شاخص جریان پول

کسب سود در فارکس با استفاده از اندیکاتور MFI
شاخص جریان پول یک شاخص تکنیکال پیشرفته است که به طور رایگان در اکثر پلتفرم های معاملاتی فارکس در دسترس است و به طور مستقیم روی نمودار قیمت ترسیم می شود تا بتوان با استفاده از آن تغییرات ایجاد شده را به صورت تصویری بررسی کرد.
باید گفت که معامله با استفاده از تغییرات قوی بازار، اساس استراتژی های سودمند در فارکس است.
ما در این مقاله، اندیکاتور شاخص جریان پول را با دقت بررسی کرده ایم تا به این ترتیب بتوانیم به شما در استفاده از آن کمک کنیم.
شاخص جریان پول چیست؟
شاخص جریان پول (MFI) یک اندیکاتور اسیلاتور و مومنتوم است که یک خروجی عددی واحد بین 0 تا 100 به ما می دهد که ارزش حداکثر مقدار مومنتوم آن در حالت صعودی (رو به بالا) 100 و ارزش حداکثر مومنتوم نزولی (رو به پایین) 0 است.
MFI اغلب به عنوان یک نسخه وزن دار از شاخص قدرت نسبی توصیف می شود و از ترکیب قیمت و حجم به عنوان دو المان قطعی استفاده شده در آنالیز تکنیکال ، برای تعیین قدرت مومنتوم در زمان معین استفاده می کند.
معامله گران فارکس معمولاً از MFI برای شناسایی واگرایی مثبت و منفی بین ارزش اندیکاتور و پرایس اکشن و یا برای کم کردن معاملات خود در سطوح (معامله معکوس) اشباع خرید (بالای 80) یا اشباع فروش (زیر 20) استفاده می کنند.
با این حال، خرید یا فروش تنها بر اساس ارزش یک اندیکاتور که در یک بازه زمانی واحد در فارکس اعمال می شود (مانند شاخص جریان پول) را توصیه نمی کنم زیرا نمی تواند در بلند مدت برای شما سود آور باشد.
MFI در محاسبات خود از حجم استفاده می کند این در حالی است که به دلیل غیر متمرکز بودن بازار فارکس ، داده های حجم آن به صورت دقیق و به راحتی در دسترس نیست.
بنابراین، استفاده از MFI برای معامله گران فارکس بسیار چالش برانگیز تر از معامله گران سهام است که داده های حجمی مشخصی را در اختیار دارند.
برخی از بروکرهای فارکس، داده های حجمی خود را براساس زمان واقعی ارائه می دهند که تنها شامل جریان داخلی و داده های حجمی ارائه شده توسط تأمین کنندگان نقدینگی آنها است که کل بازار را پوشش نمی دهد.
در این میان، برخی از معامله گران فارکس سعی می کنند تا بر اساس مطالعات و همبستگی قابل اعتماد بین داده های تیک و حجم کلی بازار، از تیک ها برای حل این مشکل استفاده کنند.
توجه داشته باشید که اندیکاتورهای شاخص جریان پول که به پلتفرم های معاملاتی MetaTrader 4 یا MetaTrader 5 اضافه شده اند، از حجم تیک برای محاسبه عنصر حجم استفاده می کنند.
برای استفاده از MFI می توانید از راه حل دیگری نیز استفاده کنید: داده های حجمی برای جفت ارزهای فیوچرزی که در بازارهای فرابورس آمریکا معامله می شوند در دسترس است.
با به کار گیری آنها می توانید شاخص MFI را به داده های آتی ارزها ارتباط دهید.
به این ترتیب، معاملات اسپات فارکس برابر با داده های تولید شده از شاخص MFI بوسیله ارز معادل فیوچرز است.
اگرچه که داده های فیوچرز تنها محدود به چند ارز می شود اما اگر بتوانید از این روش استفاده کنید می توانید به نتیجه بهتری دست پیدا کنید.
نحوه استفاده از شاخص جریان پول (MFI)
شاخص MFI می تواند 3 نوع سیگنال تولید کند.
به شما پیشنهاد می دهم که قبل از استفاده از هر اندیکاتور فنی، به اطلاعاتی که اندیکاتورها درباره پرایس اکشن ها در اختیار شما قرار می دهند، توجه کنید.
بسیاری از معامله گران جدید بدون داشتن آگاهی لازم از این شاخص ها استفاده می کنند.
این شاخص ها براساس اصول ساده ای کار می کنند و نمی توانند سود ثابتی را برای شما داشته باشند به گونه ای که ضرر معامله گران فارکس همیشه بین 70% تا 85% متغیر است.
در زیر، سه سیگنال این شاخص را بررسی می کنیم:
1- سطوح اشباع خرید و اشباع فروش: هنگامی که MFI به زیر 20 برسد، دارایی شما به سطح اشباع فروش می رسد و زمانی که این شاخص بالای 80 باشد، در موقعیت اشباع خرید قرار می گیرید.
این سیگنال ها مستقیم ترین سیگنال های MFI و در عین حال کم اعتبارترین آنها هستند.
در بازه های زمانی کوتاه تر مانند M5 یا M15 شاهد وقوع حالت های رسیدن به زیر 20 و بالای 80 خواهید بود و همین امر از میزان قابل اعتماد بودن نتایج نشان داده شده، می کاهد.
بسیاری از معامله گران استفاده از اندیکاتور MFI را در بازه زمانی یک ساعته ترجیح می دهند.
برخی از معامله گران تا رسیدن MFI به نقطه برک اوت یا برک داون در بالا و زیر 20 و 80، قبل از ورود به معاملات خود، صبر می کنند زیرا در این حالت اصلاح در حال پایان است و حجم دارایی برای ایجاد روند معکوس در جریان است.
2- واگرایی های مثبت و منفی: به نظر من سیگنال های واگرایی های معاملاتی، قابل اعتماد ترین سیگنال ها هستند.
یک سیگنال واگرایی مثبت زمانی ظاهر می شود که پرایس اکشن، کف پایینی را ثبت کند در حالی که MFI یا هر اندیکاتور دیگری کف بالاتری را ثبت می کند.
واگرایی منفی زمانی ظاهر می شود که پرایس اکشن سقف بالاتری را نشان دهد در حالی که اندیکاتور سقف پایین تری را ثبت می کند.
باید گفت که واگرایی های منفی و مثبت تأیید خود را از سیگنال های نوسان ناقص و سومین سیگنال معاملاتی از MFI دریافت می کنند.
3- نوسانات ناقص صعودی و نزولی: اگرچه که واگرایی های مثبت و منفی همچنان سیگنال های معاملاتی مناسبی هستند اما به شما توصیه می کنیم که تأیید آنها را با نوسانات ناقص صعودی و نزولی دریافت کنید.
اگرچه که در این مسیر، برخی از پرایس اکشن ها را از دست می دهید اما میزان اطمینان شما در این روش بالاتر خواهد بود.
یک نوسان ناقص صعودی هنگامی رخ می دهد که MFI به زیر 20 حرکت کند، سپس در بالای آن برعکس شود، از نقطه اوج خود اصلاح شود اما بالای 20 باقی بماند و سپس به سمت بالاترین نقطه اوج خود شتاب گیرد.
نوسان ناقص نزولی پس از فشار MFI به بالاتر از 80 رخ می دهد، قبل از پیشرفت به پایین تر از آن افت می کند اما قبل از سقوط به پایین ترین سطح، موقعیت خود را زیر 80 حفظ می کند.
در زیر به نمونه ای از واگرایی منفی توجه کنید که با نوسان ناقص نزولی تأیید می شود و پس از با فروش در پرایس اکشن دنبال می شود.
1- بسیاری از معامله گران فارکس ترجیح می دهند از MFI در بازه زمانی یک ساعته استفاده کنند و یک بازه زمانی طولانی تر را مانند روزانه و یا هفتگی برای جهت یابی خود به کار ببرند.
با این کار می توانند به تعادل ایده آلی برسند و نسبت به سیگنال معاملاتی اطمینان پیدا کنند.
باید گفت که استفاده از بازه های زمانی کوتاه مدت شاخص جریان پول با افزایش دریافت سیگنال های غلط و دروغین همراه است بنابراین، استفاده از آن را به شما پیشنهاد نمی دهیم.
بهتر است همیشه روی سیگنال های معاملاتی با کیفیت تمرکز کنید.
برخی از معامله گران از بازه های زمانی طولانی تر برای افزایش اعتبار سیگنال های بدست آمده خود استفاده می کنند که در این صورت خود را در معرض دریافت سیگنال های کم و از دست دادن موقعیت های مناسب قرار می دهند.
همیشه، سود هایی که یک معامله گر در بازار های معاملاتی از دست می دهد و همچنین رو به رو شدن با ضررهای معاملاتی اهمیت بسیاری دارند.
2- به شما پیشنهاد می کنم که از جفت ارزهای با نقدینگی بالا برای هر نوع استراتژی شاخص جریان پولی استفاده کنید زیرا می توانید پرایس اکشن های متعادل تری را تجربه کنید.
در جفت ارزهای با نقدینگی کمتر، حجم معاملات کمتر می تواند باعث جهش و یا سقوط دارایی و تولید سیگنال های غلط شود.
یکی دیگر از مزایای معامله با جفت ارزهای اصلی که نقدینگی بالایی دارند، اسپرد کم است.
معمولا معامله گران فعال فارکس، از برنامه های تخفیفی وابسته به حجم معاملاتی سود می برند و به این اطمینان می رسند که در هر معامله، پول بیشتری به ازای هر پیپ به آنها می رسد.
