مدیریت راهبردی چیست
الگوی مدیریت راهبردی توسعه فناوری در سازمانهای پژوهش و فناوری در صنعت نفت: موردی از پژوهش آمیخته
با توجه به عدم توفیق سازمانهای پژوهش و فناوری در ایفای نقش و رسالت خود و در نتیجه عدم اثربخشی آنها از یک سو و افزایش فشارها برای پاسخگویی از سوی دیگر، سازمانهای پژوهش و فناوری نیازمند تقویت مدیریت راهبردی خود به منظور تبدیل شدن به سازمانهای موثر، کارآمد و هدف‌گرا برای نوآوری و توسعه فناوری می‌باشند. براین اساس موضوعی که مطرح می‌شود این است که مفهوم راهبرد در سازمانهای پژوهش و فناوری چیست و الگوی مناسب برای مدیریت راهبردی توسعه فناوری این سازمان‌ها چگونه است. این تحقیق براساس روش «تحقیق آمیخته» از نوع «طرح تحقیق آمیخته اکتشافی متوالی» انجام می‌گیرد. در مرحله اول براساس روش شناسی تئوری برخاسته از داده‌ها به تبیین مفهوم راهبرد در سازمانهای پژوهش و فناوری و ارائه مدلی برای مدیریت راهبردی توسعه فناوری در سازمانهای پژوهش و فناوری مستقل براساس مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته با مدیران و افراد مرتبط، پرداخته شده است. مدل توسعه یافته مبتنی بر رویکرد توانمندیهای پویا به مدیریت راهبردی و مدلی فرایندی است که در برگیرنده شش مقوله اصلی «تعیین حیطه فعالیت و چشم انداز»، «تعیین اهداف دانشی فناورانه سازمان»، «متوازن‌سازی فعالیتهای اکتشاف و بهره‌برداری»، «ره‌نگاشت ترکیبی مسیرهای فناورانه»، «فرایندها، منابع و توانمندیهای سازمانهای پژوهش و فناوری» و «انتقال دستاوردها» است. سپس با استفاده از روش تحقیق مطالعه چند موردی، در مورد یافته‌های سه مطالعه عمیق موردی براساس مدل توسعه یافته در مرحله اول که در سازمانهای پژوهش و فناوری منتخب مرتبط با صنعت نفت به اجرا درآمد به تبیین مدل پرداخته شد و براساس آن شواهدی برای پشتیبانی و تائید مدل توسعه یافته، گردآوری گردید.
کلیدواژه‌ها
- مدیریت استراتژیک
- سازمان های پژوهش و فناوری مستقل
- محیط با تغییرات سریع فناورانه
- مدل فرآیندی مدیریت راهبردی
- رویکرد توانمندی های پویا
20.1001.1.20080840.1391.4.3.4.9
عنوان مقاله [English]
The Strategic Management Model of Technology Development in Research and Technology Organizations of Oil Industry: Case of Mixed Method
نویسنده [English]
- Davood Karimi Dastrerdy
Facing the challenges in executing their goals Research and Technology Organizations (RTOs), have faced difficult accountability questions, and led to the need for the RTOs to enhance their strategic management to become effective, efficient مدیریت راهبردی چیست and goal-directed organizations for innovation and technology development. Accordingly, the main issue of concern in the present study is the concept of strategy in the RTOs and the compatible strategic management model for the organizations. This study is based on sequential exploratory mixed method. In the first stage, grounded theory is used to clarify the concept of strategy in the RTOs and to develop a model for strategic management of technology development in RTOs based on semi structured interview with their managers and experts. Proposed model is based on dynamic capability view to strategic management and is a process model which includes 6 major themes: “scoping and determining the mission and vision”, “determining the technological knowledge goals of organization”, “balancing the exploration and exploitation”, “multi technological paths mapping”, “processes, resources and capabilities of RTOs” and “transferring the technological findings”. Afterwards, the proposed model have been tested by multiple case studies in the context of three RTOs which are correspond to Oil Industry and find some supporting evidence of its existence in them. We conclude with some final remarks and suggestions for future research questions.
