مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال

دلار، پول قانونی (Legal Tender) برای پرداخت تمام بدهیهای خصوصی و عمومی است، ولی در خزانهداری ایالات متحده یا در هر شعبه از بانک فدرال رزرو، امکان تبدیل آن به پول مشروع (Lawful Money) وجود ندارد.
فیات کارنسی چیست؟
ارز فیات (Fiat Currency) چه تفاوتی با کریپتو کارنسی دارد؟
ارز فیات (Fiat Currency) یک پول قانونی بوده و ارزشش ناشی از صدور توسط دولت است و به کالای فیزیکی وابسته نیست. با فیات کارنسی بیشتر آشنا شوید.
قدرت دولتی که ارز فیات را صادر میکند، مهمترین فاکتور در تعیین ارزش این نوع پول است. بیشتر کشورهای جهان از فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایهگذاری و پسانداز استفاده میکنند. سیستم فیات با ایجاد ارزش برای پول قانونی (Legal Tender)، جایگزین «استاندارد طلا» (Gold Standard) و سایر سیستمهای کالا محور شد. در حال حاضر بیشتر پولهای کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای بزرگ، فیات کارنسی هستند.
تاریخچه فیات کارنسی
پول فیات قرنها پیش در کشور چین متولد شد. استان سیچوآن (Sichuan) طی قرن یازدهم میلادی صدور پول کاغذی را آغاز کرد. در ابتدا امکان تبدیل این پول کاغذی به ابریشم، طلا و یا نقره وجود داشت ولی در نهایت با به قدرت رسیدن کوبلای خان (Kublai Khan) در قرن سیزدهم میلادی، یک سیستم ارز فیات تشکیل شد. مورخان ادعا میکنند که این سیستم پولی در سقوط امپراتوری مغول نقشی اساس داشت و هزینههای بیش از اندازه و ابرتورم (Hyperinflation) ریشه اصلی مشکلات آن بودند.
طی قرن ۱۷ میلادی، پول فیات در اروپا توسط کشورهای اسپانیا، سوئد و هلند مورد استفاده قرار گرفت. البته سیستم فیات در سوئد شکست خورد و دولت مجبور شد آن را کنار بگذارد و از استاندارد نقره استفاده کند. در طول ۲ قرن بعدی، فرانسه نو (Nouvelle-France) در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالت متحده از ارز فیات استفاده کردند و نتایج مختلفی گرفتند.
با فرا رسیدن قرن بیستم میلادی، آمریکا دوباره استفاده از ارز کالا محور را در دستور کار قرار داد، اما این بار به صورت محدودتر. در سال ۱۹۳۳، دولت امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را از بین برد. در سال ۱۹۷۲ (دوران ریاست جمهوری نیکسون) ایالات متحده استاندارد طلا را به کلی کنار گذاشت و از سیستم ارز فیات استفاده کرد. در نتیجه این اقدام، مرگ استاندارد طلا در سطح جهانی حتمی شد و کشورهای مختلف تصمیم گرفتند از فیات استفاده کنند.
فیات کارنسی چگونه کار می کند؟
پول فیات به ۲ دلیل میتواند ارزش داشته باشد: یا دولت صادرکننده ارزش آن را حفظ میکند یا طرفین تراکنش بر سر میزان ارزش آن به توافق رسیدهاند. در طول تاریخ، دولتها با استفاده از کالاهای ارزشمند مثل طلا و نقره، سکه میساختند یا پولی که امکان تبدیل آن به یک کالای ارزشمند وجود داشت را چاپ میکردند. اما ارز فیات قابل تبدیل نیست. خود کلمه فیات در زبان لاتین به معنای عبارت دستوری «اینگونه خواهد بود» یا «بگذارید انجام شود» ترجمه میشود.
از آن جایی که پول فیات پشتوانه فیزیکی ندارد، با خطر کاهش ارزش به دلیل تورم مواجه است و حتی ممکن است در صورت رخ دادن ابرتورم (hyperinflation) ارزش خود را به کلی از دست بدهد. اگر مردم ارز ملی یک کشور را قبول نداشته باشند، ارزش آن از بین خواهد رفت. اما پولی که پشتوانهاش طلا باشد، ارزش ذاتی دارد، چرا که در بازار تقاضا برای طلا در صنایعی مثل جواهرات، تزئینات، تولید وسایل الکترونیک، رایانهها و وسایل نقلیه هوافضا وجود دارد.
دلار آمریکا هم پول فیات به شمار میآید و هم پول قانونی که میتوان با استفاده از آنان بدهیهای خصوصی و عمومی را پرداخت کرد. به هر ارزی که توسط دولت قانونی اعلام میشود، پول قانونی (Legal Tender) میگویند. بسیاری از دولتها ابتدا یک پول فیات صادر کرده و سپس با تبدیل آن به استانداردی برای پرداخت بدهی، فیات را به پول قانونی تبدیل میکنند.
در اوایل تاریخ ایالات متحده، پشتوانه ارز این کشور طلا و در بعضی موارد نقره بود. با تصویب لایحه اضطراری بانکداری سال ۱۹۳۳ (Emergency Banking Act of 1933)، دولت فدرال امکان تبدیل ارز به طلای دولتی را از بین برد. در سال ۱۹۷۱ استاندارد طلا که تا آن زمان پشتوانه ارز ایالات متحده بود به کلی کنار رفت و علاوه بر این، ارسال طلا به کشورهای خارجی که در ازای دریافت ارز آمریکا انجام میشد، نیز پایان یافت.
از آن زمان تاکنون پشتوانه دلارهای آمریکا «اعتماد کامل و اعتبار دولت ایالات متحده» بوده است. در گذشته روی دلارها این نوشته وجود داشت که:
دلار، پول قانونی (Legal Tender) برای پرداخت تمام بدهیهای خصوصی و عمومی است، ولی در خزانهداری ایالات متحده یا در هر شعبه از بانک فدرال رزرو، امکان تبدیل مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال آن به پول مشروع (Lawful Money) وجود ندارد.
بنابراین میتوان گفت که امروزه دلارهای آمریکا Legal Tender هستند و نه Lawful Money که امکان تبدیل آن به طلا، نقره یا هر نوع کالای دیگری وجود دارد.
ارز فیات چه تفاوتی با استاندارد طلا دارد؟
استاندارد طلا امکان تبدیل اسکناسهای کاغذی به طلا را فراهم میکرد و پشتوانه تمام پولهای کاغذی این سیستم، مقداری مشخصی از این فلز گرانبها بود که توسط دولت نگهداری میشد. در یک سیستم ارزی کالا محور، دولتها و بانکها تنها در صورتی میتوانند ارز جدید وارد چرخه اقتصاد کنند که مقدار متناسبی از طلا در ذخایر خود داشته باشند. چنین سیستمی توانایی دولت برای تولید پول و افزایش ارزش آن (صرفا بر اساس فاکتورهای اقتصادی) را محدود میکند.
مقایسه ارز فیات با ارز دیجیتال
قرنها از روزگاری که مردم معاملات خود را به روش مبادله کالا با کالا انجام میدادند، گذشته است. امروزه، دیگر کسی گندم را با مرغ تعویض نمیکند؛ بلکه پول میدهد تا کالای موردنظر خود را به دست بیاورد. پول رایجی که امروزه در کیف پولها یا کارتهای اعتباری بین مردم جابهجا میشود، شیئی است فاقد ارزش ذاتی! درواقع دولتها و سیاستمداران طبق قراردادهای سیاسی و اجتماعی، آن را بهعنوان مرجع ارزشگذاری کالا و خدمات معرفی کردند.