توجه داشته باشید که هزینه های معاملاتی در دراز مدت بسیار برجسته خواهند بود.
3- هنگام استفاده از سطوح 20 و 80 در MFI برای شناسایی سطوح اشباع خرید و فروش، مراقب باشید.
آنها سطوح قابل اعتمادی نیستند بهتر است که با این استراتژی معامله نکنید اما در عوض می توانید از این سیگنال ها به عنوان یک شاخص اولیه برای شناسایی روند معکوس استفاده کنید.
هنگامی که MFI به زیر یا بالای 20 و 80 حرکت می کند، نمودارها را از جهت واگرایی مثبت یا منفی کنترل کنید، اگرچه که برخورد با آنها در این شرایط نادر است اما در صورت تایید نوسانات ناقص صعودی و نزولی، عمدتا قابل اعتماد هستند.
4- سیگنال های خرید و فروش را حداقل با استفاده از یک منبع دیگر تأیید کنید و از استفاده از نمونه های مشابه خودداری کنید، به عنوان مثال، استفاده از MFI و RSI به دلیل تشابه آنها، منطقی نیست.
سعی کنید از جنبه های دیگر آنالیز تکنیکال برای کاهش خطر معاملات خود استفاده کنید.
بهتر است هرگز درباره موضعی، بدون تأیید آن از دو (یا در حالت ایده آل سه) منبع مختلف، تصمیم گیری نکنید.
سطوح حمایت و مقاومت را همراه با روند موجود بررسی کرده و آنها را در نمودار زمان بندی روزانه یا هفتگی تعیین کنید.
5- استفاده از MFI و هر جنبه دیگری از آنالیز تکنیکال نوعی هنر است.
بنابراین، به شما توصیه می کنیم که قبل از کار کردن با MFI درباره آن اطلاعات مناسبی بدست آورید و با صرف زمان و حوصله به اطلاعات با ارزشی دست پیدا کنید به این ترتیب می توانید به معامله گر بهتری تبدیل شوید.
6- در استفاده از MFI هایی که توسط ربات های معاملاتی هدایت می شوند بسیار محتاط باشید زیرا تشخیص و استفاده از واگرایی های مثبت و منفی مانند نوسانات ناقص نزولی و صعودی راحت نیست.
ربات های معاملاتی عمدتا بر اساس سطوح 20 و 80 وارد معاملات می شوند و با ضررهای معاملاتی زیادی همراه هستند.
نحوه استفاده از شاخص جریان پول (MFI) در MT4/MT5
از آنجا که MFI یک نوسان ساز پرکاربرد است، برای استفاده از آن در پلتفرم MT4 به شکل زیر عمل کنید:
- پلتفرم MT4 خود را باز کنید.
- روی Insert در نوار منوی بالا و سپس روی Indicators کلیک کنید.
- به Volumes بروید و سپس Money Flow Index را انتخاب کنید.
نحوه استفاده از MFI در MT5:
- پلتفرم MT5 خود را باز کنید.
- بر روی Insert در نوار منوی بالا و سپس بر روی Indicators کلیک کنید.
- به بخش Customs بروید و سپس MFI را انتخاب کنید.
تنظیمات پیش فرض برای سطوح اشباع خرید و فروش 20 و 80 است، اما معامله گران می توانند آنها را به دلخواه تنظیم کنند.
برخی از معامله گران ترجیح می دهند از سطوح 10 و 90 برای سطوح اشباع خرید و اشباع فروش استفاده کنند تا به این ترتیب سیگنال های اولیه کاذب را کاهش دهند.
پیشنهاد ما استفاده از سطوح 20 و 80 است، زیرا انعطاف پذیری بیشتری برای واگرایی های مثبت و منفی و نوسانات ناقص صعودی و نزولی ارائه می دهند.
نحوه محاسبه شاخص جریان پول (MFI)
پلتفرم های MT4 و MT5 به طور خودکار شاخص جریان پول را محاسبه می کنند.
با وجود این، ما همیشه به معامله گران توصیه می کنیم که نحوه این محاسبات را درک کنند و به آگاهی بیشتری از این شاخص دست پیدا کنند.
معامله گرانی که نحوه ترسیم دستی MFI، از جمله محاسبات را درک می کنند، می توانند موفقیت بیشتری کسب کنند.
در زیر به مراحل ریاضی محاسبات MFI اشاره می کنیم:
- قیمت میانگین را با استفاده از قیمت های سقف، کف و بسته شده و همچنین تقسیم کردن آن ها بر 3 بدست آورید.
- جریان پول را با ضرب قیمت میانگین در حجم محاسبه کنید.
- اگر قیمت فعلی بالاتر از قیمت قبلی باشد، به عنوان جریان مثبت پول شناخته می شود.
- اگر قیمت فعلی زیر قیمت قبلی باشد، به عنوان جریان منفی پول شناخته می شود.
- نسبت جریان پول را با تقسیم جریان مثبت پول 14 دوره ای بر جریان پول منفی 14 دوره محاسبه کنید.
جریان مثبت پول برابر با مجموع پول مثبت طی چهارده روز گذشته است و جریان منفی پول برابر با مجموع جریان پول منفی است. - اندیکاتور شاخص جریان پول را با استفاده از این فرمول محاسبه کنید: (1 + نسبت جریان پول)/100 -100
MFI می تواند سیگنال های تجاری قابل اعتماد ارائه دهد، اما معامله گران نباید تنها به آن اکتفا کنند.
توصیه می کنیم از سیگنال های واگرایی مثبت و منفی که با نوسانات ناقص صعودی و نزولی تأیید می شود به عنوان بهترین روش برای پیدا کردن زمان مناسب ورود به معاملات استفاده کنید.
همچنین توصیه می کنیم از MFI به همراه حداقل یک اندیکاتور و بازه زمانی کوتاه ( کمتر از یک ساعت نباشد) استفاده کنید .
سوالات متداول
شاخص جریان پول را چگونه تفسیر می کنید؟
MFI یک شاخص نوسان ساز و مومنتوم مانند شاخص قدرت نسبی است، اما در محاسبه آن از حجم معاملاتی نیز استفاده می شود.
بهترین اندیکاتور جریان پول چیست؟
استاندارد موجود در پلتفرم های تجاری MT4 و MT5 به طور رایگان برای اکثر معامله گران مناسب است.
کدام بهتر است: RSI یا MFI؟
بدیهی است هیچ کدام بهتر نیستند هر دو می توانند سیگنال های معاملاتی دقیقی را در بازه های زمانی مختلف ارائه دهند.
وقتی حجم در بازار تعیین کننده تر است، MFI اصولاً بهتر کار می کند.
آموزش کار با اندیکاتور MFI
آموزش کار با اندیکاتور MFI که یک اندیکاتور جریان پول (Money Flow Index) است و به اختصار اندیکاتور MFI گفته می شود برای نوسانگیری در بازار بورس پیشنهاد می شود. اندیکاتور MFI یک شاخص نوسانگر است که از هر دوی قیمت و حجم برای اندازه گیری فشار خرید و فروش بر یک ابزار مالی، استفاده می کند.
به این معنا که در پی شناسایی سیگنال های خرید و فروش اشباع شده، در یک سهم معین است. همچنین اندیکاتور MFI میتواند از واگرایی هایی که تغییر روند قیمت در بورس را هشدار می دهند، استفاده کند. این اندیکاتور که به عنوان RSI وزن حجمی نیز شناخته میشود، توسط ژن کونگ (Gene Quong) و آروم سودداک (Avrum Soudack) ساخته شده است. ما در این مقاله برای شما، آموزش کار با اندیکاتور MFI را بیان می کنیم تا بتوانید با بررسی صحیح تحلیل تکنیکال بر اساس آن در بازار بورس، معاملات سودآور داشته باشید.
اندیکاتور جریان پول (MFI) چیست؟
در اولین قدم جهت آموزش کار با اندیکاتور MFI، همانطور که قبلا گفته شد لازم است بدانید شاخص جریان پول، یک اندیکاتور فنی و نوسانگر منحصر به فرد برای تحلیل تکنیکال در بازار بورس است. این اندیکاتور تکانه (شتاب) و حجم را با فرمول RSI ترکیب میکند. معمولا MFI، زمانی که شاخص بالای 50 است گاوی (خرید برای سود کوتاه مدت) و زمانی که زیر 50 است، خرسی (فروش به امید خرید با قیمت پایینتر) خوانده میشود.
MFI در بالای 80، اشباع خرید و در زیر 20، اشباع فروش را نشان میدهد. تجزیه و تحلیل تکنیکال الگو را میتوان با MFI، ترکیب کرد تا قدرت سیگنال افزایش یابد.
پیشنهاد می کنم مقاله آموزش کار با اندیکاتور ویلیامز (Williams %R) را مطالعه کنید
ساختار اندیکاتور MFI
در راستای آموزش کار با اندیکاتور MFI، آگاهی از نحوه به دست آوردن آن، ضروری به نظر میرسد! برای محاسبه اندیکاتور MFI، ابتدا مقادیر مثبت و منفی جریان پول، جمع میشود و سپس یک نسبت یا ضریب پول ایجاد میگردد و در نهایت این نسبت پول، با فرم نوسانگر اندیکاتور MFI، نرمالایز میشود.