برنامه ریزی استراتژیک چیست؟
تصمیم‌گیری مؤثر در مواجهه با تغییرات مداوم دنیای کسب‌وکار، دغدغه‌ی بنگاه‌ها و سازمانهای بسیاری است. مهم است که از روند تغییرات جا نمانید و همیشه به دنبال علاج واقعه پس از وقوع آن نباشید. خوب است که به جای مدیریت بحران، از اساس، مانع وقوع آن شوید. یکی از ابزارهای مطمئنی که به گرفتن تصمیم‌های کارآمد و به‌هنگام در سازمان‌ها کمک می‌کند، برنامه ریزی استراتژیک با راهبردی است. در این مقاله با اصول اولیه و مفاهیم اساسی برنامه ریزی استراتژیک آشنا می‌شوید.
اصول اولیه‌ی برنامه ریزی استراتژیک
مفاهیم اساسی برنامه ریزی استراتژیک شامل شناخت مزیت‌ها و خروجی‌های آن و فرا گرفتن اقدامات کلیدی برای یک برنامه ریزی استراتژیک کارآمد و پیاده‌سازی موفق آن است.
بسیاری از سازمان‌ها به جای اینکه زمان ارزشمند‌شان را صرف پیش‌بینی و آماده‌سازی برای مواجهه با تغییراتِ ناخواسته بکنند، زمان قابل توجهی را صرف واکنش به پیامدهای پس از واقعه می‌کنند. سازمان‌هایی که اقدامات محافظتی برای خود در نظر نمی‌گیرند زمان و انرژی زیادی را فقط برای عقب نماندن از دیگران هدر می‌دهند. این سازمان‌ها بیشتر توان خود را برای مقابله با مشکلات ناخواسته‌ی ناگهانی به کار می‌گیرند و در نتیجه نیروی چندانی برای پیش‌بینی و آماده‌سازی برای چالش‌های بعدی نخواهند داشت. این چرخه‌ی معیوب، سازمان‌ها را اسیر نوعی وضعیت انفعالی می‌کند.
اما امکان رهایی از این وضیعت وجود دارد؛ با به کار گیریِ فرآیندی آزموده به نام برنامه ریزی استراتژیک که جایگزینی قابل اعتماد برای مدیریت بحران است.
برنامه ریزی استراتژیک فرآیندی گام‌به‌گام است که دارای اهداف و خروجی‌هایی مشخص است و قابلیت پیاده‌سازی و ارزیابی دارد. به زبان ساده، برنامه ریزی استراتژیک فرآیندی است که امکان پیش‌بینی آینده و تجسم آن بر اساس روندهای جاری و در نتیجه امکان اثر‌گذاری بر نیروی‌های موثر در تغییر سازمان را فراهم می‌کند.
برنامه ریزی استراتژیک بر مبنای نشانگرهای قدرتمندی که محیط کسب‌وکار را پیش‌بینی می‌کنند، برنامه‌ای برای ۳ تا ۵ سال آینده ارائه و مسیر حرکت را مشخص می‌کند.
حتما بخوانید: ۵ سبک مدیریتی که همه مدیران باید بشناسند
آمارهای جمعیت‌شناختی، شاخص‌های اقتصادی، سیاست‌های دولت و پیشرفت‌های فن‌آوری برخی از شاخص‌هایی هستند که در برنامه ریزی استراتژیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. با استفاده از این شاخص‌ها که تغییرات سبک زندگی، وضعیت اقتصادی و سیاسی را مشخص می‌کنند روندهای مهم و قابل اعتمادی آشکار می‌شوند که در برنامه‌ریزی و مدیریت تأثیرگذار هستند و کار را ساده‌تر می‌کنند. این روندها ممکن است نشان‌دهنده‌ی فرصت‌ها یا تهدیدهای بالقوه و یا هر دوی آنها باشند. بررسی احتمالات و تعیین استراتژیمناسب برای مواجهه با چالش‌ها، باعث می‌شود سازمان بیشترین بهره را از فرصت‌ها ببرد و زیان احتمالی ناشی از تهدیدها را به کمترین میزان برساند. لُب مطلب اینکه می‌توانیم آینده را مدیریت کنیم! به عبارتی می‌توانیم انرژی و منابع موجود را به شکلی مؤثرتر مصرف و کسب‌وکارمان را به شکلی موفقیت‌آمیز هدایت کنیم و همه‌ی اینها با وجود تغییرات پیوسته‌ی محیط پیرامون رخ می‌دهد.
چرا برنامه ریزی استراتژیک؟
علاوه بر رضایت ناشی از به عهده گرفتن مسئولیتِ آینده‌ی سازمان، دست‌کم ۵ دلیل جذاب برای استفاده از برنامه ریزی استراتژیک وجود دارد:
- با ارائه‌ی اطلاعات و پیش‌بینی‌های مربوط به آینده فرصت تأثیرگذاری بر آن را فراهم می‌کند، یا وضعیت انفعالی را به وضعیتی پویا تبدیل می‌کند.