استفاده از پول کاغذی، بعد از جنگ جهانی اول در دنیا رواج پیدا کرد. بیشتر کشورها تصمیم گرفتند پولی چاپ کنند که هر زمان، قابل تبدیل به طلا باشد. به همین دلیل، هر کشور فقط میتوانست بهاندازه ذخایر طلا یا نقره خود پول داشته باشد. اما در آن زمان برخی کشورها به دلیل هزینه بالای بازسازی کشور پس از جنگ، اقدام به چاپ بیرویه پول کردند. این اقدام، باعث تورم بسیار شدیدی در این کشورها شد.
تا سال ۱۹۷۱ ، ارزش پول آمریکا طبق قرارداد برتون وودز (Bretton Woods) تعیین میشد. این قرارداد، ارزش هر ۳۵ دلار آمریکا را معادل یک اونس طلا قرار داد و پول باقی کشورها را بر اساس دلار امریکا میسنجید. اما سال ۱۹۷۱ ریچارد نیکسون (Richard Nixon)، رئیسجمهور آمریکا، دست به اقداماتی زد که امروزه از آنها، بهعنوان شوک نیکسون یاد میشود.
شوک نیکسون و پیدایش پولهای فیات
ریچارد نیکسون، قرارداد وودز را زیر پا گذاشت و اعلام کرد تنها پشتوانهای که دلار آمریکا نیاز دارد، قدرت حکومتش است! از آن زمان به بعد، تمام دنیا از پول بیپشتوانه یا پول فیات استفاده میکنند.
قبل از اقدام نیکسون، پول رایج در کشور با عنوان پول فیات شناخته نمیشد. لغت فیات، از واژهای لاتین به معنای «بگذارید انجام شود» گرفته شده است. پول فیات با نامهای دیگری همچون پول دستوری، پول حکمی و پول اعتباری شناخته میشود و درواقع، هیچ پشتوانهای جز اعتبار دولت حاکم بر کشور ندارد.
ارزش این پول، کاملاً با تصمیمگیری سیاستمداران یک کشور و باتوجهبه مراودات سیاسی و اقتصادی مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال آن کشور با دیگر کشورها تعیین میشود. طلا و نقره، دیگر پشتوانه پول رایج کشور نیستند.
مزایای ارز فیات
مهمترین مزیت ارزهای فیات، ثبات ارزش آنها است. ارزش این پولها نسبت به کالاهایی مانند طلا، نقره و مس در رکودهای اقتصادی، ثبات بیشتری دارند. به همین دلیل برای محافظت از اقتصاد کشورها در برابر رکودهای مکرر مالی، مورداستفاده قرار گرفتند.
بانکهای مرکزی، میتوانند پول کاغذی بیپشتوانه چاپ و در صورت نیاز نگهداری کنند. بهاینترتیب، کنترل بیشتری روی عرضه پول، نرخ بهره و نقدینگی در کشور به وجود میآید. بهعنوانمثال، بانک فدرال رزرو با کنترل عرضه و تقاضای پول در آمریکا، موفق شد بحران مالی سال ۲۰۰۸ را مدیریت کند و مانع از آسیبدیدن بیشتر سیستم مالی این کشور شود.
مزیت دیگر پولهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال، قانونیبودن آنها است. هرچند که امروزه کشورهایی مانند السالوادور (El Salvador) بیت کوین را از نظر قانونی پذیرفتهاند؛ اما هنوز تا پذیرش جهانی ارزهای دیجیتال، راه زیادی باقیمانده است.
جلوگیری از پولشویی و قاچاق مواد مخدر، از دیگر مزایای این پولها بهحساب میآیند. ازآنجاکه دولتها بهراحتی میتوانند پولهای فیات را کنترل کنند، انجام معاملات غیرقانونی توسط پولهای فیات ساده نیست.
معایب ارزهای فیات
بزرگترین مشکل ارزهای فیات، ایجاد تورم شدید در کشور به دلیل چاپ بیرویه پول است. اولین حکومتی که از پول فیات استفاده کرد، به دلیل تورم ناشی از آن به فروپاشی رسید! سلسله یوان (Yuan) در چین، اولین حکومتی بود که از پولهای کاغذی بیپشتوانه استفاده میکرد. گفته میشود پول آنها نسبت به طلا ارزشی ثابت داشت؛ اما عملاً هیچگاه اجازه تعویض پول با طلا توسط حکومت صادر نمیشد.
کوبلای خان، مؤسس سلسله یوان، تلاش زیادی برای مهار تورم ناشی از چاپ پول کرد؛ اما تمام تلاشهای او بینتیجه ماند.
هرساله، شاهد تزریق مقدار زیادی پول از بانکها به بازارهای اقتصادی هستیم. این تزریق پول بیپشتوانه درصورتیکه با سو مدیریت نیز همراه مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال باشد، اقتصاد هر کشوری را فلج میکند.
یکی دیگر از معایب پولهای فیات، تمرکز قدرت در دست دولتها و مؤسسات مالی است. این تمرکزگرایی، منجر به اعطای اختیارات بیش از حد به دولتها شده است. آنها میتوانند تمام معاملات مالی شما را کنترل کنند. حتی ارزش پولی که در دستان شماست، بسته به تصمیمگیری سیاستمداران تغییر میکند. در واقع، زمانی که زندگیمان را بر پایه پولهای فیات بنا میکنیم، باید به دولتها و بانکها اعتماد کنیم. ما به دولت برای تولید پول، به بانکها برای نگهداری از آن و به مؤسسات بزرگ مالی برای ارزشگذاری پولمان اعتماد میکنیم. این در حالی است که تاریخ نشان میدهد بیشتر این سازمانها، چندان قابلاعتماد نیستند.
در چنین سیستمی، شهروندان کنترل کمی روی پولشان دارند و عملاً تبدیل به مهرههایی برای سیاستمداران میشوند. یک دولت میتواند با ایجاد تورم، قدرت خرید مردم را کاهش و فقر را گسترش دهد. این قضیه، کاملاً به سیاستها و خطمشیهای دولت مربوط میشود.
در جوامعی که معاملات با پولهای فیات انجام میشود، آزادی و انعطافپذیری کمی در معاملات و بازارها وجود دارد؛ چرا که همه چیز، زیر ذرهبین قانون است.
ارز دیجیتال
فناوری بلاکچین، نخستینبار در دهه ۹۰ میلادی بهمنظور حفاظت از امنیت اطلاعات به کار گرفته شد. پس از رکود بزرگ اقتصادی سال ۲۰۰۹، فردی به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi nakamoto)، بیت کوین را بهعنوان یک ارز دیجیتال بر مبنای فناوری بلاکچین معرفی کرد. هویت واقعی ناکاموتو، تا امروز ناشناخته باقیمانده است. پس از بیت کوین (BTC) ، ارزهای دیجیتال دیگری مانند اتریوم، لایت کوین، بیت کوین کش و … به وجود آمدند.
بلاکچین، زنجیرهای از اطلاعات تراکنشهای مالی است. در سیستم ارزهای دیجیتال، مردم میتوانند تراکنشهای مالیشان را بهراحتی با موبایل یا کامپیوتر شخصیشان انجام دهند. این تراکنشها، رمزگذاری شده و به کامپیوترهایی در سراسر جهان ارسال میشوند. این کامپیوترها که نود نامیده میشوند، رمز تراکنشها را باز و آنها را به بلاکچین اضافه میکنند. اطلاعات موجود در بلاک چین در تمام نودها وجود دارد؛ بنابراین، هیچکس نمیتواند در آنها تغییری ایجاد کند.
این یک تعریف بسیار ساده و خلاصهشده از نحوه کارکرد ارزهای دیجیتال بود. برای اطلاعات دقیقتر، میتوانید مقالههای مرتبطی که در وبلاگ وزینکس موجود است را بخوانید.
ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات، هر دو باهدف انجام معاملات مالی ایجاد شدهاند؛ اما ارزهای دیجیتال، اهداف دیگری را هم دنبال میکنند. مهمترین هدف ارزهای دیجیتال، تمرکززدایی است. تمرکززدایی، میتواند میزان کنترل بانکها و دولتها بر نظام اقتصادی را کاهش دهد. با یک نظام مالی غیرمتمرکز، دیگر نیازی نیست به دولتها یا مؤسسات مالی واسطه، برای انتقال یا نگهداری پولهایتان اعتماد کنید.
در این نظام اقتصادی، فقط کافی است به رباتها اعتماد کنید. این کار بسیار سادهتر از اعتماد به انسانها است. نرمافزارها باتوجهبه الگوریتمها و قوانینی که در کد آنها برنامهنویسی شده است، معاملات را انجام میدهند و در مقابل، کارمزد ناچیزی از شما دریافت میکنند. این کار، نیاز به بانک برای انتقال پول را از میان میبرد.
ارزهای دیجیتال با استفاده از تکنولوژی رمزنگاری در بلاکچین، به مردم اجازه دسترسی به پولی را میدهند که تحت اختیار دولتها نیست و ارزش خود را از میزان عرضه و تقاضای بازار به دست میآورد.
مزایای ارز دیجیتال
کریپتوکارنسی (Cryptocurrency)، شکل جدیدی از پول و دارایی است که تقریباً یک دهه از ظهور آن میگذرد. در حال حاضر، این ارز رواج کمتری نسبت به پول فیات دارد. در این قسمت، لیستی از مزایای رمزارزها را مشاهده میکنید:
- همانطور که گفته شد، بزرگترین مزیت ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز بودن آنها است. شبکه بلاکچین ارزهای دیجیتال را، نودها اداره میکنند. این نودها، تابع قوانین و کدهایی هستند که برای آنها تعریف شده است و هیچ شخص یا سازمانی نمیتواند این قوانین را تغییر دهد.
- امنیت این پول، با تکنولوژی رمزنگاری تأمین میشود. با استفاده از این تکنولوژی، جعل یا دو بار خرجکردن ارز دیجیتال تقریباً غیرممکن است.
- بهحداقلرساندن کنترل دولت در معاملات مالی، یکی دیگر از مزایای ارزهای دیجیتال است. هرچند این ویژگی، مانند تیغ دو لبه عمل میکند. هم میتواند موجب رونق معاملات غیرقانونی شود و هم آزادی و انعطافپذیری را به بازارهای مالی بازگرداند.
- تراکنشهای انجام شده با ارزهای دیجیتال، بسته به نوع ارز انتخاب شده ممکن است از چند ثانیه تا یک ساعت طول بکشد. اما بسیار بعید به نظر میرسد یک تراکنش، روزها زمان لازم داشته باشد. شما میتوانید به هرکجای دنیا که میخواهید، در عرض چند دقیقه پول منتقل کنید. درحالیکه این کار، با استفاده از ارزهای فیات تقریباً غیرممکن است.
- ارزهای دیجیتال، جهانی هستند. شما میتوانید هر کجای دنیا، از بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال استفاده کنید؛ درحالیکه ارزهای فیات فقط مختص یک یا چند کشور هستند. درصورتیکه بخواهید معاملات خود را در کشوری دیگر با ارزهای فیات انجام دهید، باید پولتان را تبدیل کنید.
- دسترسی سریع و آسان به ارزهای دیجیتال یکی دیگر از ویژگیهای مثبت رمزارزها است. برای نگهداری ارزهای دیجیتال، فقط یک گوشی هوشمند نیاز دارید.
- ارزهای دیجیتال، فقط برای انجام معاملات مالی به وجود نیامدهاند. درواقع تعداد محدودی از ارزهای دیجیتال فقط برای انجام تراکنشهای مالی طراحی شدهاند. باقی رمزارزها، باهدف حل یک مشکل در حوزه تکنولوژی روی کار آمدهاند. برای مثال اتریوم، سیستم قراردادهای هوشمند را راهاندازی کرده است. قراردادهای هوشمند به مردم کمک میکنند بدون نیاز بهواسطه، با یکدیگر قراردادهای کاری یا معاملاتی امضا کنند.
معایب ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال، خالی از ایراد نیستند. زمان زیادی از ظهور آنها نگذشته و هنوز نواقص زیادی برای برطرفشدن وجود دارد. در این قسمت، به تعدادی از این نواقص اشاره میکنیم:
- ارزش ارزهای دیجیتال، بهشدت متغیر است. رمزارزها، بهغیراز استیبل کوینها، ارزش ثابتی ندارند و این مسئله میتواند در انجام معاملات مالی مسئلهساز شود. نکته مهم دیگری که درباره نوسان ارزش ارزهای دیجیتال به چشم میخورد، تأثیر گرفتن آنها از اخبار و اتفاقات سیاسی و اقتصادی است.
- بارها تجربه کردهایم که یک خبر مثبت درباره ارزهای دیجیتال، توانسته قیمت آنها را تا حد زیادی افزایش دهد و بالعکس. این تغییر ارزش، نشاندهنده بیثباتی آنها است. ارزهای دیجیتال برای کاهش کنترل دولتها بر نظام اقتصادی خود، باید شرایط را بهگونهای پیش ببرند که هیچ نهاد و سازمانی نتواند با اعمالنظر خود، روی ارزش آنان تأثیر بگذارد.
- امکان کلاهبرداری و پولشویی با ارزهای دیجیتال، بالاتر از ارزهای فیات است. البته این گزاره برای تمام ارزهای دیجیتال صحیح نیست. گفته میشود تراکنشهای بیت کوین غیر قابل رهگیریاند؛ اما این ارز دیجیتال تمام اطلاعات را در دفتر کل خود ثبت میکند. پلیس، بارها با دستگیر کردن کلاهبرداران نشان داده است که این رمزارز، آنقدرها هم غیر قابل رهگیری نیست! البته رهگیری تراکنشهای بین کوین، مسلماً از رهگیری تراکنشهای بانکی سختتر است.
- خطر حمله هکرها به حسابهای ارزهای دیجیتال وجود دارد. همانطور که ارزهای فیات، ممکن است مورد دستبرد قرار بگیرند، ارزهای دیجیتال نیز نیاز به محافظت دارند. در ارزهای دیجیتال، خطر حمله هکرها به صرافیها وجود دارد؛ بنابراین بهتر است قبل از انتخاب صرافی، بهخوبی درباره امنیت آن تحقیق کنید.
- ضعف در مقیاسپذیری، یکی دیگر از نگرانیهایی است که در مورد ارزهای دیجیتال وجود دارد. مقیاسپذیری، به معنای ثابت ماندن سرعت و کیفیت خدمات یک شبکه هنگام افزایش کاربران است. باوجود تعداد بالای تراکنشهای ارزهای دیجیتال،هنوز تعداد آنها به گردپای تراکنشهای پولهای فیات نمیرسد.