ما اینجا در چهار قدم در خصوص نحوه محاسبه شاخص جریان پول و آموزش کار با اندیکاتور MFI در بورس را به شما، میدهیم:
در آموزش زیر یک MFI 14 روزه مد نظر است. (توجه: برای هر دوره زمانی، علامت گذاری کنید که قیمت معمول بالاتر از دوره قبل است یا پایینتر؟! این امر در جهت روشن شدن مثبت یا منفی بودن جریان پول خام است.)
قدم اول: قیمت معمول را حساب کنید:
قیمت معمول = قیمت (بالا + پایین + نهایی شده) / 3
قدم دوم: جریان پول خام را محاسبه کنید:
جریان پول خام = قیمت معمول x حجم دوره (بسته به بالا یا پایین بودن دوره از علامت مثبت یا منفی استفاده کنید. به تذکری که در بالاتر گذشت، دقت کنید.)
قدم سوم: شاخص جریان پول نسبت جریان پول را محاسبه کنید:
نسبت جریان پول = (جریان پول مثبت 14 روزه) / (جریان پول منفی 14روزه)
جریان پول مثبت، حاصل جمع جریان پولِ همه روزهایی است که در طول دوره، قیمت معمول در آنها بالاتر از قیمت معمول در دوره پیشین بوده است.
جریان پول منفی نیز حاصل جمع جریان پول در همه روزهایی است که در طول دوره، قیمت معمول در آنها پایینتر از قیمت معمول در دوره پیشین بوده است.
قدم چهارم: شاخص جریان پول را حساب کنید:
شاخص جریان پول = 100 – 100 / (1 + نسبت جریان پول)
نحوه عملکرد اندیکاتور MFI
یادتان باشد در آموزش کار با اندیکاتور MFI، رخ دادن یک واگرایی میان اندیکاتور و قیمت، در بورس بسیار مهم است. دو نوع واگرایی وجود دارد: واگرایی مثبت و واگرایی منفی؛ که هر دو نیز برای اهداف تجاری، بسیار مفید و موثر هستند. درحالیکه واگرایی مثبت نشان دهنده فرصت خرید است، واگرایی منفی نمایشگر فرصت فروش است.
مقایسه اندیکاتور جریان پول (MFI) و اندیکاتور قدرت نسبی (RSI)
MFI و RSI از نظر ساختاری به هم بسیار نزدیک هستند. تفاوت اصلی و عمده این دو با هم این است که MFI برخلاف نوسانگرهای معمولی مانند خود RSI، نه فقط قیمت که حجم را هم ترکیب میکند، درحالیکه RSI چنین نمیکند. MFI، سیگنالهای سرنخ را ارائه میکند و در رابطه با برگشتهای محتمل در حالتی که بیشتر زمانی است و البته به موقعتر از RSI، هشدار می دهد.
طرفداران تحلیل تکنیکال حجمی در بازار بورس، بر این باورند که این اندیکاتور، یک شاخص بسیار پیشرو است. البته در حین آموزش کار با اندیکاتور MFI، توجه داشته باشید که نباید گمان شود یک شاخص بهتر از دیگر شاخصها است. بلکه آنها صرفا عناصر متفاوتی را در خود جای داده اند و از این رو، سیگنالها را در زمانهایی متفاوت، ارائه میکنند.
درست مانند RSI، مقدار MFI نیز بین 0 و 100 است و از تنظیمات پیش فرض 14 روزه برای محاسبه استفاده میکند. در کل، شاخص جریان پول یا همان MFI، ارتباط زیادی با RSI دارد اما با در نظر آوردن حجم تجاری این ابزار، تا حدی متفاوت از یکدیگر هستند. با این حال بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بازار بورس، MFI را RSI حجم وزنی، میخوانند.
پیشنهاد می کنم مقاله آموزش کار با اندیکاتور ADX را مشاهده نمایید
آموزش کار با اندیکاتور MFI و شیوه معامله با آن
برای آموزش کار با اندیکاتور MFI، لازم است علاوه بر یادگیری نحوه محاسبه MFI، یاد بگیریم که چگونه بر اساس آن، معاملاتمان را در بازار بورس انجام دهیم و درواقع چگونه بر اساس این شاخص، تحلیل تکنیکال کنیم!!
معاملات نوسانی ناقص با MFI
جدا از تکنیک معاملات نوسانی منظم، نوسانات ناقص اتفاق دیگری است که میتواند منجر به تغییر و بازگشت قیمت یک سهم در بازار شود. نوسانات ناقص، کاملا مستقل از قیمت و صرفا متکی به MFI است. نوسانات ناقص شامل چهار مرحله میشود و صعودی (فرصت خرید) یا نزولی (فرصت فروش) در نظر گرفته میشوند.
خرید با MFI
- MFI به زیر 20 رسیده و وارد محدوده فروش بیش از حد (اشباع فروش) میشود.
- MFI به بالای 20 برمیگردد.
- MFI پایین میکشد اما بالای 20، باقی میماند.
- یک شکست در MFI، بالاتر از بالاترین رقم قبلی خود، سیگنال خرید خوبی است.
پیشنهاد می کنم مقاله کاربردی آموزش کار با اندیکاتور SAR را بخوانید
فروش با MFI
- MFI به بالای 80 میرسد و وارد محدوده خرید بیش از حد (اشباع خرید) میشود.
- MFI، به زیر 80 کاهش مییابد.
- MFI اندکی افزایش مییابد اما همچنان زیر 80 باقی میماند.
- افت MFI به زیر پایینترین رقم قبلیاش، سیگنالی است برای یک فروش کوتاه (فروش به امید خرید دوباره در قیمت پایینتر) یا نقد کردن سود.
نکته مهم در آموزش کار با اندیکاتور MFI، این است که استفاده از MFI در کنار دیگر اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال بازار بورس است که در به حداکثر رساندن شانس موفقیت در کسب سود، موثر خواهد بود.
پیشنهاد می کنم مقاله کاربردی آموزش الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال را مطالعه فرمایید.
شاخص جریان پول (MFI) به شما چه میگوید؟
همانطور که بالاتر اشاره شد، یکی از راههای اصلی استفاده از شاخص جریان پول (MFI) در آموزش کار با اندیکاتور MFI، استفاده از واگراییها در در تحلیل تکنیکال بورس است. واگرایی زمانی رخ میدهد که نوسانگر MFI در جهت مخالف قیمت، حرکت کند. این رویداد سیگنالی از وارونگی احتمالی، در روند قیمت غالب است.
برای روشنتر شدن موضوع مثالی میزنیم، یک شاخص جریان پول بسیار بالا را در نظر آورید. این شاخص شروع به کاهش یافتن به زیر 80 میکند در حالیکه سهم مورد نظر در بازار بورس به افزایش خود ادامه میدهد. این امر سیگنالی برای برگشت یا واژگونی قیمت به سمت تنزل و کاهش خواهد بود. متقابلا، یک شاخص جریان پول (MFI) بسیار پایین، که به سمت بالای 20، افزایش مییابد در حالیکه اوراق بهادار بازار بورس، ارزان فروخته میشود، سیگنالی است برای بازگشت و واژگونی روند قیمت به سمت صعود و افزایش.
معامله گران بازار بورس، همچنین برای واگراییهای بزرگتر که از چندین موج در قیمت و اندیکاتور MFI استفاده میکند، انتظار میکشند. برای مثال، یک سهام به نقطه اوج 10 دلار میرسد، سپس به 8 دلار کاهش مییابد، و مجددا به 12 دلار افزایش مییابد. در اینجا قیمت، دو قله پیاپی را در دو نقطه 10 دلار و 12 دلار ایجاد کرد. اگر شاخص MFI، زمانی که به 12 دلار میرسد یک قله کمتر از ماکسیمم بسازد، شاخص، قله جدید را تثبیت و تایید نمیکند. و این تحلیل تکنیکال، میتواند یک پیشبینی برای کاهش قیمت باشد.
پیشنهاد می کنم مقاله مدیریت ریسک و سرمایه در بازارهای مالی را مطالعه کنید
نکته:
از سطوح اشباع خرید و فروش نیز همچنین برای سیگنال دادن درباره فرصتهای احتمالی معاملات بازار بورس، استفاده می شود. حرکت به زیر 10 یا بالای 90، بسیار نادر است. و معاملهگران بازار بورس، منتظر میمانند تا MFI به بالاتر از 10 بازگردد تا سیگنال معامله طولانی را دهد و یا به زیر 90 رود و برای یک معامله کوتاه، سیگنال بدهد.
البته در آموزش کار با اندیکاتور MFI، سایر تحرکاتی که خارج از محدوده اشباع خرید و فروش انجام میشود هم میتواند مفید باشد. برای مثال، زمانی که یک سهم معین در بازار بورس، در روند صعودی قرار دارد، افت و نزول شاخص MFI به زیر 20 (و یا حتی 30) و سپس افزایش مجدد به بالاتر از آن میتواند نشان دهد که حرکت قلاب (حرکت بازگشتی ناگهانی قیمت به سطوح حمایتی و مقاومتی) به انتها رسیده و روند صعودی قیمت، از سر گرفته شده است.
روند نزولی نیز به همین صورت است. یک افزایش کوتاه مدت، میتواند MFI را تا 70 یا 80 بالا بکشد. اما هنگامی که به پایین سقوط میکند، میتواند به عنوان زمان ورود به یک معامله کوتاه برای آمادگی جهت یک افت قیمت مجدد در بورس در نظر گرفته شود.