- اطلاعات بهتری درباره‌ی نیازها و امکانات مرتبط با محیط و مسائل موجود فراهم می‌کند.
- به تعریف مأموریت کلی سازمان و تمرکز بر تحقق اهداف کمک می‌کند.
- مسیر حرکت، ماندگاری و روش رهبری و مدیریت منابع انسانی سازمات را تائید می‌کند.
- افراد را در جای درست قرار می‌دهد و معیارهایی برای تعیین میزان پاسخگو بودن افراد، برنامه‌ها و منابع اختصاص‌یافته تعریف می‌کند.
به طور کلی، برنامه ریزی استراتژیک کلید در دست گرفتن سرنوشت سازمان است و این کار را با کمک به کنترل آینده به شکل جمعی و با همیاری اعضای سازمان انجام می‌دهد.
۵ خروجی برنامه ریزی استراتژیک
هدف اصلی برنامه ریزی استراتژیک تهیه‌ی یک برنامه‌ی قابل اجراست. در مسیر رسیدن به این هدف، موارد زیر خلق، ارزیابی و پالایش می‌شوند:
- روندها و مسائل پیرامونی: عواملی هستند که سازمان و روش انجام کارها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مسائل داخلی شامل کارکنان، خدمات، مهارت‌ها، منابع و نیازها، و مسائل خارجی شامل تهدیدها و فرصت‌ها هستند. کمیته‌ی برنامه ریزی استراتژیک ، محیط پیرامونی را بررسی و مجموعه‌ای از داده‌های محیطی را گردآوری می‌کند. مسائل مهمی را که اثر قابل توجهی بر مدیریت و برنامه‌ریزی دارند، مسائل کلان می‌نامند.
- ارزیابی نیازها: اطلاعاتی درباره‌ی مشتریان و بنگاه‌ها و مؤسسات مشابه فراهم می‌کند. نیازها و انتظارات اولویت‌بندی شده که خروجی این ارزیابی است، بنیانی حیاتی برای تعیین اهداف هستند.
- شرح ماموریت: دلایل اساسی وجود و هستی سازمان را مشخص و دامنه‌ی فعالیت را تعیین می‌کند.
- اهداف کلی: توصیف گسترده‌ی نتایجی است که سازمان با توجه به نیازها و مشکلات مربوط، برای دستیابی به آنها تلاش می‌کند.
- راهبردها (استراتژی‌ها): اقدامات و دستورات مشخص و قابل اندازه‌گیری‌ای که برای دستیابی به اهداف مقرّر شده، تعریف می‌شوند. راهبردها همراه با خلق و پیگیری دستورات کار و نیز تغییر یا حذف آنها، تکامل پیدا می‌کنند.
شرح ماموریت، اهداف کلی و راهبردها بدنه‌ی طرح و برنامه را تشکیل می‌دهند. مسائل و نتایج حاصل از ارزیابی نیازها، ورودی برنامه و فرضیات اولیه‌ی یک طرح و برنامه‌ی واقع‌گرا و امکان‌پذیر هستند.
عوامل کلیدی پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز
فرض کنید سازمان به هر ۵ خروجی برنامه ریزی استراتژیک دست یافته، فرآیند را کامل کرده و به یک برنامه‌ی استراتژیک رسیده است. با اینکه همه‌ی اعضای سازمان خواستار اجرای برنامه هستند اما هر کسی پس از بازگشت به اتاقش با انبوه جزئیات کاریِ روزمره مواجه می‌شود. بنابراین خیلی زود همه چیز به روال سابق برمی‌گردد، برنامه در قفسه‌ها و زونکن‌ها خاک می‌خورد و پیش از اینکه بفهمیم، یک سال دیگر هم می‌گذرد.
اما می‌توان طور دیگری عمل کرد. ۳ عامل کلیدی برای برنامه‌ریزی موفق و پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز برنامه عبارتند از تعهد، مقبولیت و ارتباطات.
