد و این نقطه آخرین قیمت بسته شده در آن روز است.

که با اتصال نقاط بدست آمده در روزهای متوالی تایم فریم یک روزه بدست می آید.

2-نمودار میله‌ای (Bar Chart)

با توجه به استراتژی که برای معاملات در نظر می گیریم و این که چه نوع تایم فریمی نیاز داریم (تایم فریم یک ساعته ، یکروزه یا یک هفته ) نمودار میله ای می تواند نشان دهنده تغییرات قیمتی در دوره زمانی مورد نیاز ما باشد.

هرتایم فریم یک میله را نشان می دهد که « OHLC» بر روی آن مشخص است.

نمودارهای نمودار ها و تایم فریم در تحلیل تکنیکال میله‌ای ممکن است توسط رنگ‌ها نشانه ‌گذاری شده باشند.

اگر قیمت بسته شده بالاتر از قیمت باز باشد ممکن است میله به رنگ سیاه یا سبز و اگر قیمت بسته پایینتر از قیمت باز باشد ممکن است میله به رنگ قرمز نشانه گذاری شده باشد.

در بسیاری از پلتفرم‌هایی که نمودار ارائه می‌کنند، کاربران می‌تواند این رنگ‌ها را به دلخواه خود تغییر دهند.

میله های بلند عمودی در نمودار میله ای ، نمایانگر اینست که بین قیمت بالا و قیمت پایین تفاوت زیادی وجود دارد، یعنی در طول این دوره زمانی نوسان قیمت زیاد بوده است و بلعکس میله های کوتاه نشان دهنده نوسانات اندک هستند.

موقعیت قیمت بسته شده نسبت به بالاترین و پایین ترین قیمت نیز اطلاعات ارشمندی در اختیار تحلیلگر می گذارد.

3-نمودار شمعی (Candlestick Chart)

این نمودارها بسیار شبیه شمع است، به همین دلیل به ان آن شمعدان ( Candlestick ) می‌گویند.

کاربرد این نمودارها در بازار ارزهای دیجیتال راحت تر و تفسیر آن ساده تر از دو نمودار دیگر است و همچنین اطلاعاتی بیشتری در اختیار تحلیلگران قرارمیدهد .این نمودار هم مانند نمودار میله ای نقاط OHLC را نمایش می دهد .

در نمودارشمعی هر تایم فریم نمایانگر یک دوره زمانی است و سیر صعودی یا نزولی بودن قیمت را از رنگشان می شود براحتی تشخیص داد.