پیشنهاد می کنم مقاله آموزش کار با اندیکاتور باند بولینگر (bollinger band) را مطالعه کنید
محدودیتهای شاخص جریان پول (MFI)
از نکات بسیار مهم در آموزش کار با اندیکاتور MFI، دانستن محدودیتهای این شاخص و توجه داشتن به آنها است. اندیکاتور جریان پول، میتواند سیگنالهای کاذب در بورس، تولید کند. به این معنا که گاها MFI کاری را انجام میدهد که نشان دهنده یک فرصت عالی برای معامله است. اما پس از آن، قیمت آن گونه که بر اساس تحلیل تکنیکال MFI مورد انتظار بوده، پیش نمیرود و در نتیجه آن، معامله شکست میخورد و ضرر میدهد. برای نمونه، ممکن است یک واگرایی به تغییر قیمت، منجر نشود.
از طرفی این احتمال هم وجود دارد که اندیکاتور MFI، در هشدار دادن یک اتفاق مهم نیز ناموفق عمل کند و نتواند هشدار دهد. به عنوان مثال، اگر چه ممکن است در برخی مواقع، یک واگرایی منجر به تغییر قیمت شود، اما در همه تغییر و برگشتهای قیمتی، واگرایی دیده نمیشود. و به همین دلیل، اکیدا توصیه میگردد که معاملهگران از سایر اشکال تحلیل تکنیکال و کنترل ریسک نیز استفاده کنند و تنها به یک شاخص اعتماد و تکیه نکنند.
استفاده از شبیه ساز Risk Free برای آموزش کار با اندیکاتور MFI و افزایش مهارت!
Risk Free، یک برنامه شبیه ساز مجازی سهام در بازار بورس است. این برنامه رایگان است و پیشنهاد میکنیم قبل از آنکه سرمایه واقعی خود را در بازار بورس وارد کنید و به خطر اندازید، به صورت مجازی معامله و تمرین کنید و از این راه مهارتهای معامله گری خود در تحلیل تگنیکال و معاملات بازار بورس را افزایش دهید. هرگاه احساس کردید به قدر کافی در آموزش کار با اندیکاتور MFI، پیش رفت کرده اید و مهارت کسب نموده اید، وارد بازار بورس واقعی شوید و معاملات واقعی انجام دهید.
پیشنهاد می کنم مقاله آموزش فیلتر نویسی در سایت دیده بان بورس را مطالعه کنید
اصطلاحات مرتبط
اندیکاتور قدرت نسبی (RSI): شاخص قدرت نسبی، یک اندیکاتور تکانه ای در بازار بورس است که اندازه قدرت تغییرات اخیر قیمت را نشان میدهد تا شرایط خرید و فروش اشباع شده را تجزیه و تحلیل کند.
میانگین واگرایی همگرایی متحرک (مکدی یا MACD): شاخص مکدی به عنوان یک اندیکاتور تکانه ای دنبالکننده روند، شناخته میشود که رابطه بین دو میانگین متحرک از قیمت یک اوراق بهادار را نشان میدهد.
شاخص DeMarker: این شاخص، ابزاری برای تحلیل تکنیکال است که هدف آن، سنجش تقاضای یک سهم اساسی و ارزیابی سوگیری جهتدار در بازار بورس است.
شاخص نیرو (Force Index) و کارکردهای آن: شاخص نیرو یک اندیکاتور فنی است که از قیمت و حجم برای مشخص کردن قدرت پشت یک تحرک قیمت، استفاده میکند. این شاخص همچنین میتواند نقاط عطف احتمالی قیمت را تشخیص دهد.
جریان پول (Money Flow): جریان پول با میانگین گرفتن از قیمتهای بالا، پایین و نهایی شده و ضرب کردن در حجم روزانه به دست میآید.
نوسانگر تصادفی (Stochastic Oscillator): یک نوسانگر تصادفی به وسیله تحلیلگران فنی بازار بورس استفاده میشود تا بر اساس تاریخچه قیمت یک سهم، تکانه (شتاب) را اندازه گیری کنند.
پیشنهاد می کنم محصول فیلترهای نوسان گیری در بورس که شامل 3 فیلتر تخصصی می باشد را مشاهده کنید. برای توضیحات تکمیلی در خصوص این 3 فیلتر که به صورت تخصصی کدنویسی شده و فقط در وب سایت ثروت آفرین موجود می باشد محصول فیلترهای کاربردی بورس (نوسانگیری کوتاه مدت) را مشاهده کنید.
سخن پایانی
در این مقاله در خصوص آموزش کار با اندیکاتور MFI در بازار بورس صحبت کردیم و نکات مهم تحلیل تکنیکالی این مقاله به شرح زیر می باشد:
- اندیکاتور جریان پول یا همان MFI، یک اندیکاتور فنی است که سیگنالهای خرید و فروش بیش از حد (اشباع شده) را با استفاده از هر دو داده قیمت و حجم، تولید میکند.
- اگر چنانچه MFI به بالای 80 برسد به عنوان خرید بیش از حد (اشباع خرید) در نظر گرفته میشود و اگر MFI به زیر 20 برسد، به عنوان فروش بیش از حد (اشباع فروش) قلمداد میشود و البته لازم به ذکر است که سطح 90 و 10 نیز به عنوان آستانه منظور میگردد.
- رخ دادن یک واگرایی میان اندیکاتور و قیمت در بورس، قابل توجه است. برای مثال، اگر شاخص MFI افزایش پیدا کند در حالیکه قیمت سقوط میکند یا ثابت و پایدار است، میتواند نشان دهنده این باشد که قیمت شروع به افزایش خواهد کرد.
در این مقاله ما تلاش کردیم به صورت کامل اما روشن و قابل فهم، آموزش کار با اندیکاتور MFI در تحلیل تکنیکال را توضیح دهیم. آیا اکنون می توانید از تحلیل تکنیکال بر اساس این اندیکاتور برای معاملات خود در بازار بورس، استفاده کنید؟ یا ترجیح میدهید ابتدا کمی با Risk Free، تمرین کنید؟
اندیکاتور MFI (Money Flow Index) چیست؟
در کنار اندیکاتور RSI که از سوی تحلیلگران تکنیکال بسیار استفاده میشود، اندیکاتور MFI وجود دارد که در عین شباهتهای زیاد با آن، امکان تحلیلهای بهتری را در اختیار معاملهگران قرار میدهد. شناخت نحوه کار کردن با این اندیکاتور به معاملهگران کمک میکند که پیشبینی روندهای قیمت در بازار را با استفاده از حجم معاملات انجام دهند. با این مقدمه در ادامه با ما همراه باشید تا بررسی کنیم که اندیکاتور MFI چیست و چه سیگنالهایی میتوان از آن دریافت نمود.
اندیکاتور MFI چیست؟
Money Flow Index که در زمان فارسی تحت عنوان شاخص جریان نقدینگی ترجمه میشود، بهعنوان یکی از اندیکاتورهایی در تحلیل تکنیکال است که روی حجم معاملات برای پیشبینی روند قیمتها متمرکز میشود. شباهتهای زیاد بین این اندیکاتور و اندیکاتور RSI باعث شده است که در بین برخی کارشناسان، اندیکاتور MFI با نام آر اس آی وزن داده شده با حجم شناخته میشود.
این اندیکاتور نیز در خانواده اسیلاتورها یا نوسانگرها قرار میگیرد که بین 0 تا 100 در نوسان است. هدف اساسی از ابداع آن نیز ردیابی و پیشبینی جریان نقدینگی در بازار است. اگر معاملهگر ابزاری در اختیار داشته باشد که با استفاده از آن بتواند مسیر هدایت پولهای موجود در بازار را شناسایی کند، با اتخاد تصمیمهای درست و پیشدستانه میتواند فرصتهای سود زیادی را برای خود به ارمغان بیاورد و در عین حال جلوی ضررهای احتمالی را نیز صد کند.
اگر با مفهوم اندیکاتور آشنا نیستید پیشنهاد می کنیم مقاله اندیکاتور چیست را مطالعه کنید.
چرا پیشبینی حجم نقدینگی و جریان آن در بازار اهمیت دارد؟
تئوری اقتصاد پول این نکته را به صراحت اشاره میکند که اگر در یک بازار مالی حجم نقدینگی در مدار صعودی قرار بگیرد، به معنی آن است که قدرت خرید نیز در بازار افزایش پیدا میکند. افزایش قدرت خرید در نهایت منتج به آن میشود که تمام عرضهها در بازار به راحتی و در کمترین زمان ممکن توسط خریداران جمعآوری شود. از طرفی دیگر فروشندگان نیز وقتی سیل نقدینگی را به بازار مشاهده میکنند، طبیعتا از فشار عرضه خود میکاهند.
دقیقا عکس این مسئله نیز صادق است و در زمانی که حجم نقدینگی در حال خارج شدن از بازار است، زنگ خطر برای سرمایههای موجود در بازار به صدا در میآید. تداوم روند خروج پول یک معنی مهم در پی دارد؛ نقد شوندگی در بازار به طرز قابل توجهی کاهش مییابد و همچنین قیمتها نیز در سراشیبی سقوط قرار میگیرند. اهمیت آموزش اندیکاتور MFI با درک این مفهوم به خوبی روشن میشود.