تعهد یعنی رهبران سازمان مشتاقانه فرآیند برنامه ریزی استراتژیک را تا گام پایانی اجرا کنند. همچنین باید نسبت به اجرا و پیاده‌سازی راهبردهای پیشنهادی کمیته‌ی برنامه‌ریزی متعهد باشند. مدیران باید برنامه‌ها و خدمات را پیاده کنند و منابع لازم را برای تحقق اهداف برنامه‌ی استراتژیک تا حدی که برای سازمان مقدور است، اختصاص دهند. به عبارت بهتر، «تعهد به برنامه یعنی تعهد برای ایجاد تغییر.»
کمیته‌ی برنامه ریزی استراتژیک تحقیق و داده‌ها را گردآوری می‌کند و در نهایت مدیریت راهبردی چیست پیشنهاداتی مطرح می‌کند اما اعضای سازمان هستند که باید توصیه‌ها را پیاده‌سازی کنند.
مقبولیت از طریق مشارکت عینی، اشتیاق به تکمیل فرآیند و مستندسازی شفاف، خلق و ماندگار می‌شود.
کمیته‌ی برنامه ریزی استراتژیک باید شامل نمایندگانی از همه‌ی بخش‌های سازمان و خواهان تکمیل فرآیند باشد. در فرآیند پیاده‌سازی، محاسبات و تحقیقات فعلی را می‌توان متناسب با منابع موجود تغییر داد اما در طول فرآیند، هر ۵ خروجی برنامه باید با دقت ارزیابی و اصلاح شوند.
کمیته‌ی برنامه‌ریزی باید تمامی تحقیقات و اقداماتش را به عنوان اساس برنامه‌ریزی و سوابق داده‌ها ثبت و مستند کند. این کار همچنین مدرک واضحی برای ارزیابی اقدامات کمیته در اختیار عموم می‌گذارد. هیچ چیزی نباید محرمانه باقی بماند و امکان دسترسی، بازبینی و افزودن داده باید برای همه فراهم باشد.
امکان افزودن، دادن بازخورد و وجود تفاهم در همه‌ی مراحل ضروری است. نکته‌ی کلیدی‌ای که نباید فراموش شود این است که برنامه ریزی استراتژیک نیازمند همکاری و مشارکت است. همه باید در آن نقش و در حالت ایده‌آل نسبت به برنامه‌ی نهایی احساس تعلق داشته باشند. با وجود چنین میزانی از تعهد شخصی، فرآیند پیاده‌سازی آسان‌تر می‌شود.
حتما بخوانید: ماموریت مدیریت منابع انسانی واقعا چیست؟
توضیح اصول و اهداف نهایی برنامه ریزی استراتژیک برای همه‌ی اعضای سازمان، اهمیت زیادی دارد. همه‌ی مدیریت راهبردی چیست اعضا باید بدانند که اگرچه ممکن است عضوی از کمیته نباشند اما می‌توانند نظرشان را ابراز و پیشنهادها را ارزیابی کنند. چگونگی تحقق اهداف هم به کمیته و هم به کارکنان بستگی دارد. کمیته پیشنهاداتی را درباره‌ی اقداماتی که باید انجام شود مدیریت راهبردی چیست ارائه می‌کند و سپس رهبران، کمیته‌ی اجرایی و کارکنان سازمان درباره‌ی چگونگی اجرای پیشنهادات تصمیم‌گیری می‌کنند.
یک ابزار کمکی در پیاده‌سازی برنامه‌ی استراتژیک ایجاد نظامی یکپارچه است که بر مبنای آن برنامه‌ی استراتژیک به معیاری برای ارزیابی پیشرفت سازمان تبدیل شود و در نتیجه‌ی آن سیستمی برای تعیین میزان مسئولیت‌ها خواهیم داشت.
بهترین روش برای ایجاد یک نظام یکپارچه‌ی ارزیابی استفاده از مدیران است زیرا به پذیرش برنامه‌ی استراتژیک از سوی آنها کمک می‌کند و باعث می‌شود شرح ماموریت را در دستورات و رهنمودها قرار بدهند. پس از آن، برنامه‌ی استراتژیک به چارچوبی برای تعریف برنامه‌ها و خدمات سازمان تبدیل می‌شود.
برنامه ریزی استراتژیک آمادگی سازمان را برای رویارویی با چالش‌های آینده تضمین می‌کند.
مدیریت استراتژیک چیست؟
مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک چیست؟ در علم مدیریت نوین، مفاهیمی وجود دارد که در حقیقت پایه و اساس مدیریت به شمار رفته و هر یک از آن ها باید توسط مدیران ابتدا به خوبی درک شده و همچنین در هنگام تصمیم گیری مدنظر قرار گیرند. از مفاهیم اساسی و در زمینه مدیریت، استراتژی است که باید که در زمینه مدیریت کلان برای سازمان ها و به ویژه کسب و کارها بسیار بسیار دارای اهمیت است.