مقایسه ارزهای دیجیتال و ارز فیات
ارزهای دیجیتال، نقطه مقابل ارزهای فیات هستند؛ اگرچه با یکدیگر شباهتهایی نیز دارند. برای مثال، هر دو پولهایی بیپشتوانهاند و برای انجام معاملات مالی طراحی شدهاند. اما تفاوتهای آنها، بیشتر از شباهتهایشان است. در جدول پایین، مقایسه این دو ارز با یکدیگر نشاندادهشده است:
ارز فیات | ارز دیجیتال |
به شکل فیزیکی وجود دارد | به شکل مجازی وجود دارد |
مرکزیت و مقبولیت آنها در یک کشور یا گروهی از کشورهای خاص است | جهانی هستند |
بانک مرکزی یا مؤسسات مالی آنها را کنترل میکنند | توسط کاربران خود و تکنولوژی بلاک جین کنترل میشوند |
باواسطه و از طریق اوراق قرضه وارد سیستم اقتصادی میشوند | بیواسطه و مستقیم وارد سیستم اقتصادی میشوند |
تورم زیاد و نرخ بهره بر ارزش آنها تأثیر میگذارد | سیستم عرضه و تقاضا بر ارزش آنها تأثیر میگذارد |
توسط دولتها ایجاد میشوند | بیشتر آنها توسط ماینینگ غیرمتمرکز ایجاد میشوند |
انتقال ارزش بسیار کند است | پرداختهای همتا به همتا بهصورت آنی و بدون واسطه انجام میشود |
همه مردم دنیا توانایی ایجاد یک حساب بانکی را ندارند. خدمات بانکی در همه جای جهان ارائه نمیشود | تمام مردم میتوانند از آنها استفاده کنند. تنها محدودیت، دسترسی به اینترنت و تلفنهای هوشمند است |
جمعبندی
در دنیایی که جنگ و ستم دولتها بیپایان به نظر میرسد، نمیتوان از تأثیر ارزهای دیجیتال بر زندگی مردم چشمپوشی کرد. دولتهایی که در مدیریت اقتصادی کشورشان موفق نبودهاند، بهراحتی میتوانند از ارزهای دیجیتال بهعنوان راهی جدید برای فرار از بحرانهای مالی استفاده کنند.
موضوعی که باید بهشدت بر آن تاکید کرد، هدف بهوجودآمدن ارزهای دیجیتال است. آنها باهدف ترویج آزادی و کوتاهکردن دست قدرتمندان از زندگی مردم به وجود آمدهاند. با ایجاد قوانین سختگیرانه، ارزهای دیجیتال میتوانند به محلی برای سرمایهگذاری تقلیل پیدا کنند. توسعهدهندگان ارزهای دیجیتال، نباید اجازه دهند ارزهای دیجیتال دست آویزی برای کنترل بیشتر زندگی انسانها شود.
در حال حاضر، ارزهای فیات بین مردم رایجتر هستند، ارز اصلی معاملات مردم محسوب میشوند و از پشتیبانی دولتها برخوردارند. ارزهای دیجیتال نیز بهسرعت درحالرشد و ورود به زندگی افراد در سراسر دنیا هستند. اغراق نیست اگر بگوییم ارزهای دیجیتال، نبردی نابرابر را با ارزهای فیات شروع کردهاند، نبردی که برنده و بازنده آن را فقط زمان تعیین میکند.
آیا زمانی که ارزهای دیجیتال قدرت بیشتری به دست بیاورند، ارزهای فیات محکوم به حذف شدن هستند؟ آیا دولتها به ارزهای دیجیتال اجازه رشد و قدرتمند شدن را خواهند داد؟ برای جواب به این سؤالها، فقط باید منتظر ماند.
پول فیات؛ ارز فیات چیست؟ انواع ارز فیات و مقایسه مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال آنها با رمزارزها
در بازارهای مالی از واژه پول فیات به دفعات استفاده میشود. همچنین در بازار رمزارزها و صرافیها بخشهایی به نام فیات وجود دارد. پول فیات یا ارز بیپشتوانه داراییها است که ارزش ذاتی نداشته و هویت آنها وابسته به یک دولت یا حکومت است.
لغت فیات در زبان انگلیسی به معنای «اجازه و مجوز انجام کار» است. در حقیقت علت این نامگذاری تصمیمهایی است که دولتها برای استفاده از ارز فیات اتخاذ میکنند. در ادامه با مفهوم، انواع و قابلیتهای پول فیات آشنا خواهیم شد و نقش آن در بازار رمزارزها را بررسی خواهیم کرد.
پول فیات چیست؟
به بیان ساده پول فیات (Fiat) یا فیات کارنسی ارز رایج و قانونی است که در یک کشور استفاده شده و توسط دولت و سازمانهای مالی مربوطه چاپ میشود. دلار آمریکا، پوند انگلیس و ریال ایران پول فیات محسوب میشوند. کشورهای زیادی در سرتاسر دنیا از ارز فیات برای تبادلات کالایی و خدماتی خود بهره میگیرند.
پیدایش ارز فیات
اولین حکومتی که پول فیات را ابداع کرد امپراطوری چین بود. از این دارایی برای تبادل ابریشم، طلا و نقره استفاده میشد. چاپ پول از همان ابتدا دردسرهای زیادی داشت. انتشار اسکناس بدون رعایت اصول اقتصادی باعث تورم خواهد شد و این اتفاق برای حکومت مغولها افتاد. آنها تلاش کردند تا با چاپ پول قدرت اقتصادی خود را افزایش دهند اما در نهایت این تصمیم باعث سقوط امپراطوری آنها شد.
پس از آسیای میانه نوبت به بخشهایی از اروپا رسید تا از ارز فیات را به جای سکههای نقره و طلا استفاده کنند. طولی نکشید تا تمام کشورهای اروپا و آمریکا از فیات کارنسی برای تبادل دارایی استفاده کردند و بدین ترتیب پولهای کاغذی جایگزین سکههای طلا و نقره در جهان شد.
کشمکش بین استاندارد طلا و پول فیات
اقتصاددانهای قرن بیستم طرح پشتوانهسازی پول کاغذی به وسیله کالا را طراحی کردند. معمولا از طلا به عنوان پشتوانه فیات کارنسی استفاده میشد و به همین دلیل مفهوم «استاندارد طلا» در بین کارشناسان اقتصادی آن زمان رایج شد. پس از مدتی ایالات متحده امریکا دوباره تصمیم به کنار زدن استاندارد طلا گرفت و پول فیات را جایگزین استانداردهای کالایی کرد. نتیجه این اقدام آمریکا رایج شدن پولهای بیپشتوانه و استفاده از ارز فیات در سایر کشورها بود.
ارزش فیات کارنسی چگونه تعیین میشود؟
پول فیات هیچ پشتوانه مشخصی ندارد و اعتبار آن فقط تحت تاثیر تلاشها و اقدامات دولت صادر کننده پول قرار دارد. در حقیقت دولت تعیینکننده ارزش پول فیات خواهد بود. مهمترین عامل ارزشگذاری پول فیات اعتماد مردم به سیاستهای اقتصادی دولت و حکومت است.
ارزهای پیشین با استفاده از کالاهای باارزش پشتوانهسازی میشدند. درنتیجه ارزش واقعی آنها تابعی از قیمت پشتوانهها بود. بنابراین اگر دولتی قصد چاپ پول داشت، میبایست به اندازه ارزش پولهای چاپ شده، طلا در بانک مرکزی ذخیره میکرد. در نتیجه دست دولت برای چاپ بدون پشتوانه بسته بود و حتما قبل از چاپ باید منابع مالی لازم را تامین میکرد.
ارز فیات به ذخایر فیزیکی نیازی ندارد و ارزش آن تابعی از طلا، نقره یا سایر داراییها نیست. در نتیجه رفتارهای مردم و جریانهای اقتصادی کشور ارزش آن را تعیین میکند. برای مثال با چاپ پول بیش از حد معمولا کشور دچار تورم اقتصادی میشود. تورم باعث کاهش ارزش پول فیات خواهد شد.
در نهایت تورم و افزایش نقدینگی اعتماد مردم به پول ملی کشور را از بین میبرد و در این زمان افراد به خرید داراییهایی روی میآورند که ارزش آنها ثابت است. برای مثال طلا، نقره یا ارزهای دیگر کشورها میتواند مردم را از خطر کاهش ارزش پول ملی در امان نگه دارد. هر چند این داراییها نیز دچار نوسانهای ارزشی میشوند اما معمولا دامنه نوسان آنها بسیار کم و متعارف است.
مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال
توزیعکنندگان
فیات کارنسی و رمزارزها دارای شباهتها و تفاوتهایی هستند. برای مثال هر دوی این داراییها بدون پشتوانه بوده و صرفا بر اساس اعتبار سازمانها، نهادهای متولی و حجم عرضه و تقاضا ارزشگذاری میشوند. یکی از تفاوتهای این دو دارایی در دل همین مورد است که سازمانهای متولی آنها دارای تفاوتهای اساسی هستند. ارزهای فیات معمولا توسط دولتها و نهادهای حکومتی عرضه میشوند اما رمزارزها متعلق به بخش خصوصی هستند. به جز برخی از ارزهای دیجیتال خاص مثل تتر که توسط بانک مرکزی یک کشور توزیع شده است، معمولا منافع مالکان ارزهای دیجیتال با متولیان ارزهای فیات کاملا در تضاد است.
روشهای تولید
از دیگر تفاوتهای فیات کارنسی با رمزارز میتوان به فرایندهای تولید آنها اشاره کرد. ارزهای دیجیتال بر اساس الگوریتمهای اثبات کار یا اثبات سهام تولید میشوند. در طرف مقابل پولهای فیات توسط دولت چاپ شده و روند خاصی برای تولید ندارند. ارزهای دیجیتال قوانین و الگوریتمهای مختلفی برای تولید واحد جدید مقرر کردهاند و همچنین برخی از آنها توسط توسعهدهندگان به مرور زمان عرضه میشوند.
حجم قابل عرضه
حجم عرضه فیات کارنسی با ارزهای دیجیتال متفاوت است. پولهای فیات به طور نامحدود قابل چاپ هستند اما رمزارزها برنامههای متفاوتی برای حجم عرضه دارند. برای مثال بیت کوین تعداد واحدهای قابل عرضه را محدود کرده است و روند عرضه احتمالا تا ۱۰۰-۱۵۰ سال دیگر زمان خواهد برد. اتریوم نیز اعلام کرده است تا اطلاع ثانوی امکان تولید بلاک جدید وجود دارد و پس از با تغییر الگوریتم اجماع، باید از فرایند اثبات سهام برای پردازش و تایید تراکنشها استفاده شود. دوج کوین حجم عرضه را به طور کل محدود نکرده اما حداکثر مقدار عرضه را برای یک سال مشخص کرده است. سایر رمزارزها نیز قوانین مختلفی دارند.
محدودیتهای جغرافیایی
از دیگر تفاوتها میتوان به فرامرزی بودن کریپتو کارنسی اشاره کرد. پول فیات محدود به کشور خاصی است. حتی دلار نیز با وجود شهرت جهانی اما به راحتی در کشورهایی غیر از آمریکا قابل استفاده نیست. در طرف مقابل ارزهای دیجیتال مرزهای فیزیکی را از بین بردهاند و به راحتی قابل انتقال به سرتاسر جهان هستند.
مزایا و معایب پولهای فیات
نظرات مختلفی پیرامون فیات کارنسی وجود دارد. طرفداران پول فیات مزایایی همچون انعطافپذیری، عدم محدودیت، پاسخگویی بیشتر، هزینه کمتر و سهولت استفاده را برای این پدیده نام میبرند. از طرفی منتقدان ارز فیات از ریسک بالا و عدم برخورداری از ارزش ذاتی به عنوان اصلیترین معایب فیات کارنسی یاد میکنند.
به طور کل با استفاده از پولهای فیات تجارت بینالمللی آسانتر خواهد شد و هزینههای پشتوانهسازی از بین خواهد رفت. همچنین دست دولت برای ایجاد تغییرات مالی باز خواهد بود. همین عامل میتواند منجر به ایجاد خطرات بسیار زیادی شود. تورمها و فروپاشیهای اقتصادی معمولا در اثر سیاستهای غلط دولت در چاپ و عرضه ارزهای فیات صورت میگیرد.
جمعبندی
اقتصاد هر روز پیچیدهتر از قبل میشود. شاید تا دویست سال پیش بخش اعظمی از مبادلات تجاری با استفاده از طلا و نقره انجام میشد و چالشهای به مراتب کمتری پیش روی فعالان اقتصادی بود. امروزه با توسعه کشورها و پیشرفت علوم مختلف، اقتصاد نیز دچار تغییرات زیادی شده است.
مفاهیمی همچون پول فیات میتوانند به طور همزمان عامل شکوفایی یا فروپاشی یک اقتصاد باشند. ارزهای بیپشتوانه یک ایده برای رشد اقتصادی دولتها بود که در برخی موارد منجر به ایجاد آشوبهای کلان شد. کشور زیمباوه در بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ به علت مشکلات اقتصادی شروع به چاپ بیش از حد پول کرد که موجب تورم افسارگسیخته و در نهایت فروپاشی اقتصاد این کشور شد.
مهمترین عامل در تعیین سرنوشت پول فیات تصمیمات و سیاستهای دولت است. باید دید سرنوشت ارزهای فیات دوباره دستخوش تغییر خواهد شد و تورمها یا بحرانهای اقتصادی دوباره باعث استفاده از استاندارد طلا خواهد شد یا خیر.
پول فیات Fiat چیست؟ چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
پول وسیلهای ارزشمند است که میتوان با استفاده از آن تراکنش انجام داد و آن را مبادله کرد. پول واحد سنجش قیمت و ارزش هر محصول یا خدماتی محسوب میشود. ارزهای مختلف از جمله پول فیات و ارزهای دیجیتال انواع مختلف پول هستند که در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرند و وجوه مشترک و متفاوت بسیاری دارند. واحدهای مالی فیات رو به زوال هستند و کمکم با ارزهای دیجیتال جایگزین میشوند.
- 1) مقدمهای برای شناخت بهتر مفهوم پول
- 2) پول فیات چیست؟
- 3) ویژگیهای پول
- 3.1) 1. ابزاری برای ذخیره ارزش
- 3.2) 2. ابزاری برای معامله و قابل تبدیل
- 3.3) واحد سنجش ارزش و قیمتگذاری
- 3.4) سایر ویژگیهای پول
- 4.1) مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال از نظر روش صدور (چاپ یا استخراج) و حاکمیت
- 4.2) تراکنشهای ارز دیجیتال و ارز فیات
ارز فیات یکی از ابتداییترین مفاهیم بازارهای مالی است که در بازار سهام، بازار ارز دیجیتال و… استفاده میشود. به بیان ساده میتوان گفت این نوع ارز همان واحدهای مالی سنتی است که کشورهای مختلف به عنوان سکه و اسکناس وارد بازار میکنند. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم ماهیت این پولها چیست، ارزش آنها از کجا تأمین میشود و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارند.
مقدمهای برای شناخت بهتر مفهوم پول
پول پیشنیاز انجام تراکنش و نماد ارائهدهنده ارزش است که توسط عموم مردم پذیرفته شده. تمدنهای اولیه از داراییهای مختلفی چون گاو، بز و شتر به عنوان پول استفاده میکردند. آنها به مرور زمان یاد گرفتند از داراییهای ماندگارتری مانند صدف یا نمک به عنوان واحدی مالی برای انجام معاملات خود استفاده کنند. بعد از آن تمدنها پیشرفتهتر شدند و سکه ضرب کردند. پیشرفت در زمینه خلق پول همچنان ادامه داشت و به پول فیات و بعد از آن هم به ارز دیجیتال رسید.
تاریخ نشان میدهد که پول در دورههای مختلف تکامل پیدا کرده و حتی نوع آن نیز تغییر کرده است. ارز دیجیتال هم پول جدید است که به کمک فناوری بلاکچین توسعه داده شده و توسط هیچ نهادی کنترل نمیشود. این ارزها در آینده جایگزین ارزهای فیات خواهند شد.
پول فیات چیست؟
ارز فیات به عنوان متداولترین پولی که در سراسر جهان در گردش است، شناخته میشود. بسیاری از افراد فقط اسکناسها و سکههای فیات را میشناسند و حتی کودکانی که هنوز چیزی از معامله نمیدانند هم متوجه میشوند که اسکناس وسیله ارزشمندی است!