روابط ریاضی محاسبه اندیکاتور MFI چیست؟
هریک از اندیکاتورها در واقع به نوعی الگوریتمهای ریاضی به شمار میروند که در اثر کنار هم قرار گرفتن تعدادی از روابط ریاضی به دست میآیند. روابط ریاضی محاسبه اندیکاتور MFI بسیار ساده است و در چهار گام ساده میتوان آن را به راحتی به دست آورد. در همین راستا این سه گام عبارتاند از:
1. محاسبه قیمت تیپیکال
برای محاسبه قیمت تیپیکال باید قیمت بسته شدن سهم را با بالاترین و پایینترین قیمت آن در یک بازه زمانی جمع کنید و سپس بر سه تقسیم نمایید.
2. محاسبه جریان نقدینگی
در گام دوم باید به سراغ محاسبه جریان نقدینگی بروید که از ضرب قیمت تیپیکال در حجم معاملات در همان بازه زمانی به دست میآید. جریان نقدینگی در حالت کلی به سه حالت تقسیم میشود:
- جریان نقدینگی خنثی: قیمت تیپیکال برابر قیمت روز گذشته
- جریان نقدینگی مثبت: قیمت تیپیکال بالاتر از قیمت روز گذشته
- جریان نقدینگی منفی: قیمت تیپیکال پایینتر از قیمت روز گذشته
3. محاسبه نسبت نقدینگی
در گام سوم باید به سراغ محاسبه نسبت نقدینگی بروید که از تقسیم جریان نقدینگی مثبت به جریان نقدینگی منفی حاصل میشود.
4. محاسبه اندیکاتور MFI
در پایان نیز با استفاده از رابطه زیر میتوانید به راحتی شاخص MFI را محاسبه کنید:
با وجود اینکه روابط مربوط به اندیکاتور MFI را بررسی کردیم، باید به این نکته نیز اشاره کنیم که در حال حاضر با توجه به نرمافزارهای موجود دیگر نیازی به استفاده از این روابط نیست و مجموعه آنها به صورت خودکار محاسبات را انجام شاخص جریان پول میدهند. اما در عین حال آشنایی نسبی با این روابط در دستیابی به درک عمیقتر از مفهوم اندیکاتور ام اف آی دارد.
چه سینگالهایی از اندیکاتور MFI صادر میشود؟
همانطور که اشاره کردیم این اندیکاتور از نوع اسیلاتورها است که بین 0 تا 100 در نوسان است. محدود 20 تا 80 در این شاخص به عنوان محدوده تعادلی به شمار میرود. در حالی که محدوده زیر 20 تحت عنوان محدود اشباع فروش و محدوده بالای 80 به بالا با نام اشباع خرید شناخته میشود. در محدود زیر 20 باید شاهد ورود جریان نقدینگی در آینده نزدیک به سهم باشیم و به این ترتیب روند صعودی در انتظار آن خواهد بود. اما در محدوده بالای 80 نیز باید منتظر خروج نقدینگی از سهم باشیم که در نهایت منجر به آغاز روند نزولی میشود.
سؤالات متداول
1. آیا با استفاده از اندیکاتور MFI میتوان واگراییها را تشخیص داد؟
بله؛ اندیکاتور MFI نیز مانند آر اس آی در تشخیص واگراییهای در کف و قلههای قیمتی با دقت بسیار بالایی عمل میکند و میتواند مرجع معتبری برای این منظور باشد.
2. برای تقویت تحلیل اندیکاتور MFI از کدام اندیکاتورها میتوان استفاده کرد؟
باید توجه داشته باشید که هیچ تحلیلگر تکنیکال موفقی نیست که صرفا از یک اندیکاتور برای تحلیلهای خود بهره ببرد. بلکه باید حداقل 2 یا 3 اندیکاتور که بیشترین سازگاری را با هم دارند و میتوانند ضعفهای یکدیگر را پوشش دهند، استفاده کرد. در همین راستا اندیکاتور RSI گزینه مناسبی در کنار MFI بری افزایش اعتبار تحلیلها و سیگنالهای به دست آمده محسوب میشود.
کلام پایانی
در این مقاله به آموزش اندیکاتور MFI پرداختیم و کاربردهای اصلی آن را در تحلیل تکنیکال بررسی کردیم. در کنار این نکات آموزشی، زمانی در عمل میتوانید از یک اندیکاتور به درستی بهره ببرید که مثالهای عملی و تمرینهای زیادی برای تسلط بر آن مشاهده کنید. در همین راستا ما در کلینیک سرمایه دو دوره آموزشی تحلیل تکنیکال مقدماتی و تحلیل تکنیکال پیشرفته را آماده کردهایم که در قالب آنها تمام اندیکاتورها را با رویکرد جامع به همراه تمرینهای واقعی تجزیه و تحلیل کردهایم. با تهیه این دورهها میتوانید تحلیلگر معاملات خودتان باشید و پلی به سمت رؤیاهایتان بسازید.
معرفی اندیکاتور شاخص جریان مالی یا MFI
شاخص گردش پول (Money Flow Index) یکی از اندیکاتورهای محبوب اندازهگیری مومنتوم یا شتاب در قیمت است. از این اندیکاتور برای شناسایی شرایط اشباع خرید (جایی که دیگر خریداری وجود ندارد) و اشباع فروش (جایی که دیگر فروشندهای وجود ندارد) استفاده میشود. بهطورکلی اندیکاتور شاخص گردش پول (MFI) یک نوسانگر (Oscillator) تکنیکالی است که میزان ورود و خروج پول را به یک دارایی و طی یک دوره زمانی اندازهگیری میکند.
این شاخص برای ارزیابی فشار خرید و فروش در یک بازار معین، همواره دو عامل قیمت و حجم معاملات را بررسی میکند. تحلیلگران بازارهای مالی دریافتهاند که عامل حجم معاملات به تنهایی قادر به سنجش میزان شتاب و اندازه حرکت نیست. آنچه که معاملهگران نیاز به شناسایی آن در بازار دارند، واکنش بازار به تغییرات قیمت است. به همین دلیل، شاخص گردش پول (MFI) با بررسی حرکات قیمت، افزایش شتاب آن را به سمت بالا یا پایین تأیید میکند. این شاخص همچنین میتواند نشاندهنده احساسات بازار باشد.
شاخص گردش پول چگونه کار میکند؟
شاخص گردش پول با نوسان در محدودهی ۰ تا ۱۰۰ خود کار میکند. رقم ارائهشده در پایان محاسبه MFI، بهمنظور شناسایی مناطق اشباع خرید یا فروش و بهصورت خطی ترسیم میشود. خواندن این سیگنال کار راحتی است به صورتی که اگر MFI بالای ۸۰ باشد، بازار بهعنوان بازاری اشباع از موقعیتهای خرید محسوب میشود، در حالیکه اگر این شاخص زیر ۲۰ باشد، علامتی برای شرایط اشباع فروش در بازار خواهد بود.
ایدهی استفاده از MFI این است که وقتی شاخص به بالای ۸۰ یا زیر ۲۰ میرسد، احتمالاً بهزودی قیمت در بازار معکوس خواهد شد و معاملهگران باید به فکر باز کردن موقعیتهای جدید و استفاده از شتاب و مومنتوم حرکت بیفتند.
در این تصویر MFI روی رقم حدود ۴۰ قرار دارد
نکتهی بسیار مهم دیگر، نظارت بر موقعیتهایی است که قیمت یک دارایی و MFI سیگنالهای متناقض ارائه میدهند که بهعنوان «واگرایی» شناخته میشود. برای آشنایی با مبحث واگرایی به مقالهی آموزشی «اندیکاتور مکدی» مراجعه کنید. در کل واگراییها زمانی اتفاق میافتند که روند قیمت خلاف روند اندیکاتور باشد. به عنوان مثال، اگر قیمت در حال افزایش باشد، اما MFI به سطوح جدید و بالاتر مطابق رشد قیمت نرسد، این یک نمونه از واگرایی نزولی و در واقع چرخش روند صعودی به نزولی است. این تناقض نشان میدهد که به زودی ممکن است فشار فروش وجود داشته باشد. در طرف مقابل، اگر قیمت به نرخهای پایینتر سقوط کند، اما MFI از آن پیروی نکرده و در مسیر صعودی باشد، این حرکت ممکن است نشانهای از واگرایی صعودی و فشار قریبالوقوع خرید باشد.
شایان ذکر است که واگراییها همیشه به معکوس شدن روند منجر نمیشوند. شاخص گردش پول میتواند سیگنالهای کاذب نیز تولید کند. این موارد زمانی اتفاق میافتند که شاخص ظاهراً فرصت معاملاتی مناسبی را ایجاد کند، اما قیمت مطابق انتظار حرکت نمیکند. در این صورت اگر معاملهگر، استراتژی مناسبی برای مدیریت ریسک در اختیار نداشته باشد، ورود به معامله میتواند ضررهای غیرمنتظره برای وی به همراه داشته باشد.
محاسبات MFI
معاملهگران نیاز به انجام محاسبات MFI نخواهند داشت، زیرا معمولاً سیستمها و پلتفرمهای آنلاین مانند تریدینگ ویو (Trading view) این کار را بهطور خودکار انجام میدهند. به راحتی میتوانید اندیکاتور MFI را به نمودار تحلیلی خود اضافه کنید و از آن بهره ببرید. اما دانستن مراحل و نحوهی محاسبات MFI، روشی عالی برای درک دقیق چیزی است که این شاخص نشان میدهد.
اگرچه فرمول MFI میتواند پیچیده به نظر برسد، اما پس از تجزیه و تحلیل به روشی در دسترس برای سنجش شرایط بازار تبدیل میشود. فرآیند محاسبهی MFI در پنج مرحله ساده به طور ساده بیان میشود:
- قیمت معمولی محاسبه میشود.