در حقیقت درک مفهوم عبارت مدیریت استراتژیک یا مدیریت راهبردی در شکل دهی و ترسیم اهداف آینده کسب و کارها و سازمان ها و تدوین روش هایی برای نیل به اهداف ترسیم شده نقشی اساسی دارد. از این رو قصد داریم در این مطلب به تفصیل به این موضوع بپردازیم که مدیریت استراتژیک چیست؟
تعریف مدیریت استراتژیک
همان طور که از نام این عبارت بر می آید، مدیریت استراتژیک مجموعه ای از اقدامات و تصمیم سازی های مدیریتی را در بر می گیرد که می تواند عملکرد راهبردی و بلندمدت یک سازمان را تعیین نماید. در حقیقت مباحثی که روی هم مدیریت استراتژیک را می سازند عبارتند از بررسی محیطی محیط داخلی و خارجی، تدوین استراتژی، اجرای استراتژی های تدوین شده، و در نهایت ارزیابی و کنترل. در مدیریت استراتژیک به فرصت ها و همچنین تهدیدات خارجی در معرض سازمان و همچنین پرداخته شده و نقاط قوت و ضعف شرکت در برابر آن ها مورد ارزیابی و کنترل قرار می گیرد.
به طور کلی مدیریت استراتژیک ناظر به مقوله اهداف کلان یک سازمان است و با در نظر گرفتن آن جهت گیری اساسی آن سازمان تدوین می شود. مدیریت راهبردی فرآیندی کوتاه مدت نیست و همواره و به صورت دائمی باید در جریان باشد. در واقع نیاز به بررسی و ارزیابی و کنترل متغیرها، هیچ وقت برای یک سازمان از بین نمی رود.
در مدیریت راهبردی، مدیریت راهبردی چیست بحث دیگری که همواره در دستور کار است، بررسی رقبا به منظور شناخت نقاط قوت و ضعف آن ها و مقایسه با وضع موجود سازمان خودی است.
افراد دیگری در مبحث مدیریت استراتژیک فقط مدیران سازمان نمی باشند. در حقیقت در بحث مدیریت استراتژیک یک سازمان، هم مدیران آن و هم کارکنان آن درگیر و دخیل می باشند. چون هر یک از افراد این دسته ها می توانند استراتژی اجرایی را از منظر خود ببینند. همچنین کمک کارکنان به مدیریت در بهبود عملکرد که مربوط به افزایش مهارت مسئولیت پذیری می شود، بسیار مفید می تواند باشد. به عنوان مثال ممکن است در گام خاصی از استراتژی، مشکلی توسط کارمندان تشخیص داده شود که مدیریت اصلا متوجه آن نشده باشد.
عناصر مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک و روند و فرآیند آن از چهار عنصر اصلی تحلیل موقعیت، فرمول بندی استراتژی، اجرای استراتژی و ارزیابی استراتژی تشکیل یافته است. این عناصر برای ایجاد یک پلن جدید و یک نقشه روند مدیریت استراتژیک جدید، به ترتیب تشکیل می شوند. البته سازمان ها و کسب و کارهای موجود هم با تغییر و افزایش نیازهایشان، چهار عنصر مدیریت استراتژیک را باید مورد بازبینی و تغییر قرار دهند تا موقعیت خود را حفظ کرده و بهبود بخشند.
تحلیل موقعیت :
اولین گام در روند مدیریت استراتژیک، تحلیل موقعیت می باشد که شامل ارزیابی درون سازمانی بدنه سازمان، ارزیابی محیط سازمانی و ارزیابی محیط خارجی می باشد. ” کارکنان سازمان با هم، کارکنان سازمان با مدیریت، مدیران سازمان با یکدیگر و ارتباط متقابل مدیریت و سهامداران سازمان. ”
ارزیابی سازمان در بین تمام موارد بالا به عنوان شاخصه مهم برای رسیدن به دیگر اهداف استراتژی سازمانی استفاده می شود. چرا که وقتی شما کارکنان و نیروهای کاری یک سازمان را مورد سنجش قرار می دهید به نواقصات، و وضعیت داخل سازمان از نظر مدیریت، اجرایی و عملیاتی و مراحل رشد سازمانی و بهره وری سازمانی پی می برید. یکی از روش های ارزان و تخصصی استفاده از تست رایگان MBTI برای شناخت کامل افراد در یک سازمان و برنامه ریزی برای اصلاح و بهبود آنها است.