ارزهای فیات توسط حکومتها ایجاد شدهاند و پشتوانه ارزشمند و ارزش ذاتی ندارند. پشتوانه پول فیات دولت یا حکومتی است که آن را ایجاد کرده و تا حد زیادی روی تعیین قیمت آن تأثیر دارد؛ البته عوامل دیگری چون میزان عرضه و تقاضا در بازار و ثبات دولت هم در تعیین ارزش واحدهای مالی فیات موثر هستند.
ارزهای فیات تمام ویژگیهای پول را دارند، بنابراین میتوانند در تراکنشها و معاملات مورد استفاده قرار بگیرند. از طرفی، چون پشتوانه حکومتی و دولتی دارند، معمولا توسط دو طرف معامله در یک قلمرو اقتصادی پذیرفته میشوند. البته تورم یکی از دشمنان پول فیات است که هم ارزش آن را کاهش میدهد و هم باعث میشود مردم نسبت به آن بیاعتماد شوند و پولهایشان را به داراییهای دیگر تبدیل کنند.
پولهای فیات توسط دولتها و حکومتها کنترل میشوند؛ بنابراین آنها میتوانند به روشهای مختلف در روند تراکنشهای کشور و ارزش واحد مالی آن دخالت داشته باشند. به عنوان مثال حکومتها میتوانند در زمان کسری بودجه، پول چاپ کنند یا حباب ارزش ایجاد کنند. همچنین میتوانند از طریق سیستمهای بانکی متمرکز بر درآمد مردم نظارت داشته باشند و مالیات بگیرند.
ویژگیهای پول
پول فیات و ارزهای دیجیتال همگی وسیلهای برای انجام تراکنشها و ایجاد ارتباطات مالی بین انسانها هستند. پولها برای اینکه قابلیت استفاده در تراکنشهای مختلف را داشته باشند، به سه ویژگی مهم نیاز دارند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم. همچنین بررسی میکنیم که کدام یک از پولهای فیات یا دیجیتال این ویژگیها را دارند.
1. ابزاری برای ذخیره ارزش
تصور کنید شما یک بن خرید صد هزارتومانی از یک فروشگاه دارید. اگر پول فیات واقعا یک ابزار برای ذخیره ارزش باشد، یعنی اهمیتی ندارد که شما امسال از بن خرید خود استفاده میکنید یا سال آینده؛ در هر صورت این بن ارزش یکسانی خواهد داشت و شما میتوانید با استفاده از آن کالاهای مشخصی را خریداری کنید.
اگر این ویژگی وجود نداشته باشد، انسانها دیگر تمایلی به استفاده و نگهداری از پول ندارند و ترجیح میدهند اگر پولی به دست میآورند، در کوتاهترین زمان ممکن آن را به یک شیء دیگر تبدیل کنند تا از ارزشش کاسته نشود. ارزهای فیات برای مردم قابل اعتماد هستند و به همین دلیل به عنوان ابزار معاملاتی مورد استفاده قرار میگیرند، اما در حال حاضر مشکلاتی چون تورم و سیاستهای پولی غلط باعث شده که ارزش آنها روز به روز کمتر شود.
استیبل کوینها یکی از انواع ارزهای دیجیتال هستند که برای ذخیره ارزش مورد استفاده قرار میگیرند. این کوینها معمولا پشتوانهای مانند طلا یا دارایی ارزشمند دیگری دارند و قیمتشان باثبات است. سایر ارزهای دیجیتال نوسانهای قیمتی بسیاری را تجربه میکنند و هنوز به عنوان ابزاری قابل اعتماد برای ذخیره ارزش شناخته نمیشوند.
2. ابزاری برای معامله و قابل تبدیل
هرچیزی که به عنوان یک ابزار پرداخت و معامله مورد استفاده قرار میگیرد، باید توسط عموم مردم پذیرفته باشد. اگر به خاطر داشته باشید، در دهه هشتاد اسکناسهای سریال برره به صورت واقعی چاپ شدند و بچهها خیلی دوست داشتند این اسکناسها را بخرند. افرادی که این اسکناسها را داشتند، نمیتوانستند با آن از مغازه چیزی بخرند، با وجود اینکه این کاغذها ارزش داشتند و بچهها برای خریدشان پول پرداخت کرده بودند. در بهترین حالت بچهها میتوانستند داخل مدرسه یا با دوستانشان با استفاده از اسکناسهای سریال برره معامله انجام دهند!
ارزهای دیجیتال در سالهای نزدیک به ۲۰۱۰ شبیه به اسکناسهای برره بودند و کسی آنها را نمیپذیرفت! همه تصور میکردند این پولها تقلبی هستند و ارزشی ندارند، اما به مرور زمان مردم آنها را پذیرفتند و برای سرمایهگذاری و انجام تراکنش از آنها استفاده کردند. البته هنوز مقبولیت ارزهای دیجیتال در میان مردم به حد مطلوب نرسیده است. افراد بسیاری وجود دارند که نمیدانند ارز دیجیتال چیست و چطور میتوانند از آن به عنوان پول استفاده کنند.
پول فیات ویژگی پذیرش عمومی را دارد، ارزهای فیات کشورهای مختلف در همان کشور ارزشمند تلقی میشوند. حتی اگر دارندگان یک ارز فیات بخواهند پولشان را در کشور جدیدی خرج کنند، به راحتی میتوانند در صرافی آن را به یک واحد مالی جدید تبدیل کنند.
واحد سنجش ارزش و قیمتگذاری
یک واحد مالی باید قابلیت تعیین ارزش خدمات و محصولات مختلف در سراسر یک قلمرو اقتصادی را داشته باشد. به عنوان مثال همه ما میدانیم که یک بستنی ده هزار تومانی نسبت به یک شکلات هزار تومانی ارزشمندتر است.
در ارزهای فیات، سیاستهای بانک مرکزی ارزش پول و به دنبال آن قیمت خدمات و محصولات را تعیین میکند. به عنوان مثال بانک مرکزی میتواند با تعدیل نرخ بهره یا چاپ اسکناسهای جدید، ارزش پول را تغییر دهد. اما ارزش در بازار ارزهای دیجیتال اینگونه تعیین نمیشود و ارزش هر کوین یا توکن به قیمتهای رایج در بازار بستگی دارد. به عنوان مثال ویتالیک بوترین اکنون نمیتواند با افزایش تعداد اترها، ارزش هر اتر را کاهش دهد.
سایر ویژگیهای پول
در قسمتهای قبلی به سه مورد از مهمترین ویژگیهای پول اشاره کردیم و مقایسهای بین ارزهای دیجیتال و فیات انجام دادیم. در ادامه سایر ویژگیهایی که پول باید داشته باشد را میخوانید:
- پول باید قابلیت تقسیم به واحدهای کوچکتر را داشته باشد؛ به عنوان مثال در ایران ریال واحد کوچکتر تومان است یا ساتوشی واحد تقسیمکننده بیت کوین محسوب میشود.
- پول باید قابل حمل باشد، چه به صورت فیزیکی و چه به صورت الکترونیکی و مجازی.
- ابزاری که به عنوان پول مورد استفاده قرار میگیرد، باید بادوام باشد و از بین نرود.
- تمام اسکناسها، سکهها یا هر آنچه نماد یک واحد مالی است باید ویژگیهای کاملا یکسان داشته باشند.
- عرضه پول باید محدود باشد.
تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال
در قسمتهای قبل ارزهای دیجیتال و فیات را از نظر ویژگیهای پولی با یکدیگر مقایسه کردیم. در این بخش عملکرد هرکدام از این دو نوع پول متداول در جهان امروز را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.
مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال از نظر روش صدور (چاپ یا استخراج) و حاکمیت
یکی از مهمترین نقطه ضعفهای ارز فیات این است که ارزش ذاتی ندارد. ارزش پولهای فیات تا حد زیادی به مقامات مرکزی مانند دولتها و بانکهای مرکزی و تصمیماتی که درباره سیاستهای پولی و مالی میگیرند، بستگی دارد. برای چاپ پول فیات تنها کافی است بانک مرکزی دستور بدهد و به هر تعدادی که نیاز دارد، اسکناس جدید چاپ کند.
ارزهای دیجیتال ارزش ذاتی خود را از بلاکچین توسعهدهندهشان به دست میآورند. بلاکچین هم سیاستهای مالی شفافی دارد که در پایگاه کد پروتکل بلاکچینی ثبت شده است. بسیاری از ارزهای دیجیتال سیاست مالی منحصر به فردی ندارند و تنها از مکانیزمهای حاکمیت و اجماعی که بلاکچین دارد، پیروی میکنند. بنابراین توسط هیچ نهادی کنترل نمیشوند و ارزششان به تصمیم و سیاستگذاری نهاد خاصی وابسته نیست.
هر پروتکل ارز دیجیتال منبع محدودی از کوینها را در اختیار شبکه قرار دادهاند و ماینرها میتوانند با الگوریتمهای اثبات کار یا اثبات سهام آنها را استخراج کنند.
تراکنشهای ارز دیجیتال و ارز فیات
تراکنش با پول فیات یا به صورت نقدی انجام میشود یا به زیرساختهای بانکداری سنتی نیاز دارد. در تراکنشهای فیات، یک واسطه بین دو طرف معامله وجود دارد که تراکنش را انجام میدهد و روی آن نظارت میکند. برخی از سرویسها خدمات انجام تراکنش در سطح بینالملل را فراهم کردهاند و اگر طرفین معامله در دو نقطه مختلف جهان حضور داشته باشند، برای انتقال پول باید کارمزد زیادی برای انجام این تراکنش بپردازند و مدتی هم منتظر بمانند.
تراکنشهای ارز دیجیتال در شبکههای بلاکچین و بدون نیاز به واسطه متمرکز انجام میشوند. کامپیوترهای عضو شبکه (نود) تراکنشها را تایید میکنند. کاربران شبکههای بلاکچین برای انجام تراکنشهایشان آزادی بیشتری دارند، چون واسطهای وجود ندارد و هیچ نهادی بر جزئیات تراکنشهایشان نظارت نمیکند. قراردادهای هوشمند هم برای ایجاد اعتماد بین در طرف ناشناس در معامله مورد استفاده قرار میگیرند.
آیا ارزهای دیجیتال شباهتی به پول فیات دارند؟
این دو نوع پول در برخی از ویژگیهایی که در ادامه بیان میکنیم، مشترک هستند:
- هر دو نوع پول از واحدهای کوچکتری تشکیل میشوند و میتوان آنها را خرد کرد.
- ارزش اصلی هر دو نوع پول از پذیرش گسترده توسط مردم ایجاد شده است.
- در حال حاضر هر دو نوع پول به عنوان روشهای پرداختی مورد استفاده قرار میگیرند، یعنی با پرداخت آنها میتوانید خدمات و محصولاتی را خریداری کنید.
- هر دو نوع ارز برای ذخیره ارزش و سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرند.
کلام آخر؛ پول فیات رو به زوال است
همانطور که سالهاست دیگر از سکههای طلا و نقره برای پرداخت هزینهها استفاده نمیکنیم و فقط میدانیم قبلا به عنوان پول استفاده میشدند، نسلهای بعدی هم فقط نام ارزهای فیات را در کتابهای تاریخ میخوانند و از آن استفاده نخواهند کرد. ارزهای دیجیتال واحدهای مالی بعدی هستند که بشر از آن برای خرید و فروش و حفظ ارزش داراییهای خود استفاده میکند. اکنون این ارزها بیشتر به عنوان روشی برای سرمایهگذاری شناخته میشوند، اما در آینده حتی برای خرید کوچکترین محصولات از سوپر مارکت هم از آنها استفاده خواهیم کرد.
گروه داموند از متخصصین حوزه ارزهای دیجیتال و بلاکچین تشکیل شده است و تلاش میکند تمام مفاهیم بازار ارزهای دیجیتال را به زبان ساده ارائه دهد. به کمک داموند میتوانید دانش خود در زمینه بازار ارزهای دیجیتال را کامل کنید و یک تریدر حرفهای باشید.
بررسی تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول رایج کشورها
چگونگی تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول، این روزها به یک سؤال مهم تبدیل شده است؛ زیرا که رمز ارزها بیشتر از هر وقت دیگری وارد زندگی روزمره مردم شدهاند. عدهای از اشخاص ارزهای دیجیتال را بهعنوان یک راه سرمایهگذاری در نظر میگیرند، درحالی که گروهی دیگر از آن، بهعنوان یک واحد پولی برای انجام تریدهای روزانه استفاده میکنند.با ورود این بازیکن جدید به صحنه بازی، اکنون بسیاری از اشخاص فکر میکنند که آیا شکل جدید پول میتواند تأثیر بسیاری بر سیستم مالی کل جهان بگذارد؟ به گفته توماس فرای تا سال ۲۰۳۰ ارزهای دیجیتال جایگزین ۲۰ % از ارز ملی کشورهای جهان میشوند؛ او اعتقاد دارد که شیوه اداره رمز ارزها بسیار کارآمدتر از سیستم مالی کنونی کشورهای گوناگون است. در ادامه مقاله قصد داریم به بررسی آینده پول باوجود ارزهای دیجیتال بپردازیم، اما قبل از هر چیزی لازم است اول تعریفی دقیق از پول فیات داشته باشیم.
پول فیات چیست؟
پول فیات به ارزی گفته میشود که به وسیله هیچ کالای فیزیکی مثل طلا پشتیبانی نشده و کاملاً توسط دولت هر کشور مدیریت میشود. تارگت از خلق پول، ایجاد روشی برای اندازهگیری مقدار ارزش اجناس و اقلام گوناگون است؛ اما ازآنجایی که مؤسسات گوناگون شروع به پذیرش پرداخت از طریق ارزهای دیجیتال کردهاند؛ درنتیجه تعجبی نیست که تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول بیش ازپیش افزایش یافته و در آینده کاملاً جایگزین پول فیات شوند.
فواید و چالش های جایگزینی ارزهای دیجیتال با پول
گرچه تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول غیرقابل انکار است؛ اما جایگزینی این 2 ارز با یکدیگر فواید و چالشهایی دارد که در ادامه به آنها میپردازیم:
فواید احتمالی جایگزینی ارزهای دیجیتال با پول
تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول نگرانیهایی را درباره وضعیت آینده سیستمهای مالی ایجاد کرده است. بر طبق گزارشها، احتمالاً در مقطعی از آینده ارزهای دیجیتال از پول فیات پیشی خواهند گرفت.
در این حالت به خاطر وجود سیستم غیرمتمرکز، دولتمردان به سادگی نمیتوانند ارزش رمز ارزها را مثا پول فیات دستکاری و کنترل کنند. اضافه بر این ارزهای دیجیتال با حذف دلال ها در معاملات روزمره موجب کاهش هزینه مشاغل شده و بنابراین به مصرفکنندگان کمک خواهد کرد.
6 پیشبینی در مورد رمز ارزها در سال ۲۰۲۱
6 مورد از پیشبینیهای مهم وضعیت ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۱ عبارتاند از:
۱. از دست رفتن اعتبار فیات در سال ۲۰۲۰
تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول از زمان شیوع بیماری کرونا جهش بیشتری نسبت به گذشته داشته است. از آغاز شیوع کووید ۱۹، همهگیری این بیماری موجب وحشت در بین سرمایه گذران شد و گروهی از آنها شروع به فروش قسمت انبوهی از سرمایه های خود ازجمله ارزهای دیجیتال کردند.