- جریان پول خام محاسبه میشود.
- جریان پول مثبت و منفی تعیین میشود.
- نسبت گردش پول محاسبه میشود.
- شاخص گردش پول محاسبه میشود.
گام اول: محاسبه قیمت معمولی
برای محاسبه قیمت معمولی برای هر دوره معاملاتی، باید میانگین بالاترین و پایینترین قیمت در یک صرافی و قیمت نهایی یا بسته شدن (Close) را پیدا کنید. این محاسبات به صورت زیر خواهند بود:
فرمول محاسبه قیمت معمولی
گام دوم: محاسبه جریان پول خام
جریان پول خام صرفاً یک عدد تقریبی از میزان سرمایه منتقلشده در بازار در یک دوره معین است. منظور از سرمایه منتقلشده مقدار سرمایه دستبهدستشده یا تغییر مالکیت دادهشده در بازار است، خواه این اقدام به خرید دارایی یا فروش آن منجر شده باشد. نحوهی محاسبهی آن به صورت حاصلضرب قیمت معمولی در حجم آن دوره محاسبه میشود.
فرمول محاسبه جریان پول خام
گام سوم: تعیین جریان مثبت و منفی
هنگامی که جریان پول خام را محاسبه کردید، اکنون میتوانید جریان این پول را بهصورت مثبت یا منفی تعیین کنید. این کار با مشخص کردن اینکه جریان پول خام در یک دورهی معین بیشتر یا کمتر از دورهی قبل بوده است، انجام میشود. با توجه به اینکه قیمت معمولی از مشتقات جریان پول خام نیز هست، از این قیمت برای مثبت یا منفی بودن جریان هم میتوان استفاده کرد.
بنابراین در بیانی دیگر اگر قیمت معمولی برای دورهی معین شده بیشتر از دوره قبل باشد، جریان پولی مثبت در نظر گرفته میشود و در مقابل اگر از قیمت دوره قبل کمتر باشد، جریان پول منفی در نظر گرفته خواهد شد.
گام چهارم: محاسبه نسبت گردش پول
پس از تعیین جریان مثبت یا منفی پول میتوانید نسبت گردش پول را محاسبه کنید. نحوهی محاسبه به این صورت است که مجموع تمام جریانهای مثبت پولی در ۱۴ دوره گذشته را بر مبنای تمام جریانهای منفی طی ۱۴ دوره گذشته تقسیم کنید. این معادله بهصورت زیر است:
گام پنجم: محاسبه شاخص گردش پول
با محاسبه نسبت جریان پول میتوانید MFI را محاسبه کنید. فرمول شاخص گردش پول بهشرح زیر است:
در تفسیر این عدد میتوان گفت که اگر شاخص MFI مثبت باشد، قیمت دارایی در طی این ۱۴ دوره عمدتاً بالا رفته و نشانگر فشار خرید در آن است. در مقابل اگر قیمت تا حدود زیادی کاهش یافته باشد و عدد شاخص منفی باشد، بیانگر فشار فروش خواهد بود.
کاربردهای معاملاتی اندیکاتور MFI
در تفسیر اعداد نمایش دادهشده در شاخص گفتیم که اگر شاخص MFI بالای ۸۰ باشد، بازار بهعنوان بازاری اشباع از موقعیتهای خرید محسوب میشود، در حالی که اگر این شاخص زیر ۲۰ باشد، علامتی برای شرایط اشباع فروش در بازار خواهد بود. وقتی شاخص به این سطوح در محدودهی این اندیکاتور میرسند، به زودی قیمت در بازار معکوس خواهد شد و معاملهگران باید بهفکر باز کردن موقعیتهای جدید و استفاده از شتاب و مومنتوم حرکت بیفتند.
نکتهای که اکثر تحلیلگران تازهوارد آن را در نظر نمیگیرند این است که صرفاً بهدلیل اینکه شاخص در زیر محدوده ۲۰ قرار دارد، اقدام به خرید نخواهیم کرد یا با ورود شاخص به ناحیهی ۸۰ دارایی خود را نفروخته یا وارد معاملهی فروش (Short) نمیشویم، بلکه باید از انواع فیلترهای دیگر تحلیل مانند انواع شاخصها، واگراییها، شاخص جریان پول الگوها، سطوح حمایت یا مقاومت و موارد دیگری از این قبیل تأییدیه دریافت کرد. در ادامه توضیحات بیشتری در اینباره خواهیم داد.
این شاخص مانند تمامی شاخصهای تکنیکالی با یک سری از محدودیتها مواجه است. یکی از این محدودیتها این است که شاخص میتواند برای مدتزمان طولانی در نواحی اشباع خرید یا فروش نوسان کند و ممکن است باعث ایجاد سیگنالهای کاذب شود. بااینحال، اگر معاملهگر بیاموزد که یک استراتژی معاملاتی با توجه به حرکات قیمت (پرایس اکشن) طراحی کند، اندیکاتور MFI میتواند در شناسایی مناطق بالقوهی چرخش بازار کمک شایانی بکند.
شناسایی مناطق اشباع خرید یا فروش و واگراییها با MFI
شاخص قدرت نسبی (RSI) یا سایر نوسانگرها (Oscillator) شرایط اشباع خرید و فروش را در بازار شناسایی میکنند. شاخص گردش پول نیز بهعلت بهره بردن از اطلاعات مربوط به حجم، اکثر سیگنالهای کاذب را از بین میبرد. به شکل ۱ در زیر توجه کنید. این شکل نمودار قیمت بیت کوین را در چارچوب زمانی روزانه به همراه اندیکاتور MFI نشان میدهد.
شکل ۱; حرکات قیمت بیت کوین در تایم فریم روزانه بر اساس ورود شاخص گرش پول به نواحی اشباع خرید و فروش
در این شکل، MFI بیت کوین را میبینیم که به زیر سطح ۲۰ رسیده است. این موضوع نشان میدهد که احتمالاً در بازار شرایط اشباع فروش وجود دارد. شاخص طی چند روز بار دیگر از سطح ۲۰ فراتر رفته و روند صعودی تازهای در پیش گرفته است. در ادامه شاخص از آستانه سطح ۸۰ جلوتر رفته و سیگنال اشباع خرید را در بازار ایجاد کرده است. در نهایت دوباره این عدد به زیر ۸۰ بازگشته است.
بزرگترین مشکل معامله با سیگنالهای اشباع بازار این است که به سادگی نمیتوان موضعی در برابر روند اتخاذ کرد، زیرا شاخص جریان پول در اواسط روند نیز ممکن است سیگنال معکوس شدن آن را صادر کند. برای مثال، با دقت در شکل ۱ میبینیم که با خروج شاخص از سطح ۸۰، قیمت همچنان به روند صعودی خود ادامه داده است. بهترین راه برای معامله، ترکیب این سیگنال با عوامل تکنیکالی دیگر است. بنابراین در مثال بالا به شناسایی واگرایی میپردازیم.
شکل ۲; حرکات قیمت بیت کوین در تایمفریم روزانه براساس مشاهده واگرایی در شاخص گردش پول
در توضیح شکل بالا میتوان گفت که چگونه با شناسایی یک واگرایی مخفی مثبت (+HD) در اندیکاتور MFI ادامهی روند صعودی را حتی با توجه به ورود شاخص به ناحیهی اشباع خرید تشخیص دادیم. همچنین، در ادامه با مشاهدهی واگرایی منفی (-RD) در ناحیهی اشباع خرید، چرخش روند صعودی به نزولی شناسایی شده است. حتی با ترسیم یک روند صعودی ساده بر روی قیمت یا مشاهده سطح مقاومتی در محل شکلگیری واگرایی منفی نیز میتوان فیلتر جدیدی برای چرخش روند داشت. به این شکل، اهمیت ترکیب فیلترهای مختلف برای دریافت سیگنالهای بهتر از این شاخص پررنگتر میشود.
دلایل اهمیت شاخص گردش پول (MFI) برای معاملهگران
معاملهگران با نظارت بر شاخص گردش پول (MFI) میتوانند نقاط چرخش احتمالی بازار را با تعیین مناطق اشباع خرید یا فروش مشخص کنند. این شاخص می تواند یک معیار اساسی برای نشان دادن احساسات بازار حول یک دارایی نیز باشد، یعنی MFI میتواند اشتیاق یا بیتفاوتی معاملهگران را نشان دهد.
مانند سایر ابزارهای تجزیه و تحلیل مبتنی بر حجم، MFI نیز یک شاخص پیشرو محسوب می شود. اندیکاتورهای پیشرو قبل از شروع یک روند جدید و یا معکوس شدن، سیگنال ارائه میکنند، بنابراین از این شاخص میتوان در پیشبینی حرکت بازار استفاده کرد. به این نکته توجه داشته باشید که شاخصهای پیشرو کاملاً دقیق نیستند. بنابراین همیشه از آنها باید در کنار سایر عوامل تحلیل، برنامه معاملاتی و همچنین یک استراتژی مناسب برای مدیریت ریسک استفاده کرد.
شاخص گردش پول (MFI) و شاخص قدرت نسبی (RSI)
شاخص قدرت نسبی (RSI) نیز نوسانگر دیگری برای نمایش قدرت یا ضعف حرکت قیمت در بازار بر اساس قیمتهای بسته شدن در دورهی معاملاتی اخیر در نمودار است. هر دو نوسانگر RSI و MFI سیگنالهای ورود قیمت به مناطق اشباع خرید و فروش را صادر میکنند. معاملهگران با استفاده از ترکیبی از این سیگنالها میتوانند نقاط ورود و خروج معاملات خود را تنظیم کنند.