فرمول بندی استراتژی :
بحث فرمول بندی استراتژی، طراحی استراتژی های سازمان را در بر دارد. در این مرحله تعیین دقیق نقاط قوت سازمان، می تواند کمک شایانی به فرمول بندی استراتژی نماید. فرمول بندی استراتژی در سه سطح سازمانی عملیاتی، رقابتی و شرکت دسته بندی می شود. برای فرمول بندی استراتژی باید چند سوال را مطرح کنید سپس به آن پاسخ دهید :
- می خواهم به کجا برسیم؟ همان چشم انداز سازمانی
- می خواهیم به چه چیزی دست یابیم؟ بیانیه ماموریت
- برای اهداف سازمانی چگونه دست خواهیم یافت؟ دستورالعملی برای توسعه سازمان
- تعیین اولویت های سرمایه شامل رشد ارگانیک و ادغام و تملیک
اجرای استراتژی :
در این گام به استراتژی های تدوین شده جامه عمل پوشانده می شود. این مرحله شامل ایجاد گام ها و روش ها برای اجرای استراتژی است. همچنین اولویت اجرای استراتژی ها هم در این بخش بر اساس اهمیت آن ها تعیین شده و در دستور اجرا قرار می گیرند.
ارزیابی استراتژی :
این مرحله در حقیقت بررسی کیفیت اجرای استراتژی های تدوین شده است. در این گام باید قابلیت اجرای ضرب الاجل ها، گام ها و روندهای اجرایی و دستیابی به نتایج مورد نظر مورد بررسی قرار می گیرد. اگر بعد از بررسی نتیجه حاصل شود که روند به خوبی جواب نمی دهد، ضرب الاجل ها انجام شدنی نیستند و یا نتایج در راستای اهداف واقعی نمی باشد، باید استراتژی مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد.
مدیریت راهبردی چیست
فرایند مدیریت استراتژیک به معنای تعیین استراتژی سازمان است. مدیران توسط این فرآیند مجموعه‌ای از استراتژی‌های سازمان را تعریف می‌کنند تا دستیابی به عملکرد بهتری را فراهم کنند.
مدیریت استراتژیک فرایندی مداوم است که به تخمین تجارت و صنایع سازمان می‌پردازد. رقیب‌های سازمان را ارزیابی می‌کند و اهداف را جهت تعیین رقیب‌های فعلی و آینده تعیین می‌کند و در مرحله بعد هر کدام از استراتژی‌ها را مجدد ارزیابی می‌کند.
فرایند مدیریت استراتژیک دارای چهار مرحله به شرح زیر است:
1. بررسی محیطی - بررسی محیطی به فرایند جمع‌آوری، بررسی دقیق و ارائه اطلاعات برای اهداف استراتژیک اشاره دارد. این فرایند، عوامل داخلی و خارجی تاثیرگذار بر یک سازمان را تجزیه‌و‌تحلیل می‌کند. پس از اجرای فرایند تجزیه‌و‌تحلیل محیطی، مدیریت باید آن را به طور مداوم ارزیابی کند و در جهت بهبود آن تلاش کند .
2. تعیین استراتژي - فرمولاسيون استراتژي مدیریت راهبردی چیست فرايند تصميم‌گيري در خصوص بهترين عملكرد جهت دستیابی به اهداف سازماني است. پس از بررسی محیطی، مديران راهبردهاي شرکتي، تجارتی و عملکردی را تعیین می‌کنند .
3. پیاده‌سازی استراتژی – پیاده‌سازی استراتژی به معنای به‌کار‌گیری استراتژی مورد‌نظر یا اجرای استراتژی انتخابی سازمان است. پیاده‌سازی استراتژی شامل طراحی ساختار سازمان، توزیع منابع، توسعه فرایند تصمیم‌گیری و مدیریت منابع انسانی است .
4. ارزیابی استراتژی - ارزیابی استراتژی مرحله نهایی فرایند مدیریت استراتژی است. فعالیتهای کلیدی ارزیابی استراتژی عبارت‌اند از: ارزیابی عوامل داخلی و خارجی که در واقع، ریشه‌های استراتژی‌های فعلی، عملکرد اندازه‌گیری و اقدامات اصلاحی هستند. ارزیابی اطمینان می‌دهد که استراتژی سازمانی و نیز اجرای آن با اهداف سازمانی مطابقت دارد.