در آغاز بسیاری فکر میکردند پاندمی کرونا به سرعت از میان میرود، اما باگذشت زمان به محض اینکه معلوم شد این بیماری بیشتر از حد انتظار ماندگار است، تأثیرات منفی بیشتری بر اقتصاد گذاشت.
در سال ۲۰۲۰، ۹ تریلیون دلار به اقتصاد آمریکا اضافه شد و چاپ دلار بهعنوان یک راه حل برای بر طرف کردن مشکل بحران اقتصادی سال ۲۰۲۰ تلقی شد؛ اما این شکل که به نظر میرسد اقتصاددانان به عواقب دراز مدت این راه در سیستم اقتصادی دقت نکردهاند.
چاپ پول موجب بروز تورم شده و به همین خاطر سرمایهگذاران به دنبال گزینههای دیگری برای سرمایهگذاری خواهند بود. این وضعیت دقیقاً همان چیزی است که برخلاف وجود سرمایههای دیگر، موجب افزایش قیمت رمز ارزها بهخصوص بیت کوین شد.
اضافه بر پاندمی کرونا اتفاق مهم دیگر سال ۲۰۲۰ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود. اصولا انتخابات بر بازار طلا و بورس تأثیرگذار است. باوجود اینکه انتخابات سال ۲۰۲۰ موجب کاهش ارزش بازار طلا و بورس شد، اما روند صعودی افزایش ارزش رمز ارزها همچنان ادامه داشت.
از آنجایی که بورس و طلا دیگر گزینههای سرمایهگذاری محسوب نمیشوند به خاطر پتانسیل بالای رمز ارزها، بیت کوین بهعنوان سرمایه موردعلاقه سرمایه گذران شناخته میشود.
۲. عوامل داخلی مؤثر
اضافه بر عوامل خارجی که موجب تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول میشوند، بعضی عوامل داخلی در بازار رمز ارزها هم موجب افزایش ارزش ارزهای دیجیتال و پیشی گرفتن این ارز نسبت به فیات میشوند.
۳. عملکرد ارزهای دیجیتال بهعنوان پولی بینالمللی
رمز ارزها یک راه ارجح پرداخت توسط Paypal و Millenials هستند. همان شکل که پیش ازاین هم اشاره شد، پی پال امکان خرید رمز ارز را به کاربران خود میدهد. همچنین کاربران میتوانند بدون پرداخت کارمزد محصولاتی را که خریداری میکنند از طریق این پلتفرم و توسط ارزهای دیجیتال پرداخت کنند. چراکه paypal این امکان را به کاربران میدهد تا موجودی رمز ارزهای خود را به فیات تبدیل کنند.
4. جلوگیری از تورم از طریق ارزهای دیجیتال
تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول موجب شده تا مقدار ورودی سرمایهها در GBTC یا همان شاخص سهام سرمایهگذاری بیت کوین در اکتبر ۲۰۲۰ در مقایسه با صندوق قابل ترید ETF طلا، رشد قابل توجهی داشته باشد.
همان صورت که اشاره شد سرمایهگذاران برای حفاظت از سرمایه خود در برابر تورم فیات به بازار ارزهای دیجیتال روی آورده و به آن وفادار خواهند ماند. این در حالی است که این روزها بازار پول و طلا با چالشهای اساسی روبهرو هستند.
5. ورود بانک های مرکزی به بازار ارزهای دیجیتال با ایجاد توکن های جدید
به نظر میرسد با تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول و رشد قابل توجه این صنعت، دولتها و بانکهای مرکزی چارهای جز پیوستن به این روند و انتشار استیبل کوین ندارند.
استیبل کوین یک نوع رمز ارز است که برای کاهش نوسانات قیمت طراحیشده و توسط سرمایه های ذخیره شده پشتیبانی میشود.
مثالی که در این زمینه وجود دارد، یوان چین است. استفاده از توکنهای ملی مانند یوان به ردیابی جریان پول در اقتصاد کمک کرده و از فعالیتهای غیرقانونی ازجمله تأمین مالی تروریسم و پول شویی جلوگیری میکند.
6.افزایش سختگیری تنظیم کنندهها با گسترش مداوم ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین
با توسعه بسیار سریع رمز ارزها این بازار موردتوجه ناظران قرارگرفته است. نظارتهای سختگیرانه از گذشته تاکنون موجب ایجاد قوانینی مانند احراز هویت مشتری (KYC) و مبارزه با پول شویی (AML) برای همهی مبادلات رمزنگاری شده در اتحادیه اروپا و آمریکا شده است.
اضافه بر این، قسمت دیفای (DeFi) که به معنای سیستم مالی غیرمتمرکز در ارزهای دیجیتال است، همچنان بدون نظارت بوده و سرمایهگذاران به دلیل احساس ناامنی، تمایلی به سرمایهگذاری در این قسمت ندارند. زیرا که ازنظر سرمایهگذاران وضع مقررات برابر با امنیت است؛ درنتیجه بهتر است تنظیمکنندگان یک سیستم شفاف و یک چارچوب نظارتی دقیق ایجاد کنند.
جنبه های مثبت رمز ارزها نسبت به پول فیات
باوجود فواید بسیار رمز ارزها، تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول اجتناب ناپذیر است، ویژگیهای مثبت رمز ارزها عبارتاند از:
سیستم غیرمتمرکز و بدون واسطه
ازآنجاییکه ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند، هیچ موسسه یا فردی نمیتواند این بازار را تنظیم کرده و یا بهعنوان واسطه بر ارزش رمز ارزها تأثیرگذار باشد.
امنیت
در حال حاضر با افزایش میزان سرقت از کارتهای بانکی خطر ترید از این طریق هم بیشتر شده است؛ اما رمز ارزها با بهرهگیری از فناوری رمزگذاری شده بلاکچین، گزینه مناسبی برای افزایش امنیت معاملات بوده و احتمال سرقت سرمایه سرمایه گذران را کاهش داده است.
شرایط پرداخت
سیستم تراکنش رمز ارزها فواید بسیاری نسبت به پرداختهای بانکی معمول دارد. برای نمونه انجام تراکنش در ۲۴ ساعت شبانه روز و ۷ روزه هفته بدون تعطیلات رسمی و آخر هفته، به صورت آنلاین امکان پذیراست. همچنین نرخ کارمزد تراکنشها در معاملات رمز ارزها پایینتر از معاملات بانکی بوده و از هر محدودیت ژئوپلیتیکی تعیینشده توسط هر کشوری گذر میکنند.
جنبه های منفی ارزهای دیجیتال
دلیل اصلی وجود جنبههای منفی ارزهای دیجیتال این است که مردم هنوز هم در استفاده از رمز ارزها تردید دارند. نمیتوانیم این اشخاص را سرزنش کنیم چراکه مفهوم سرمایه برای بسیاری از اشخاص در دنیا پول فیات است.
جنبههای منفی ارزهای دیجیتال عبارتاند از:
بیگانه بودن بسیاری از اشخاص با رمز ارزها
باوجود تأثیر ارزهای دیجیتال بر پول بسیاری از اشخاص در جهان اطلاعات کافی درباره این واحد پولی جدید ندارند. متقاعد کردن مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال آنها برای پذیرش یک مفهوم جدید یکی از بزرگترین موانع در راه توسعه بازار ارزهای دیجیتال است.
نوسانات زیاد قیمت
وجود ثبات و یا بازده تضمین شده در بازارهای سرمایهگذاری همیشه ایده آل است؛ اما نمیتوان همواره توقع چنین وضعیتی از بازارهای سرمایهگذاری داشت. باوجود افزایش ارزش ارزهای دیجیتال بهخصوص افزایش قابل توجه بیت کوین در سال ۲۰۲۰، در زمان نگارش این مطلب رمز ارز در هفتههای گذشته دچار افت بسیاری نسبت به قیمت قلبی شده است.