تفاوت این دو اسیلاتور در این است که RSI دادههای حجم را در بر نمیگیرد. به همین دلیل است که MFI معمولاً به عنوان RSI با وزن حجمی شناخته میشود. اغلب مواقع تصور میشود که MFI سیگنالهای زودتری را نسبت به RSI ارائه میدهد، زیرا این یک شاخص پیشرو است. بااینحال هیچ توافقی مبنی بر برتری هر کدام از این شاخصها بر دیگری وجود ندارد، در واقع بسیاری از معاملهگران از هر دوی آنها برای تأیید هرگونه سیگنال استفاده میکنند.
جمعبندی
شاخص گردش پول (MFI) یک نوسانگر تکنیکال است که میزان ورود و خروج پول به دارایی را برای یک دوره زمانی اندازهگیری میکند. این شاخص معمولاً با استفاده از ۱۴ دوره از دادههای قیمتی محاسبه می شود. این دورهها شامل همهی تایم فریمهای زمانی موجود بر اساس نیاز معاملهگر هستند. محاسبات این شاخص از ترکیب حجم معاملات، قیمت معمولی بازار و جریان پول برای دورهای معین به دست میآید. عدد نهایی در مقیاسی بین صفر تا ۱۰۰ ارائه و بر روی نمودار ترسیم میشود.
اگر عدد شاخص MFI بالای سطح ۸۰ باشد، غالباً به نظر میرسد که بازار دارای شرایط خرید بیش از حد است یا به اصطلاح وارد منطقه اشباع خرید شده است. در حالیکه اگر این عدد زیر ۲۰ باشد، نشانهای از شرایط فروش بیش از حد یا به اصطلاح ورود بازار به منطقه اشباع فروش است. با ورود شاخص به این نواحی (بالای ۸۰ و پایین ۲۰) ممکن است به زودی قیمت در بازار تغییر جهت دهد.
مانند سایر شاخصهای مبتنی بر حجم، MFI نیز یک شاخص پیشرو محسوب میشود، بنابراین از آن برای پیشبینی حرکات آینده قیمت استفاده میشود. شاخص MFI به شاخص مقاومت نسبی (RSI) مربوط میشود، زیرا هر دو شرایط اشباع خرید و فروش را در بازار مشخص میکنند. بااینحال شاخص RSI از دادههای حجم معاملات استفاده نمیکند.
آموزش اندیکاتور MFI؛ ابزاری برای تخمین میزان فشار خرید و فروش یک دارایی
گردش پول و نقدینگی مسئله مهمی است که میتواند در تصمیمگیری افراد برای خرید یا فروش سهام نقش مهمی ایفا کند. به همین منظور ابزارهای مختلفی در بازار بورس طراحی شدهاند که میتوان از آنها برای تشخیص جریان نقدینگی و شناسایی پول هوشمند استفاده کرد. در میان انواع اندیکاتورهای موجود، استفاده از اندیکاتور شاخص گردش پول میتواند بسیار کمککننده باشد. در این اندیکاتور هم با نواحی اشباع خرید و فروش سروکار داریم و میتوانیم از سیگنالهایی که به کمک آن صادر میشوند برای تصمیمگیریهای درست استفاده کنیم. در این مطلب ضمن آموزش کامل اندیکاتور MFI، کاربردها و تنظیمات آن را بررسی خواهیم کرد.
اندیکاتور MFI چیست؟
اندیکاتور Money Flow Index یا MFI که با نام RSI وزن حجمی نیز از آن یاد میشود، توسط دو فرد به نامهای ژن کونگ Gene Quong و آروم سوداک Avrum Soudack ابداع شد. این اندیکاتور مومنتوم و حجم سهام را با فرمول اندیکاتور RSI ترکیب میکند و نتیجه را در اختیار تحلیلگر میگذارد.
اندیکاتور MFI برای تخمین میزان فشار خرید و فروش یک دارایی به قیمت و حجم توجه میکند. این شاخص تحرکات قیمتی را بررسی میکند و سپس افزایش شتاب را به سمت پایین یا بالا تایید میکند. این اندیکاتور همچنین میتواند با نمایش واگراییهایی که در بازار اتفاق میافتد، هشدار تغییر روند را به اطلاع معاملهگر برساند.
معمولا در شرایطی که شاخص عددی بیشتر از ۵۰ را نشان میدهد، بازار گاوی است. یعنی در این شرایط خرید دارایی به صورت کوتاهمدت منطقی به نظر میرسد. در مواردی که عدد شاخص زیر ۵۰ است، شاهد بازار خرسی هستیم که در این نقطه سهامداران دارایی خود را میفروشند تا بعدا با قیمت پایینتر خرید کنند.
بیشتر بخوانید
در این اندیکاتور میتوان جریان ورود و خروج نقدینگی را به شکل یک شاخص مشاهده کرد. پس آنچه در اینجا مهم است، اهمیت این جریان است. زمانی که سهامی مورد توجه سرمایهگذاران قرار میگیرد، پول زیادی به آن شرکت تزریق میشود. پس با تشخیص ورود پول هوشمند به سهم توسط اندیکاتور MFI یا شاخص جریان نقدینگی میتوان از اهمیت یک سهم و موقعیتهای معاملاتی آگاه شد.
آموزش شناسایی نقاط اشباع به کمک اندیکاتور MFI
در شرایطی که MFI بالای محدوده ۸۰ قرار میگیرد، شاهد شرایط اشباع خرید هستیم. در این نقطه خریدهای هیجانی اتفاق میافتد تا جایی که دیگر خریداری باقی نمیماند و قیمت سهم افزایش پیدا میکند. نواحی زیر ۲۰ هم حاکی از اشباع فروش است. هیجان فروشندگان در این نقطه منجر به فروش بیاندازه دارایی و کاهش قیمت آن میشود. به این ترتیب شاخص گردش پول میتواند در ارائه سیگنال خرید و فروش عملکرد موفقی داشته باشد.
در این تصویر میتوانید به وضوح نواحی اشباع خرید و فروش را مشاهده و رفتار سهم را در این نقاط بررسی کنید.
بیشتر بخوانید
فرمول اندیکاتور MFI
بخش مهمی از آموزش ابزارهای مختلف، آشنایی با ساختار آنهاست و اندیکاتور MFI نیز از این قاعده مستثنی نیست. با اطلاع از ساختار این ابزار میتوان به درک بهتری از آن رسید. به منظور محاسبه این اندیکاتور در درجه نخست لازم است که حاصل جمع مقادیر مثبت و منفی جریان پول به دست آید.
جریان پول مثبت حاصل جمع جریان در تمام روزهایی در طول یک دوره است که قیمت در آنها از قیمت معمول دوره قبلی بالاتر بوده است.
جریان پول منفی حاصل جمع جریان در تمام روزهایی در طول یک دوره است که قیمت در آنها از قیمت معمول دوره قبلی پایینتر بوده است.
پس از آن باید یک نسبت با ضریب پول ایجاد شود. در انتها این نسبت پول، نرمالسازی میشود تا مقدار نهایی به دست آید. این مراحل چهارگانه به شکل زیر انجام میشوند.
دقت کنید بازه اندیکاتور به صورت پیشفرض ۱۴ روزه است. باید در هر دوره زمانی مشخص شود که قیمت از دوره قبلی بالاتر است یا پایینتر. این مسئله میتواند منفی یا مثبت بودن جریان پول خام را به ما نشان دهد.
در گام نخست قیمت معمول از میانگین قیمتهای بالا، پایین و نهایی به دست میآید.
Typical Price = (High + Low + Close)/3
در گام دوم به محاسبه جریان پول خام میپردازیم. این عدد برابر است با حاصلضرب قیمت معمول در حجم دوره. با توجه به این که دوره بالا یا پایین است باید از علامت مثبت یا منفی استفاده شود.
Raw Money Flow = Typical Price * Volume
محاسبه نسبت جریان پول گام بعدی است که از تقسیم جریان پول مثبت ۱۴ روزه بر جریان پول منفی ۱۴روزه حاصل میشود.
(Money Flow Ratio = (14-period Positive Money Flow)/(14-period Negative Money Flow
در نهایت شاحص گردش پول قابل محاسبه است. تنها کافی است نسبت جریان پول را با عدد یک جمع کنید و عدد ۱۰۰ را بر این عدد تقسیم کنید. سپس باید عدد ۱۰۰ را از حاصل این محاسبات کسر کنید. یعنی:
(Money Flow Index = 100 – 100/(1 + Money Flow Ratio
کاربردهای اندیکاتور MFI
کاربردهای مهم این اندیکاتور در شکست خط روند، تایید یا بازگشت روند، صدور سیگنالها، تشخیص واگرایی و نقاط اشباع خلاصه میشود.
شکست خط روند
پس از ترسیم خط روند، هنگام شکست این خط میتوانید سیگنالهای مهمی را به دست آورید.
میبینید که شکست خط روند در سهم، در اندیکاتور نیز قابل مشاهده است و سپس شاهد یک حرکتی صعودی خوب در سهم هستیم.
واگرایی
یکی از مهمترین کاربردهای بیشتر اندیکاتورها، تشخیص واگرایی در نمودار قیمت و شاخص است. تشخیص واگرایی مثبت فرصت خرید را در اختیار معاملهگر قرار میدهد و واگرایی منفی از فرصت فروش پرده برمیدارد.