این اجزاء، مراحلی هستند که در ترتیب زمانی هنگام ایجاد یک طرح مدیریت استراتژیک جدید، انجام می‌شوند. در حال حاضر کسب و کارهایی با یک طرح مدیریت استراتژیک، به نسبت شرایط لازم به این مراحل رجوع می‌کنند و تغییرات ضروری را ایجاد می‌کنند.
مدیریت استراتژیک یک فرایند مداوم است. بنابراین، باید این موضوع را در نظر گرفت که هر جزء با اجزای دیگر ارتباط برقرار می‌کند و این تعامل اغلب به صورت هماهنگ اتفاق می‌افتد .
الگوی شناخت ویژگی دانش راهبردی برای تدوین تجارب راهبردی مدیران
مدیریت دانش ابزاری مؤثر در بهبود ساختار سازمانی، ارتقاء سطح خدمات و افزایش توان رقابتی سازمان‌ها است. مهم‌ترین مرحله مدیریت دانش، شناخت ویژگی‌های دانش راهبردی است که خلاء آن در هدف اصلی این تحقیق محسوس است. در واقع هدف تحقیق حاضر کمک به دستیابی به الگوی تدوین تجارب و دانش راهبردی مدیران نظام ج.ا.ا می‌باشد که با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، افراد و مدیرانی در سطوح راهبردی و سیاست‌گذاری حاکمیتی و دستگاه‌های کشوری و لشکری نظام جمهوری اسلامی ایران هستند و تعدادی از آنها نیز در تهیه رساله‌های نظام حکومتی الگو به‌عنوان استاد فعالیت نموده‌اند که در قالب یک نمونه 103 نفری مورد آزمون قرارگرفتند. ابزار اصلی این پژوهش ابتدا مطالعه اسناد و مدارک، سپس مصاحبه آزاد و در نهایت پرسشنامه محقق‌ساخته بوده است. با استفاده از آزمون‌های آماری، 20 ویژگی دانش راهبردی و 20 ویژگی افراد و مدیران دارای این دانش در سه دسته تنظیم شد. این سه دسته عبارتند از: ویژگی‌های مقدماتی (منبعثی)، ویژگی‌های میانی (نتیجه‌ای/ خرد) و ویژگی‌های نهایی (پیامدی / کلان). همچنین ویژگی‌های دانش راهبردی و آشنایی به علوم مدیریت، ویژگی‌های عمومی و تخصصی و ویژگی‌های فردی برای افراد و مدیران دارای دانش راهبردی مشخص شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Pattern of Strategic Knowledge Feature for Developing Strategic Experiences of Managers
نویسندگان [English]
- Mahammad Reza Hamidi zadeh 1
- Ahmad Salmani 2
- Hoshang Haji zadeh 3
- Asghar Bagher zadeh 4
Knowledge management is an effective tool in improving the organizational structure, improve service levels and increase organizational competitiveness .. The first step is the acquisition of appropriate knowledge, especially knowledge of the strategy at the macro level. The most important step is to identify the characteristics of strategic knowledge and people and managers with the knowledge that it is the main objective of this research and is very tangible vacuum. The study population, patients and managers in strategic and policy levels of government and the civil and military apparatus of the Islamic Republic of Iran. And has special features and experience requirements. They also provide a model system of government and a number of treatises have activity as professor and in a sample of 103 people were tested. The main tool for this research, is the study of documents, interviews, and the questionnaire free. This questionnaire is available after approval by experts and Cronbach's alpha. Using مدیریت راهبردی چیست tests and analyzes, exploratory and confirmatory factor 20 features and 20 features of strategic knowledge and administrators with the knowledge of each of the three categories was set. The three categories are: Basic characteristics (originated), intermediate characteristics and the final properties of the (outcome / macro). It also features a knowledge management strategy and an introduction to science, general and specialized features and personal characteristics were determined for individuals and managers with strategic knowledge. The results confirm the functional model That the holder of the features and characteristics of strategic knowledge and knowledge management strategy And at the end of the study are presented.