بیشتر بخوانید
واگرایی در این اندیکاتور نیز به منزله هشداری برای تغییر روند حرکت سهم تلقی میشود. زمانی که یک واگرایی در نمودار سهم مشاهده میشود، نشان از تضعیف روند فعلی است که در ادامه با تغییر همراه خواهد بود (البته نه همیشه).
در این تصویر میتوانید واگرایی معمولی منفی را در سمت راست ببینید. مشاهده میکنید که قیمت سهم چطور با افت مواجه شده است. تصویر چپ نیز یک واگرایی مثبت و صعود قیمت را نشان میدهد. به عنوان مثالی دیگر تصویر زیر را نگاه کنید.
مشاهده میکنید که چگونه با تشخیص یک واگرایی مخفی مثبت میتوان به ادامه روند صعودی پی برد. این مسئله با توجه به ورود اندیکاتور به محدوده اشباع خرید قابل درک است. همچنین در ادامه یک واگرایی منفی رخ داده است که منجر به تغییر روند شده است. حتی اگر یک خط روند صعودی ترسیم میکردیم، واگراییها و سطوح مقاومتی میتوانستند سیگنالهای مفیدی را در اختیار ما بگذارند.
مقایسه اندیکاتور شاخص جریان پول و اندیکاتور قدرت نسبی (RSI)
اگر با اندیکاتور RSI آشنایی داشته باشید، تاکنون دریافتهاید که اندیکاتور MFI یا شاخص جریان نقدینگی تا چه اندازه به این اندیکاتور شباهت دارد.
مهمترین و اصلیترین تفاوت میان این دو اندیکاتور این است که MFI برخلاف اسیلاتورهایی مانند RSI، تنها به قیمت نگاه نمیکند بلکه حجم را نیز در ساختار خود دخیل میکند. شاخص گردش پول در مقایسه با اندیکاتور قدرت نسبی، سیگنالها را سریعتر و بهموقع صادر میکند چرا که یک اندیکاتور پیشرو است. البته این مسئله به عنوان بهتر بودن یا بدتر بودن یک اندیکاتور نیست.
به لحاظ شباهتها هم MFI و RSI هر دو بین بازه صفر تا ۱۰۰ نوسان میکنند و در محاسبه آنها از تنظیمات پیشفرض ۱۴ روزه استفاده میشود. هر دو اندیکاتور نیز میتوانند نقاط اشباع و همچنین واگرایی را در نمودار نشان دهند.
همچنین هر دو اندیکاتور میتوانند قدرت یا ضعف حرکت قیمت را نشان دهند. معاملهگران میتوانند با ترکیب MFI و RSI سیگنالهای بهتری برای ورود و خروج به معاملات به دست آورند. در ترکیب این دو اندیکاتور بهتر است هر دو شاخص در وضعیت صعودی و محدوده ۴۵ تا ۵۰ باشند. همچنین شاخص گردش پول باید از شاخص RSI در نقطه پایینتری قرار گرفته باشد.
آموزش تفسیر نتایج اندیکاتور MFI
زمانی که نوسانگر در جهتی مخالف قیمت حرکت میکند، احتمال وارونگی در روند قیمت وجود دارد. مثلا یک شاخص گردش پول را که در نواحی بالای ۸۰ قرار دارد در نظر بگیرید. این شاخص رفتهرفته به زیر ۸۰ حرکت میکند. اما سهم همچنان در بازار با افزایش قیمت روبرو است. این مسئله میتواند سیگنالی باشد برای واژگونی قیمت و کاهش آن.
در سمت مقابل ممکن است MFI در نواحی زیر ۲۰ قرار داشته باشد و به سمت نواحی بالاتر حرکت کند. اما در بازار همچنان سهم به قیمت پایینی فروخته میشود. این مسئله را میتوان به عنوان سیگنالی برای افزایش قیمت در روزهای آتی تلقی کرد.
همچنین میتوان از واگراییهای بزرگتر نیز در موجهای قیمتی چندگانه استفاده کرد. فرض کنید یک سهام به قیمت ۱۰۰۰ تومان میرسد. سپس شاخص جریان پول قیمتش تا ۸۰۰ تومان افت میکند. اما در حرکت بعدی، قیمت ۱۲۰۰ تومان را میبیند. در این مثال دو اوج پیاپی ۱۰۰۰ و ۱۲۰۰ تومانی داریم. اما اگر شاخص گردش پول در شرایطی که قیمت به ۱۲۰۰ تومان رسیده است یک قله پایینتر بسازد، قله جدید تایید نمیشود. به همین دلیل میتوان نتیجه گرفت که احتمال کاهش قیمت در آینده وجود دارد.
استفاده از نواحی اشباع خرید و فروش
دقت کنید از نواحی اشباع خرید و فروش برای یافتن فرصتهای احتمالی معامله نیز استفاده میشود. معمولا کمتر شاهد افت اندیکاتور به نواحی زیر ۱۰ یا صعود آن به نواحی بالای ۹۰ هستیم. در چنین شرایطی معاملهگر صبر میکند تا شاخص گردش پول به بالای ۱۰ برسد تا خرید را انجام دهد. همچنین اگر اندیکاتور به زیر ۹۰ حرکت کند، فروش استقراضی در دستور کار قرار خواهد گرفت.
باید به این نکته اشاره کرد که تحرکات قیمت خارج از محدوده اشباع MFI هم میتواند اطلاعات خوبی را در اختیار ما بگذارد. مثلا ممکن است وقتی روند سهمی صعودی است، افت شاخص به زیر ۲۰ یا ۳۰ و سپس افزایش قیمت رخ دهد. این شرایط میتواند حاکی از آن باشد که حرکت بازگشتی به سطح حمایت یا مقاومت رو به پایان است و روند صعودی مجددا شروع شده است.
در روند نزولی نیز شرایط به همین شکل است. افزایش کوتاهمدت قیمت در سهم میتواند منجر به رشد MFI تا سطوح ۷۰ یا ۸۰ شود. اما در هنگام سقوط قیمت به سطوح پایینتر، میتواند حاکی از افت قیمت و فرصت برای ورود به معاملات استقراضی باشد.
محدودیتهای شاخص گردش پول
بخشی از آموزش یک اندیکاتور به بررسی محدودیتهای آن برمیگردد و از جمله محدودیتهای MFI میتوان به تولید سیگنالهای کاذب اشاره کرد. یعنی گاهی اندیکاتور یک فرصت معاملاتی مطلوب را سیگنال میکند در حالی که در واقعیت چنین اتفاقی رخ نمیدهد و معامله با شکست مواجه میشود. مثلا این امکان وجود دارد که در پی مشاهده واگرایی تغییر قیمت نداشته باشیم. البته این محدودیت مختص MFI نیست و در بسیاری از اندیکاتورهای دیگر نیز مشاهده میشود.
همچنین ممکن است این اندیکاتور از وقوع یک اتفاق مهم غافل بماند. مثلا ممکن است در واقعیت شاهد واگرایی و تغییر قیمت باشیم ولی اندیکاتور این مسئله را اطلاع ندهد. تمام این مسائل به اندازهای مهم هستند که ما را از معامله صرف بر اساس سیگنالهای اندیکاتورها باز دارند.
از جمله دیگر محدودیتهای این اندیکاتور (و البته به طور کلی سیگنالهای اشباع) این است که نمیتوان به آسانی در برابر روند حاضر اقدامی مشخص انجام داد؛ ممکن است در اواسط روند شاهد واگرایی باشیم و معادلاتمان بر هم بخورد. پس ترکیب سیگنالها با فاکتورهای تکنیکال میتواند منجر به بهبود عملکرد معاملهگر شود.
آموزش تنظیمات اندیکاتور MFI در مفید تریدر
به منظور استفاده از این اندیکاتور در مفید تریدر کافی است از منوی Insert و زیرمنوی Indicators روی گزینه Volumes کلیک کنید و سپس Money Flow Index را انتخاب کنید.
پس از انجام این کار پنجره تنظمیات را خواهید دید. در کادر اول میتوانید دوره زمانی را وارد کنید. این عدد به صورت پیشفرض روی ۱۴ تنظیم شده است. در کادر بعدی هم Real برای حجم معاملات است ولی Tick به جای در نظر گرفتن حجم معاملات، تعداد آنها را در محاسبه اندیکاتور در نظر میگیرد.
جمعبندی
اندیکاتور MFI با در نظر گرفتن قیمت و حجم سهام، میتواند در تحلیل رفتار سهام به ما کمک کند. این اندیکاتور که با نام شاخص گردش پول یا جریان نقدینگی نیز شناخته میشود، بسیار شبیه اندیکاتور RSI است با این تفاوت که در RSI حجم معاملات مورد توجه قرار نمیگیرد و فقط قیمت مهم است. در MFI میزان ورود و خروج جریان نقدینگی بررسی میشود که همین مسئله این اندیکاتور را به یکی از پرکاربردترین ابزار تحلیل تکنیکال تبدیل کرده است. به کمک این اندیکاتور میتوان واگرایی را نیز تشخیص داد. همچنین در صورت شکست خط روند، میتوان این مسئله را از روی اندیکاتور فهمید و اقدمات مناسب را انجام داد. باز هم باید یادآور شد که سیگنالهای صادرشده از این اندیکاتورها نباید به تنهایی برای تصمیمگیری در انجام معاملات مورد استفاده قرار گیرند بلکه لازم است از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و بنیادی نیز استفاده شود تا ریسک معاملات به کمترین میزان ممکن کاهش پیدا کند.