کلیدواژه‌ها [English]
- knowledge
- Knowledge management
- Strategic Knowledge
- Developing Strategic Experiences
مراجع
- افرازه، عباس (1384). مدیریت دانش، مفاهیم، مدل‌ها، اندازه‌گیری و پیاده‌سازی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
- باقری، سیامک (1386). «تأثیر دانش‌های استراتژیک بر موقعیت جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه حصون، تهران، شماره 11، صص 41-18.
- توحیدی، ارسطو (1391). «الگویی برای انتخاب مدیران سطوح راهبردی»، فصلنامه مدیریت راهبردی، شماره 11، صص 175-155.
- تولایی، روح‌الله (1387). «ارائه مدل بومی مستندسازی تجربیات خبرگان در صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، سال دوم، شماره 5، صص 78-51.
- جاشاپارا، آشوک (1387). رویکردی منسجم بر مدیریت دانش، ترجمه مصطفی کاظمی، مجتبی کفاشان و مرجان فیاضی، چاپ اول، تهران: شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر.
- جعفری‌مقدم، سعید (1382). مستندسازی تجربیات مدیران از دیدگاه مدیریت دانش، چاپ اول، کرج: موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت وابسته به وزارت نیرو.
- جعفری، مقدم؛ اخوان، پیمان؛ اختری، م (1390). مدیریت دانش: نگاهی جامع بر ابزارها و تکنیک‌ها، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.
- حسن‌بیگی، ابراهیم (1390). مدیریت راهبردی، چاپ اول، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
- حمیدی‌زاده، محمدرضا (1392). سیستم‌های هوشمند خبره و تصمیمات راهبردی، چاپ دوم، تهران: دانشگاه دفاع ملی.
- داوری، احمد (1378). «مستندسازی تجربیات مشارکت داخل در ساخت نیروگاه‌ها»، فصلنامه مدیریت و توسعه، دوره اول، شماره 1، صص 12-6.
- دهمشگی، جلال؛ فرهنگی، بابک؛ راه‌چمنی، ابوالقاسم (1382). کمیسیون تدوین استراتژیک امنیت ملی امریکا، استراتژیک امنیت ملی امریکا در قرن 21، ترجمه انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، چاپ سوم، تهران: ابرار معاصر.
- فایرستون، جوزف؛ مارک مک، آل روی (1389). مباحث کلیدی در «مدیریت دانش جدید»، ترجمه احمد جعفرنژاد احمد و خدیجه سفیری، تهران: موسسه کتاب مهربان نشر.
- قلیچ‌لی، بهروز (1388). مدیریت دانش، فرآیند خلق، تسهیم و کاربرد سرمایه فکری در کسب‌و‌کارها، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم مدیریت راهبردی چیست انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
- گلستان هاشمی، سیدمهدی (1389). «مدیریت نوآوری جامع»، مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس خلاقیت‌شناسی سازمانی، تهران: مهندسی و مدیریت نوآوری.
- گلوئیک، ویلیام؛ لارنس آر. جاچ (1374). سیاست بازرگانی مدیریت استراتژیک، ترجمه سهراب خلیلی شورینی، چاپ سوم، تهران: انتشارات یادوارهای کتاب.
- نظافتی، نوید؛ رشیدی، مهسا؛ تقوی‌فرد، محمدتقی (1392). «مقایسه تکنیک‌های استخراج دانش و ارائه یک متدولوژی ساخت‍یافته به‌منظور مستندسازی دانش»، فصلنامه چشم‌انداز مدیریت دولتی، شماره 41.
- Bennet, Alex and David Bennet (2003), the Partnership between Organizational Learning and Knowledge
- Cooke, N. (1994). Varieties of knowledge elicitation techniques. International Journal of Human-Computer Studies, 41, 801-849.
- Dalkir, K. (2005), Knowledge management in theory & practice, Elsevier Butterworth-Heinemann, p. 7.
- Davenport, T. H., Lurance, P. (2000). Working Knowledge how organization manage what they know, Harvard Business School,USA.
- Malhotra, Y. (1998), Knowledge Management in Inquiring Organization, Brint. Com: The Biztech Network.
- Nezafati, N. Afrazeh, A. Khadivar, A. (2007). A method for human driven knowledge acquisition (case study in a petrochemical company), IEEE.
- Sucumar, S. (1999), Technologies for Knowledge Management: Customer – Driven Solution is the Key, Dataquest, Supplement Series, pp: 14-17.
- Zack, M. H. (1999), Developing Knowledge strategy, California Management Review, Vol. 41, No. 3, Spring 1999, pp. 125-145.
